ABD’nin 2003’te hayata geçirdiği ve HIV/AIDS ile mücadelede en kapsamlı uluslararası destek mekanizmalarından biri olan AIDS Acil Yardım Planı (PEPFAR), Doğu Afrika’da kritik öneme sahip sağlık hizmetlerini finanse ediyordu. Ancak yardım kesintilerinin ardından bölgede kısa süre içinde ciddi bir sağlık krizi ortaya çıktı.
Doktorlar, hemşireler ve sağlık uzmanları, fonların kesilmesiyle birlikte 100 gün içinde yıllar boyunca elde edilen ilerlemenin kaybedildiğini aktardı. İnsan Hakları için Hekimler (Physicians for Human Rights - PHR) tarafından yayımlanan raporda, Tanzanya ve Uganda’da sahadan örneklerle yaşanan aksaklıklar belgeleniyor.
İLAÇ EKSİKLİKLERİ VİRÜSÜN YAYILIMINI HIZLANDIRIYOR
Rapor, özellikle HIV tedavisinde kullanılan ilaçlara erişimde büyük sorunlar yaşandığını ortaya koydu. Sağlık çalışanları, virüsü baskılayan ilaçların eksikliği nedeniyle HIV ile yaşayan kişilerde hayati risk taşıyan enfeksiyonların arttığını belirtti.
Annelerin ilaç bulamaması nedeniyle bebeklerin HIV ile doğduğunu bildiren sağlık çalışanları, bu durumun uzun vadede toplum sağlığını tehdit eden bir krize dönüşeceğini ifade etti.
İlaç stoklarının tükenmemesi için bazı hastaların hayati önemdeki dozları atlamak zorunda kaldığı, bunun da ilaç direncini artırarak tedaviye erişimi daha da zorlaştırdığı kaydedildi.
“MEVCUT HİZMETLERİN DEVAMI HAYATİ ÖNEMDE”
PEPFAR’ın kesintisinin etkilerini inceleyen raporun yazarlarından Emily Bass, ABD hükümetinin bu alandaki rolüne dikkat çekti:
“ABD hükümetinin mevcut hizmetleri stabil şekilde sağlaması hayati öneme sahip.”
Bass, kesintilerin sadece HIV/AIDS tedavisini değil, genel sağlık sisteminin işleyişini de olumsuz etkilediğini vurguladı.
BÖLGESEL ETKİLER DERİNLEŞİYOR
Tanzanya ve Uganda’daki sağlık merkezlerinden gelen raporlar, çocukların ve annelerin en savunmasız gruplar arasında yer aldığını gösteriyor. Birçok çocuk doğumdan hemen sonra HIV ile enfekte olurken, yetişkin hastalarda tedavi sürekliliğinin bozulması ölüm oranlarını artırma riski taşıyor.
Sağlık çalışanları, kesintilerin devam etmesi halinde HIV/AIDS ile mücadelede 20 yılda kaydedilen kazanımların büyük ölçüde kaybolabileceğini belirtiyor.
