2025 BM İklim Değişikliği konferansının öncüsü olarak görülen zirvede Güney Amerika’daki sekiz ülke ‘Dünya’nın akciğerleri’ olan Amazon’daki ormansızlaşmaya karşı ittifak kurdu. Önemli bir karbon deposu olan Amazon havzası küresel ısınmayı azaltmakta çok önemli bir rol oynuyor.
Bolivya, Brezilya, Kolombiya, Ekvador, Guyana, Peru, Surinam ve Venezuela’dan oluşan Amazon İşbirliği Antlaşması Örgütü (ACTO) tarafından düzenlenen zirvede, hükümet temsilcileri dünyanın en büyük yağmur ormanının geleceği ile ilgili atılacak adımlarda anlaşmaya vardı. Ülkeler ortak hedefler konusunda ise anlaşamadı.
Amazon havzasını paylaşan sekiz ülke tarafından 1995 yılında kurulan ACTO, 14 yıldır ilk kez bir araya geldi. Brezilya’nın Belem şehrinde düzenlenen zirvede imzalanan ortak deklarasyon, sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmeyi, ormansızlaşmaya son vermeyi ve bunu besleyen organize suçla mücadele etmeyi amaçlıyor. Kolombiya’nın solcu Devlet Başkanı Gustavo Petro’nun Amazon’da yeni petrol geliştirmeyi sona erdirme yönünde çağrıda bulundu. Ancak bu Brezilya da dahil bazı üye ülkeler için hassas bir konu. Brezilya’da devlet destekli petrol şirketi tartışmalı bir şekilde Amazon Nehri’nin ağzında yeni keşifler üzerinde çalışıyor.
Bu alan büyük ölçüde yağmur ormanlarıyla kaplı. Zirve yasa dışı altın madenciliğini sona erdirme konusunda nihai bir tarih de belirlemedi. Ancak liderler bu konuda işbirliği yapmayı ve sınır ötesi çevresel suçlarla mücadele etmeyi kabul etti. Belem Deklarasyonu adı verilen ortak açıklama, yerli haklarını güçlü bir şekilde vurguluyor. Sekiz ülke, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Zirvesi gibi her yıl toplanmaya karar verdi.
İKLİM ZİRVESİ İÇİN PROVA
2025 BM İklim Zirvesi de Belem’de gerçekleşecek. Sekiz ülkenin toplantısının bir tür prova niteliği taşıdığı düşünülüyor. Amazon havzası dünya biyoçeşitliliğinin yaklaşık yüzde 10'unu oluştururken bölgede yüz milyarlarca ağaç bulunuyor. Önemli bir karbon deposu olan söz konusu geniş alan küresel ısınmayı azaltmakta önemli bir rol oynuyor. Bilim insanları yağmur ormanının yok edilmesinin tehlikeli bir dönüm noktasını da beraberinde getirdiği konusunda uyarılarda bulunuyor. Ağaçların karbonu emmek yerine karbon salınımı yapabileceği yönünü vurgulayan bilim insanları bunun iklim için felaketle sonuçlanabileceğini söylüyor.
