İran, stratejik su yolları olan Hürmüz Boğazı ile Umman Denizi’nde ve aynı zamanda egemenliği konusunda tartışmaların sürdüğü Nazaat Adaları (Ebu Musa, Büyük Tunb ve Küçük Tunb) çevresinde iki gün sürecek yeni bir deniz tatbikatı başlattı. Mehr Haber Ajansı, Devrim Muhafızları Ordusu Deniz Kuvvetleri’nin yazılı açıklamasını yayımlayarak şu ifadeleri aktardı:
"Hürmüz Boğazı, Umman Denizi ve Nazaat Adaları (Ebu Musa ile Büyük Tunb ve Küçük Tunb adaları) bölgesinde 2 gün sürecek 'Şehit Muhammed Nazıri' deniz tatbikatı başlatıldı."
Tatbikatın içeriğine dair ayrıntı verilmezken, uygulamanın bölgedeki İran deniz unsurlarının hazırlık seviyesini test etmeyi ve stratejik su yollarının güvenliğini güçlendirmeyi amaçladığı değerlendiriliyor.
İRAN, AYNI HAFTA İÇİNDE İKİNCİ ASKERİ TATBİKATINI DUYURDU
Söz konusu tatbikat, Devrim Muhafızları Ordusu Kara Kuvvetleri’nin 1 Aralık’ta başlattığı başka bir uluslararası tatbikatın hemen ardından geldi. İran, Tebriz yakınlarındaki Şebister bölgesinde Şanghay İşbirliği Örgütü’ne (ŞİÖ) üye ülkelerin katılımıyla gerçekleştirilen ve beş gün sürecek **“Sehend 2025 Ortak Terörle Mücadele Tatbikatı”**nı duyurmuştu. Bu durum, İran’ın bölgedeki askeri faaliyetlerini aynı dönemde yoğunlaştırdığını gösteriyor.
İRAN İLE BAE ARASINDAKİ SÜREGELEN İHTİLAF
Tatbikatın Nazaat Adaları çevresinde yapılması, İran ile Birleşik Arap Emirlikleri arasındaki uzun zamandır devam eden egemenlik tartışmasını yeniden gündeme taşıdı. Hürmüz Boğazı’na yakınlığı, enerji yolları üzerindeki konumu ve petrol rezervleri nedeniyle büyük stratejik öneme sahip olan Ebu Musa, Büyük Tunb ve Küçük Tunb adaları, iki ülke arasında onlarca yıldır süren hak iddialarının merkezinde bulunuyor.
Bu adalar 1971’e kadar İngiliz kontrolü altındaydı. Kasım 1971’de İngiltere’nin bölgeden çekilirken adaların kontrolünü BAE’ye devretmesinin hemen ardından İran adalarda fiili hakimiyet kurdu. BAE, İran’ın askeri güç konuşlandırdığı bu adaları “işgalci” bir tutumla elinde tuttuğunu savunuyor.
İran ise tarihsel egemenlik iddiasını ön plana çıkararak, adaların 1903’te geçici olarak İngilizlerin kontrolüne geçtiğini, 1971’de ise kendisine iade edildiğini belirtiyor. Bu nedenle Tahran, “o tarihte henüz kurulmamış olan BAE'nin hakimiyet iddiasında bulunamayacağını” ileri sürüyor. Adalar meselesi, Arap Ligi ve çeşitli uluslararası platformlarda BAE’nin diplomatik girişimleriyle sık sık gündeme taşınıyor.
BÖLGESEL DENGELER AÇISINDAN KRİTİK BİR NOKTA
İran’ın Hürmüz Boğazı ve Umman Denizi’nde düzenlediği tatbikat, uluslararası petrol taşımacılığının önemli bir kısmının geçtiği bu bölgedeki güvenlik dengeleri bakımından dikkatle izleniyor. Nazaat Adaları çevresinde yapılan askeri faaliyetler, hem İran ile BAE arasındaki gerilim hem de Körfez güvenliğine ilişkin küresel hassasiyetler nedeniyle stratejik bir önem taşıyor.
