BARAN BEKİ
ABD'de otomobil sahibi olmayı kolaylaştırmayı ve yerli üretimi teşvik etmeyi amaçlayan önemli bir yasal düzenleme hayata geçiriliyor. Salı günü ABD Senatosu'ndan geçen ve ardından Temsilciler Meclisi'nin de son onayını alan "One Big Beautiful Bill" adlı kapsamlı yasa tasarısı, yeni otomobil kredilerinin faizlerine vergi indirimi uygulanmasını öngörüyor.
Bu hamle, Başkan Donald Trump'ın uzun süredir dile getirdiği yerli otomotiv üretimini artırma politikasının bir parçası olarak görülüyor. Tasarının 4 Temmuz Bağımsızlık Günü'nden önce yasalaşması hedefleniyordu ve son gelen bilgilere göre Kongre'den geçen tasarının Cuma akşamı Başkan Trump tarafından imzalanması bekleniyor.
YERLİ ÜRETİME ÖZEL: İNDİRİMİN ŞARTLARI NELER?
Yeni vergi indiriminin en dikkat çekici ve en önemli şartı, aracın menşei ile ilgili. "Araç Kredisi Faizine Vergi Yok" başlığı altında sunulan düzenlemeden faydalanabilmek için, satın alınan otomobilin son montajının ABD sınırları içinde yapılmış olması gerekiyor. Bu şart, ithal araçları kapsam dışında bırakarak Başkan Trump'ın yerli üretimi gümrük vergileriyle destekleme stratejisini tamamlıyor.
İndirimden yararlanabilecek araçlar şu şekilde tanımlanıyor:
Halka açık yollarda kullanılmak üzere üretilmiş binek otomobiller, minivanlar, vanlar, SUV'lar, kamyonetler veya motosikletler.
Aracın brüt ağırlığının 14.000 pound'un (yaklaşık 6.350 kg) altında olması gerekiyor.
Filo satışları, kişisel amaçla kullanılmayan ticari araçlar, pert kayıtlı (salvage title) araçlar ve parça olarak kullanılacak araçlar için alınan krediler bu indirimin dışında tutuluyor.
İndirim, 31 Aralık 2024 tarihinden sonra çekilen yeni krediler için geçerli olacak.
KİM NE KADAR TASARRUF EDECEK? RAKAMLARLA AVANTAJLAR
Tasarı, vergi mükelleflerinin araç kredisi faizlerinden yılda 10.000 dolara kadar indirim yapmasına olanak tanıyor. Ancak bu maksimum tutardan herkesin yararlanması mümkün görünmüyor. Yapılan analizlere göre, yalnızca 110.000 dolar ve üzeri tutarda kredi çeken alıcılar bu tavan indirime ulaşabiliyor.
New York Times'a konuşan pazar araştırma firması Cox Automotive ekonomisti Jonathan Smoke, bu seviyedeki kredilerin ABD'deki toplam kredilerin yalnızca %1'ini oluşturduğunu ve genellikle Ferrari, Lamborghini gibi lüks markalarla ilişkili olduğunu belirtiyor. Ortalama bir otomobil kredisi ise yaklaşık 43.000 dolar seviyesinde. Smoke'a göre, standart bir alıcı altı yıllık bir kredinin ilk yılında yaklaşık 3.000 dolarlık bir indirim talep edebilecek olsa da, çoğu alıcının ilk yılki net vergi tasarrufunun 500 dolar civarında olacağı ve bu miktarın ilerleyen yıllarda azalacağı tahmin ediliyor.
GELİR SINIRI VE DİĞER ÖNEMLİ DETAYLAR
Vergi indirimi, alıcının gelir düzeyine göre de değişiklik gösteriyor. Yıllık düzeltilmiş brüt geliri 100.000 doları aşan vergi mükellefleri için indirim miktarı azalmaya başlıyor. Bu sınır, ortak vergi beyannamesi veren çiftler için 200.000 dolar olarak belirlenmiş. Bu eşiklerin üzerindeki her 1.000 dolarlık gelir için indirim tutarı 200 dolar düşürülüyor.
Dikkate değer bir diğer nokta ise, aynı yasa tasarısının federal elektrikli araç (EV) vergi kredilerinin kaldırılmasını hızlandırmasıdır. Bu durum, bir yandan içten yanmalı ve yerli üretim araçlara teşvik sunulurken, diğer yandan elektrikli araçlara yönelik mevcut bir desteğin geri çekilmesi anlamına geliyor. Tasarının 2025 ile 2028 yılları arasında geçerli olması planlanıyor.
TÜRKİYE İÇİN BİR ROL MODELİ OLABİLİR Mİ?
ABD'deki bu teşvik sistemi, Türkiye otomotiv pazarı için de önemli bir örnek teşkil edebilir. Türkiye'de benzer bir kredi faizi indiriminin hayata geçirilmesi, yerli üreticilerin rekabet gücünü önemli ölçüde artıracaktır. Özellikle, Avrupa pazarına Almanya'da resmi kaydını yaptırarak açılan TOGG için böyle bir destek kritik olabilir. Haziran 2025 satış rakamlarına bakıldığında, TOGG T10X modelinin 3.098 adetlik satışla otomobil pazarında en çok satan 7. model olduğu, yerli üretim modellerde ise 4. sırada olduğu görülüyor.
Yerli otomobili hedef alan bir vergi indirimi, tüketicinin finansman yükünü hafifleterek TOGG gibi markaların pazardaki konumunu güçlendirebilir ve yerli üretimin pazar payını daha da yukarılara taşıyabilir.
