Dünyanın bir numaralı kahve üreticilerinden Brezilya ile Endonezya'da yapılan araştırmalar, hava olaylarından dolayı kahve üretiminde verimin düştüğünü ortaya koydu. Prof. Dr. Nazım Şekeroğlu, kahve üretiminde yaşanan düşüşün fiyatlarda artışa neden olacağını söyledi.
Gaziantep Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nazım Şekeroğlu El Nino ile La Nina hava olaylarından dolayı kahve üretiminin olumsuz etkilendiğini, asıl tehlikenin ise iklim değişikliği ile beraber kahve üretim alanlarındaki daralma olduğunu belirtti.
Birleşmiş Milletler Gıda Örgütü (FAO) verilerinde, kahve dünyada en çok ticareti yapılan tropikal ürün ve 25 milyon hane kahve üretiminden gelir sağlıyor. Brezilya, Vietnam ve Kolombiya en fazla kahve üretimi yapan ülkeler olurken Avrupa Birliği (AB) üyeleri ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) kahvenin en fazla üretildiği ülkeler olarak dikkat çekiyor.
Kahve üretiminde Arabica ve Robusta olacak şekilde 2 ayrı çekirdek bulunuyor. Robusta üretiminin en çok olduğu yerler Vietnam, Endonezya ile Hindistan olurken Arabika ise Orta ve Güney Amerika bölgelerinde yoğunlukla üretiliyor.
Birleşmiş Milletler Çevre Programı UNEP'in iklim anomalisi olarak tanımladığı El Nino ile La Nino hava olaylarının iklim krizi ile beraber şiddetlenmesi bu ülkelerdeki kahve üretiminde dalgalanmalara yol açtı.
LA NİNA'NIN ÜRETİME ETKİSİ DAHA FAZLA
Brezilya'da, Sao Paulo Devlet Üniversitesi'ndeki akademisyenlerin yürüttüğü çalışmada, kahve üretiminde El Nino ile La Nina'nın etkili olduğu dönemlerde standart sapmalarda bazı değişimler yaşandığı gözlemlenirken, hava olaylarının bazı bölgelerdeki kahve üretimine ciddi etkilerinin olduğu belirlendi.
Belirtilen bölgelerde La Nina döneminde elde edilen ürün miktarı, El Nino zamanında alınan ürün miktarından hektar başına 325 kilogram daha az oldu. Robusta çekirdeğinin daha çok üretildiği Endonezya'da, El Nino ile La Nina'nın bölgesel üretimi nasıl etkilediğine dair yapılan bir başka çalışmada da benzer sonuçlar elde edildi.
Endonezya IPB Üniversitesi'nden (Institut Pertanian Bogor) akademisyenlerin 2021 yılında yaptıkları çalışmada ülkenin en fazla kahve üretimi yapılan 7 bölgesindeki üretim verileri, 1993 ile 2019 arasındaki çeşitli periyotlarda değerlendirildi.
Yapılan çalışmanın sonucunda La Nina ile El Nino'nun kahve üretim noktalarında farklı etkiler gösterdiği belirlendi. La Nina'nın bir bölge dışında bütün bölgelerde verimliliği düşürdüğü belirlenirken, El Nino'nun etkili olduğu zamanlarda 3 bölgede düşüş göze çarptı.
FİYATLARDA ARTIŞ YAŞANACAK
Ayrıca Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Kahve ve Hindiba Komisyonu Üyesi olan Şekeroğlu, düşük sıcaklığa alışkın olmayan kahve bitkilerinin, La Nina'nın etkili olduğu zamanlarda ciddi zarar verdiğinin altını çizerek, El Nino'nun etkili olduğu zamanlarda yaşanan sıcaklık artışlarının da kahveye zarar verebileceğini, verim ve kalitede düşüşler gözlemleneceğini söyledi.
“El Nino ve La Nina, kahve piyasasını etkilese de asıl mesele küresel iklim değişikliğiyle birlikte kahve üretim alanlarının daralması ve üretimin tüketimi karşılayamayacak olmasıdır.” değerlendirmesinde bulunan Şekeroğlu, küresel ısınma devam ettiği taktirde önümüzdeki 50 yıl içerisinde kahve üretim alanlarının neredeyse yarısının elverişsiz hale geleceğini öngördü.
Şekeroğlu sözlerinin devamında şunları aktardı:
“Bu durum kahve fiyatlarının hatırı sayılır bir biçimde artacağını, Robustaya göre daha aromalı ve kaliteli olan Arabica kahvelerine erişimin güçleşeceğini göstermektedir. Yükselen fiyatlar sonucu kahve harmanlarında Arabicaya göre düşük fiyatlı Robusta kahvelerinin oranının artması zaten alışılan kahve aromasını giderek yok ediyor. Bu aşamada kakule, muskat, vanilya ve tarçın gibi baharatlar veya çikolata benzeri ilavelerle aromalı kahvelerin tüketiciye sunulması piyasa oyuncularının ileriye dönük projeksiyonları arasında. Filtre kahve, espresso ve Türk kahvesi sevenleri ise maalesef zor günler bekliyor.
Kahveye gereken değeri verip daha kontrollü tüketmek en makul yol gibi görünüyor. Ama en etkili çözüm küresel ısınmanın önüne geçmek olacak.”
