Daha kapsamlı bir ikinci torba yasa üzerinde çalışmalar hâlâ sürüyor ve bu çalışmalarda erken emeklilik de ele alınıyor. İşte detaylar...
Meclis'ten geçen ilk torba yasa ile memur ve emekli maaşı zammı belirlenirken, şimdi daha geniş kapsamlı ikinci bir torba yasa için çalışmalara başlandı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, bu yasa kapsamında birçok konuyu ele alacak çok sayıda dosyayla uğraşmaktadır.
İkinci torba yasada, memurların 3600 ek gösterge artışından, SGK ve Bağ-Kur prim eşitlemesine, kadınların erken emekliliğine ve taşeron sorununa çözümler bulunacak. Memurlar için şu anda geçerli olan yüzde 17,55'lik enflasyon farkına ek olarak, 8077 TL seyyanen zam düzenlemesi yapılacak. Ayrıca 3600 ek gösterge, birinci derecedeki tüm memurları kapsayacak şekilde genişletilecek ve bu düzenlemeden 470 binden fazla memur yararlanacak.
Bakan Işıkhan, taşeronların kadroya geçişi konusundaki çalışmaları da sürdürecek. Kadro yasasından yararlanamayan taşeron işçilere yeni haklar tanınması gündeme gelecek.
Yaklaşık 3,5 milyon memur ve 2,5 milyon memur emeklisi için 2024-2025 dönemini kapsayan 7. Dönem Toplu Sözleşme görüşmelerinde maaş artışı belirlenecek. Bu yıl 1 Ağustos'ta başlayacak olan toplu sözleşme görüşmelerinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan başkanlık yapacak. Bu görüşmelerde zam oranları ve mali-sosyal haklar belirlenecek.
Bakan Işıkhan'ın üzerinde durduğu önemli konulardan biri de prim eşitlemesi. Bağ-Kur ve SSK primleri 7200 gün boyunca eşitlenecek.
BAĞ-KUR'LU ESNAF 7 BİN 200 GÜNDEN EMEKLİ OLACAK
Bu yeni düzenleme ile Bağ-Kur'lu 1 milyon esnaf, 9000 gün yerine 7200 gün (5 yıl) prim ödeyerek emekli olabilecek. Kapsamın belirlenmesi esnasında, esnafların yanı sıra çalışan işçi sayısı, basit usulde vergilendirme ve vergiden muaf olma gibi özellikler dikkate alınacak. Ancak düzenleme geniş tutularak tüm Bağ-Kur'luları kapsama alma seçeneği de değerlendirilmektedir.
Bu yeni düzenleme, 8 Eylül 1999-30 Ocak 2008 arasında sigortalı olan Bağ-Kur'lular için gün sayısı şartını hem kadınlarda hem erkeklerde 25 yıl (9000 gün) olarak belirlemiş ancak yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 olarak uygulanmıştır.
Yeni düzenleme ile hem kadınlarda hem erkeklerde prim gün sayısı şartı 9000'den 7200'e çekilecektir. 7200 prim gününü tamamlayanlar, sigortalılık başlangıç tarihlerine göre belirlenen yaş şartını sağladıkları takdirde emekli olabileceklerdir.
Ancak prim gün sayısını tamamlamış olsalar bile belirli bir yaşa ulaşmayı beklemeleri gerekecektir. 1 Mayıs 2008'den sonra sigortalılığı başlayanlar için ise yine 9000 gün şartı ve kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş ile başlayan ve kademeli olarak 65'e kadar artan emeklilik yaşı tamamlanmalıdır.
Yapılacak 1800 günlük indirim ile bu tarihte sigortası başlayan Bağ-Kur'lular da 7200 gün ile emekli olabilecektir.
Ayrıca, 58 yaşında kadınlar ve 60 yaşında erkekler için geçerli olan yaş şartının da tamamlanması gerekmektedir. Bu arada EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) kapsamında olan Bağ-Kur'lular, henüz 9000 günü doldurmayanlar ise yasa düzenlemesi kapsamına girerlerse 7200 gün prim ödemiş olsalar dahi hemen emekli olabileceklerdir.
Mevcut durumda farklı kurumlarda çalışmış sigortalılar için iki yöntem uygulanmaktadır. 2008'den önce sigortalı olanların emekli olacakları kurumu son 7 yıllık sigortalılık süresindeki 1261 gün belirlemektedir.
Bu süre içinde 3.5 yıldan fazla çalışılan kurum tercih edilmektedir. 1 Ekim 2008'den sonra sigortalı olanlar ise daha fazla prim ödedikleri kurumdan emekli olabilmektedir.
Bunun yanı sıra, bir başka emeklilik reformu da ev kadınları ve anneler için planlanmaktadır. Aile Koruma Kalkanı Paketi kapsamında ev kadınları, hem sosyal güvenceye kavuşacak hem de yıpranma hakkı benzeri bir uygulama ile erken emekli olabileceklerdir.
EV KADINLARINA EMEKLİLİK
Ek olarak, SSK ve Bağ-Kur primlerinin eşitlenmesi erken emeklilik imkanlarını da beraberinde getirecektir. Aile Koruma Kalkanı paketi çerçevesinde, sistemin dört aşamada yürütülmesi planlanmaktadır.
İlk aşamada, hiçbir sigortaya sahip olmayan veya daha önce çalışma imkanı bulamamış ev kadınlarının sosyal güvencesi ve emekliliği sağlanacaktır. İkinci adımda ise anneler için çocuk sayısına bağlı olarak erken emeklilik imkanları sunulacaktır.
Üçüncü adımda, çalışan anneler için bir yıpranma düzenlemesi uygulanarak, yaş şartı ve prim desteğiyle erken emeklilik imkanı sağlanacaktır. Son aşama ise doğum borçlanmasıyla ilgilidir.
Bu doğum borçlanması çalışması, sigortalı olmadan önce doğan çocuklar için prim kazanma imkanıyla ilgili bir düzenleme içerecektir.
İlk aşamada, herhangi bir sosyal güvencesi olmayan ve prim ödemesi bulunmayan ev kadınları için sigorta sistemi devreye alınacak ve anneler isteğe bağlı sigorta sistemiyle sosyal güvenceye kavuşturulacaklardır.
Bu sistemde, devlet her ay ödenecek primlerin üçte birini karşılayacaktır. Ev kadınları daha az prim ödeyerek daha erken emekli olabilecekler ve aynı zamanda sosyal güvence sağlayan sağlık hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanabileceklerdir.
Bağ-Kur ve SSK prim eşitliği gerçekleştirildiğinde, kısmi emeklilik için gereken 5400 günlük süre 4500 güne kadar indirilebilecektir.
Ev kadınlarına sağlanacak sosyal güvence ve emeklilik hakları anneler için daha avantajlı olacaktır.
Çocuk sahibi olan ev kadınları, isteğe bağlı sigorta yaptırdıklarında prim desteğinin yanı sıra erken emeklilik hakkına da sahip olacaklardır.
Yıpranma sistemi olarak adlandırılan fiili hizmet zammı, çocuk sayısına bağlı olarak prim katkısı ve yaş şartında esneklik sağlayacaktır.
Çalışan anneler için her yıl primlere belirli bir miktar eklenerek, daha az çalışıp daha fazla prim sahibi olan annelerin yaş şartı geriye çekilecektir.
Her yıl 90 gün prim desteği sağlanacak ve bu sayede 4 yıl çalışan bir annenin 5 yıl prim kazanması mümkün olacaktır.
Anne ne kadar fazla prim kazanmışsa, yaş şartı da o kadar geriye çekilecektir.
