Ekonomi yönetimi faiz artışları ve uygulanan kemer sıkma politikasının etkilerini azaltmak için ihracatı artırmayı hedefledi. Ekonomide daralma ve istihdamda azalma olmaması için reel sektöre kredi destek paketleri açıklandı. Ancak beklenen olmadı, öncü göstergeler kemer sıkma politikasının ihracat ayağının tıkandığını ortaya koydu. İSO Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi, aralıkta sınırlı bir artışla 49,7’ye yükseldi. Endeks, üst üste beş aydır negatif bölgede.
Seçimden sonra göreve getirilen yeni ekonomi yönetimi daha ortodoks, kural bazlı ve öngörülebilir politikaya geçerek bazı adımlar attı. Bu kapsamda başta faiz artışları yaparak iç talepte kemer sıkma politikasına geçti. Ekonomi yönetimi faiz artışları ve uygulanan kemer sıkma politikasının etkilerini azaltmak için ihracatı artırmayı hedefledi. Ekonomide daralma ve istihdamda azalma olmaması için reel sektöre kredi destek paketleri açıklandı. Ancak beklenen olmadı. Öncü göstergeler kemer sıkma politikasının ihracat ayağının tıkandığını ortaya koydu.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi’nin Aralık 2023 dönemi sonuçları açıklandı.Buna göre, endekste eşik değer olan 50’nin üzerinde ölçülen tüm rakamlar ihracat ikliminde iyileşmeye, 50’nin altındaki değerler ise bozulmaya işaret ediyor. Kasımda 49,5 olan İSO Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi aralıkta sınırlı bir artış kaydederek 49,7’ye yükseldi. Endeks üst üste beşinci ay 50’den düşük olmasına rağmen eşik değerin çok hafif altında kaldı ve ihracat pazarlarındaki talep koşullarının hemen hemen değişmediğine işaret etti.
Endeks, üst üste beş aydır negatif bölgede bulunuyor. Euro Bölgesi’nde devam eden ekonomik zayıflık genel anlamda ihracat iklimini olumsuz etkiledi. Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda ve Avusturya’da ekonomik aktivite daralırken, büyüme bölgesinde yer alan ülkeler İspanya, İrlanda ve Yunanistan oldu. Aralık ayında en hızlı büyüyen ekonominin ise Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) olduğu belirtildi. Aralık ayında ABD’nin üretim artışı eğilimi on birinci aya ulaştı. Kasım ayında yeniden büyüme bölgesine geçen Birleşik Krallık da yılı genişleme ile kapatmayı başardı.
ORTA DOĞU DIŞINDA EN BÜYÜK BÜYÜME HİNDİSTAN’DA KAYDEDİLDİ
Aralık ayında en hızlı büyüyen ekonomi ise Birleşik Arap Emirlikleri oldu. Türk imalat sektöründe ihracat artışının ana kaynaklardan biri olmaya devam eden bu ülkede, büyüme güçlü seyrini sürdürerek kasımdaki 5 aylık zirve seviyesinde gerçekleşti. Orta Doğu’nun diğer bölgeleri incelendiğinde üretimin Suudi Arabistan’da keskin bir şekilde artmasına karşılık Katar, Mısır ve Lübnan’da düştüğü gözlendi. Aralık ayında ABD’nin üretim artışı eğilimi 11. aya ulaştı. Kasım ayında yeniden büyüme bölgesine geçen Birleşik Krallık da yılı genişlemeyle kapatmayı başardı. Aralıkta üretim artışı son 6 ayın en yüksek hızında kaydedildi. Geçen ay Orta Doğu dışında en güçlü büyüme Hindistan’da kaydedildi. Bu ülkenin yanı sıra Rusya ve Çin’de de ekonomik aktivitedeki artış kasıma göre hızlandı. BRIC ülkeleri içerisinde büyüme sağlayamayan tek ülke, ekonomik aktivitenin yatay seyrettiği Brezilya oldu.
‘BOZULMA DURMA NOKTASINA YAKLAŞTI’
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İhracat İklimi Endeksi hakkında değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, Birleşik Krallık, ABD ve Orta Doğu gibi önemli ihracat pazarlarında gerçekleşen büyümenin aralık ayında Euro Bölgesi’ndeki zayıflığın etkilerini azalttığını bildirdi. Harker, “Böylece Türk imalatçılarının ihracat iklimindeki bozulma durma noktasına yaklaştı. Öte yandan, Euro Bölgesi’nin Türkiye’nin ihracatı içerisindeki payı göz önüne alındığında, anlamlı ihracat fırsatlarının ortaya çıkması için bu bölgedeki ekonomik koşullarda da iyileşme olması gerekecektir” ifadesini kullandı.
DIŞ TİCARET BEKLENTİ ANKETİ’NDE YÜZDE 9’DAN FAZLA AZALMA
Ticaret Bakanlığı Dış Ticaret Beklenti Anketi’ni açıkladı. Buna göre, ihracat beklenti endeksi, bu dönemde bir önceki çeyreğe göre 9,1 puan azaldı. 2023 yılının son çeyreğinde 114 seviyesinde olan endeks, son çeyrekte 104,9’a geriledi.Endeks geçen yılın aynı dönemine göre ise 8,9 puan artış gösterdi. Endeksi, gelecek 3 aya ilişkin ihracat beklentisi, ihracat sipariş beklentisi ile son 3 aya ilişkin ihracat sipariş düzeyi azalış yönünde, şu anda kayıtlı sipariş düzeyine yönelik değerlendirmeler artış yönünde etkiledi. Bu yılın ilk çeyreğine ilişkin ithalat beklenti endeksi ise bir önceki çeyreğe göre 6,7 puan azalarak 114,6 seviyesinde gerçekleşti. Endeks geçen yılın aynı dönemine göre de 11,5 puan azaldı. İthalat beklenti endeksini, gelecek 3 aya ilişkin ithalat beklentisi, ithalat birim fiyatı beklentisi ile son 3 aydaki ithalat sipariş düzeyi sorusuna yönelik değerlendirmeler azalış yönünde, şu anda kayıtlı ithalat sipariş düzeyi sorusuna yönelik değerlendirmeler artış yönünde etkiledi.
ÜRETİM VE SİPARİŞLERDE DÜŞÜŞ SÜRÜYOR
Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan İstanbul Sanayi Odası İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) aralık ayında 47,4 olarak gerçekleşti. Aralık ayıyla birlikte endeks 6. ayında da daralmaya işaret etti. Endeks, üst üste altıncı ayda 50 eşik değerinin altında kaldı. Veri, kasım ayında 47,2 olarak kaydedilmişti. Üretim ve yeni siparişlerde düşüş devam ederken, istihdamda daralma eğilimi durdu. Girdi maliyetlerinde artış hızı mayıstan bu yana en düşük seviyeye geriledi. 10 sektör arasında yeni siparişlerini artıran tek sektör gıda ürünleri oldu. Yeni siparişlerde en sert yavaşlama kimyasal, plastik ve kauçuk ürünlerde yaşandı. İstihdamda en güçlü artış kara ve deniz taşıtları sektöründe görüldü. Endekste 50’nin üstü değerler büyümeye, altındaki değerler ise daralmaya işaret ediyor.
ŞİMŞEK: İHRACATÇIYI DESTEKLEMEKTE KARARLIYIZ
Hazine ve Maliye Bakanı daha önce yaptığı açıklamalarda sıkı para politikasında kararlı olduklarını vurgularken, aynı zamanda yatırımı, üretimi ve ihracatı desteklemekte de kararlı olduklarının altını çizdi. Şimşek Kasım ayında X platformunda yaptığı paylaşımda ‘’Dezenflasyon sürecinde yatırımı, üretimi ve ihracatı desteklemekte de kararlıyız. Bu çerçevede, Eximbank’ın sermayesi güçlendirilirken, ihracatçıların finansmana erişimini desteklemek için günlük reeskont kredi limitini 10 katına çıkararak 3 milyar TL’ye yükselttik. İhracat ve döviz kazandırıcı hizmetler için reeskont kredi faizlerine üst sınır getirerek, iskonto oranını azami yüzde 25,9’da sabit tuttuk’’ ifadelerini kullandı.
Şimşek, Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneğinin (MÜSİAD) düzenlediği 2023 Yılı Değerlendirmesi ve 2024 Yılı Beklentileri toplantısın da ise Türkiye’nin son 20 yılda yüzde 5,4, 100 yılda ise yüzde 4,8 büyüdüğünü belirterek buradaki sorunun iç taleple büyümeden kaynaklandığını aktardı. Şimşek, “Gelin hep birlikte yapısal dönüşümü başaralım. Sizi destekleyelim. Siz de bunu başarın. Yüksek sürdürülebilir büyüme istiyoruz. Sadece iç taleple büyümek doğru değil, net ihracatın büyümeye katkısını artırmak istiyoruz” dedi.
