Ekonomist Alaattin Aktaş, yarın açıklanacak enflasyon verisiyle beraber TÜFE madde sepetinde değişecek ürünleri ele aldı. Buna göre, TÜFE’deki ağırlığı en çok artacak kalemlerden biri doğal gaz olacak. Doğal gazı ise motorin, benzin, elektrik, su ve dana eti izleyecek. TÜFE’deki ağırlığı azalacak kalemler arasında ise otomobil, kira, ekmek ve tavuk eti dikkati çekiyor.
Ekonomim yazarı Alaattin Aktaş, yarın açıklanacak enflasyon verisiyle beraber TÜFE madde sepetinin de değişeceğini belirterek yaşanacak değişimleri kaleme aldı.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) madde sepeti, 2022'nin sonundaki yüzde 64,27'lik enflasyon oranına göre hesaplanacak. Fiyatı yıl boyu daha çok artan ürünlerin madde sepetindeki ağırlığı yükselirken fiyatı yüzde 64'e göre daha az artanların ağırlığı azalacak.
Alaattin Aktaş, yazısında "Madde ağırlıklarının artıp azalmasında temel etkenlerden biri o maddenin fiyatının bir önceki yıldaki değişim oranı. O kalemin fiyatı, önceki yıldaki genel fiyat artışından yüksekse TÜFE’deki ağırlığı artıyor, tersi olunca ise azalıyor." ifadelerini kaydederek başlıca kalemlerdeki durumu ele aldı.
Aktaş yazısında şu ifadeleri kaydetti:
TÜİK madde fiyatlarını açıklamaktan vazgeçtiği için tüm maddeler bazında bir değerlendirme yapma şansımız yok. Ama 2022 yılındaki TÜFE'nin üçte birini oluşturan 14 kalem için ağırlığın nasıl değişebileceğini görmemiz mümkün.
Geçen yılki fiyat değişimleri, bu 14 kalemin 8’inde ağırlıkların düşeceğini, 6’sında ise artış olacağını ortaya koyuyor.
AĞIRLIĞI ARTACAK KALEMLER
TÜFE’deki ağırlığı en çok artacak kalem, (bu 14 kalem mal ve hizmet içinde) doğal gaz olacak. Doğal gaza geçen yıl tam yüzde 166 zam geldi ve bu oran genel artış oranı olan yüzde 64’ün çok üstünde.
TÜFE’deki ağırlığı artacak diğer kalemler motorin, benzin, elektrik, su ve dana eti.
Bir kez daha belirtmem gerek, bu sıraladığım kalemler 14 kalem içinde yer alanlar.
AĞIRLIĞI AZALACAK OLANLAR
TÜFE’deki ağırlığı azalacak kalemler arasında otomobil, kira, ekmek ve tavuk eti dikkati çekiyor. Bu kalemlerde her ne kadar fiyatlar adeta uçup gidiyorsa da geçen yılki artış oranının düşük görünmesi böyle bir sonuç doğuruyor.
Bunda 2021’in aralık ayında yapılan yüklü zamlar dolayısıyla ortaya çıkan baz etkisi çok büyük etken. Benzer bir durum geçen yıl da yaşanmış; 2021’in son ayında yapılan zamlara rağmen yılın tümündeki oran düşük kaldığı için elektrik, doğalgaz ve kiranın ağırlığı azalmıştı. Bu çarpık durumu geçen yıl 4 Şubat’ta bu köşede “Bu ağırlıklar teoride doğru ama hayatın gerçeğine aykırı” başlığıyla işlemiştim.
Duruma bakar mısınız... Otomobilin ağırlığı düşecek, insanlar parası olsa da araç bulamaz haldeyken...
Kiranın ağırlığı da düşecek, neredeyse bir maaş kiraya yetmez olmuşken...
Ekmeğin ağırlığı da aşağı çekilecek, fiyatlar koşar adım çift haneye giderken...
