Son 30 yıla ait verileri analiz ettiklerini ifade eden Doç. Dr. Topuz, dünya genelinde manda popülasyonunun yüzde 34 oranında arttığını, buna karşılık Türkiye’de yüzde 53 oranında azaldığını vurguladı. Bu tablonun sürdürülebilir olmadığını belirten Topuz, manda varlığının ciddi bir risk altında bulunduğunu dile getirdi.
Türkiye’de yaklaşık 162 bin manda bulunduğunu belirten Topuz, bunların 80 bininin süt mandası olduğunu ve toplam hayvan varlığı içinde yüzde 12’lik paya sahip olduğunu aktardı. Samsun’un manda popülasyonu açısından kritik bir konumda olduğunu ifade eden Topuz, Türkiye’deki manda varlığının yüzde 60’ının Bafra ve 19 Mayıs ilçelerinde yoğunlaştığını, yürütülen projelerin de bu bölgeler üzerinden şekillendiğini söyledi.
DÜNYA MANDA SÜTÜNDE PAYIMIZ ÇOK DÜŞÜK
Türkiye’nin manda sütü üretiminde dünya genelindeki payının oldukça sınırlı olduğuna dikkat çeken Topuz, bu oranın yüzde 0,04 seviyesinde kaldığını belirtti. Türkiye ile İtalya’nın manda sayılarının benzer olmasına rağmen, manda sütü denildiğinde dünyada ilk akla gelen ülkenin İtalya olduğunu vurgulayan Topuz, bunun temel nedeninin manda sütünden üretilen mozzarella peyniri olduğunu söyledi. Topuz, nicelikten ziyade niteliğin ve markalaşmanın ön plana çıkarılması gerektiğini ifade etti.,
İŞLENİNCE EKONOMİK DEĞER KATLANIYOR
Manda sütünün ekonomik potansiyeline de değinen Doç. Dr. Kılıç Topuz, Türkiye’de manda sütü üretiminin çiğ süt olarak ekonomik değerinin 3,4 milyar TL ile 6,5 milyar TL arasında değiştiğini aktardı. Bu sütün tereyağı, kaymak ve yoğurt gibi ürünlere dönüştürülmesi halinde ekonomik değerinin 3 ila 4 kat arttığını belirtti. Samsun’da bulunan 19 bin 495 mandanın 11 bininin süt mandası olduğunu söyleyen Topuz, il genelinde manda sütü üretiminin ekonomik değerinin 475 milyon TL ile 900 milyon TL arasında olduğunu ifade etti.
“MANDACILIK KÂRLI VE SÜRDÜRÜLEBİLİR”
Mandacılığın diğer hayvancılık faaliyetlerine göre daha düşük maliyetli olduğunu vurgulayan Topuz, mandaların hastalıklara karşı daha dirençli ve iklim değişikliğine uyum kapasitelerinin yüksek olduğunu söyledi. İnsan sağlığı açısından da manda sütünün önemli avantajlar sunduğunu belirten Topuz, protein oranının daha yüksek, kolesterol oranının daha düşük ve mineral içeriğinin daha zengin olduğunu dile getirdi. Ayrıca manda etinin kalori değerinin sığır etine kıyasla daha düşük olduğunu da sözlerine ekledi.
