Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, sebzelerde arz sorunu olmadığını savunurken, Osmaniye’deki pazarcılar donun meyveleri büyük ölçüde etkilediğini ve fiyatların hızla artmaya devam edeceğini söylüyor. Limonun kilosu şimdiden 60 liraya çıktı, vatandaş şaşkın.
Türkiye’nin dört bir yanında etkili olan zirai don, tarım ürünlerinde ciddi kayıplara yol açtı. Meyve bahçelerinde yaşanan zarar, pazar tezgahlarına da yansıdı. Fiyatlar şimdiden tırmanışa geçti, özellikle limon gibi bazı ürünlerde rekor artışlar görülüyor. Pazarcı esnafı, önümüzdeki günlerde fiyatların daha da artacağı görüşünde.
ZİRAİ DON 36 İLDE ETKİLİ OLDU
Geçtiğimiz haftalarda Türkiye genelinde etkili olan zirai don, 36 ili vurdu. Özellikle meyve bahçelerinde ciddi hasarlar oluşurken, çiftçiler büyük kayıplar yaşadı. Tarım ve Orman Bakanlığı'nın verilerine göre, 16 meyve türü don olayından olumsuz etkilendi.
Bakan Yumaklı, yaptığı saha incelemelerinin ardından, sebze grubunda herhangi bir kayıp yaşanmadığını ve ürün arzında sorun beklenmediğini belirtmişti. Ancak pazardaki tablo bu açıklamalarla örtüşmüyor. Pazarcılar ve vatandaşlar, fiyatların artış eğiliminde olduğunu ve özellikle limonda ciddi bir stok sıkıntısı yaşandığını dile getiriyor.
PAZARCILAR: "LİMON 10 LİRA OLACAKTI, 60 LİRAYA ÇIKTI"
Osmaniye’nin Kadirli ilçesindeki semt pazarında satış yapan pazarcı esnafı, limon fiyatlarının yükselişini don olayına bağlıyor. Limon satan Adem Karacüllü, geçen yıl bahçede 1 liraya bile satılamayan limonun bu yıl 60 liraya tezgâhta yer bulduğunu belirtti. Karacüllü, “Yatak limonu şu an 60 lira. Don vurmasaydı 10 liraya satardık. Geçen sene bu dönem 15-20 liraydı. Şimdi 50-60 lira arasında. Daha da artacak. Dal limonu bitti, yatak limonu kalınca fiyatlar daha da yukarı çıkar,” dedi.
Donun yalnızca fiyatları değil, ürün arzını da etkilediğini anlatan Karacüllü, "Önceden limon bahçede 1 liraydı, alan yoktu. Şimdi limon yok, olan da pahalı" diyerek durumun ciddiyetini vurguladı.
“ÇİFTÇİ ÖLDÜ, ÜRÜN KALMADI”
Bir başka pazarcı da limonun çoğunun dondan etkilendiğini ve bölgede ürün kalmadığını ifade etti. Satıcı, “Soğuk vurdu, limon kalmadı. Olan da para etmiyor. Çiftçi öldü. Gübre, mazot her şey pahalı. Bu yüzden limonun fiyatı daha da artacak. Artık Karataş’tan limon getiriyoruz, çünkü buralarda kalmadı” dedi.
Zirai donun etkisinin yalnızca fiyat artışıyla sınırlı kalmadığını, ürün tedariğinde de büyük sıkıntılar yaşandığını belirten esnaf, önümüzdeki haftalarda durumun daha da kötüleşmesinden endişe ediyor.
VATANDAŞ FİYATLARA TEPKİLİ
Pazara alışverişe gelen vatandaşlar da fiyatlar karşısında şaşkın. Emekli bir yurttaş, “Limonu gördüm, 60 lira dediler. Geçen sene 35-40 liraydı, şimdi 60 liraya çıktı. Soğuk vurmuş, don vurmuş diyorlar. Mecburuz almaya ama çok pahalı,” diyerek tepkisini dile getirdi.
BAKANLIK “GIDA KRİZİ YOK” DİYOR AMA PAZAR FARKLI KONUŞUYOR
Tarım Bakanı İbrahim Yumaklı, kamuoyundaki fiyat artışı ve gıda krizi iddialarını "manipülasyon" olarak değerlendirirken, sahadan gelen haberler tam tersini söylüyor. Yumaklı, "Hiçbir şekilde bu tarz spekülatif açıklamalara itibar edilmemesini istiyorum. Ülkemiz güçlü bir tarım altyapısına sahip," açıklamasını yapmıştı.
Ancak hem pazarcıların hem de vatandaşların anlatımları, fiyatların mevsim normallerinin çok üzerinde olduğunu ve arzda ciddi sıkıntıların başladığını gösteriyor.
ZİRAİ DONUN ETKİLEDİĞİ ÜRÜNLER
Tarım Bakanlığı, dondan etkilenen ürünleri şu şekilde sıraladı: Armut, ayva, badem, ceviz, elma, erik, fındık, kayısı, kiraz, limon, mandalina, nektarin, portakal, şeftali, üzüm ve fıstık.
Bu ürünlerin büyük bölümü Türkiye'nin iç ve sahil bölgelerinde yaygın olarak üretiliyor ve ülke ekonomisi ile ihracatında önemli yer tutuyor.
FİYATLARDA YÜKSELİŞ DEVAM EDECEK Mİ?
Pazar esnafı ve üreticiler, mevsim etkileri ve don hasarı nedeniyle fiyatların önümüzdeki haftalarda da yükselmeye devam edeceğini öngörüyor. Özellikle dal limonun tükenmesiyle birlikte yalnızca yatak limonunun kalması, arzı daha da düşürecek. Bu da fiyatların 70-80 lirayı bulabileceği anlamına geliyor.
Tarım sektöründe yaşanan bu gelişmelerin, yaz aylarına doğru geniş çaplı fiyat artışlarına ve tüketici üzerinde daha büyük bir ekonomik yük oluşturmasına yol açabileceği belirtiliyor.
Zirai donun etkileri sadece tarlada değil, sofralarda da hissedilecek gibi görünüyor.
