Srebrenitsa Katliamı'nın yaşandığı bu günde Aliya İzzetbegoviç hakkında merak edilenler gündeme geldi. "Aliya İzzetbegoviç kimdir?" sorusu ve "Aliya İzzetbegoviç sözleri" araştırılmaya başlandı. İşte Aliya İzzetbegoviç kimdir? sorusunun yanıtı ve en güzel sözleri...
Aliya İzzetbegoviç, Srebrenitsa Katliamı'nın yıl dönümünde anılıyor. Srebrenitsa Katliamı 11 Temmuz 1995’te gerçekleştirildi ve tarihin en kara günlerinden biri oldu. Sırp askerleri, Bosna halkını bombardıman altına aldı, katletti. Sırp Kasabı lakaplı Ratko Mladiç öncülüğünde Srebrenitsa’ya girildi. Hollandalı komutan Thom Karremans 25 bin mülteciyi ve şehri Sırplara teslim etti. Sırp Kasabı lakaplı Mladiç öncülüğündeki askerler 8 bin 372 Bosnalıyı katletti.
Katliamın ardından binlerce Bosnalının kimlik tespiti yapılamadı, cansız bedenlerinin parçaları bulunamadı. Avrupa'nın ortasındaki bu katliama BM sessiz kaldı, dünya gözlerini kapattı.
Katliamdan hafızalara kazınan sözler, anlatılan hikayeler kaldı.
ALİYA İZZETBEGOVİÇ KİMDİR?
Aliya İzzetbegoviç 8 Ağustos 1925 tarihinde Şamats'ta (Bosanski Šamac) doğdu. 2 yıl sonra ailesi Saraybosna'ya (Sarajevo) taşındı. Saraybosna'da bir Alman lisesinde eğitim gören Aliya İzzetbegoviç lise çağında üstün kabiliyetleriyle ve İslami konulara ilgisiyle dikkat çekti.
MÜSLÜMAN GENÇLER KULÜBÜ'NÜ KURDU
Lise döneminde arkadaşlarıyla birlikte dini konuları tartışmak amacıyla Müslüman Gençler Kulübü'nü kurdu. Kulüp kısa sürede büyüyerek bir yardım derneğine dönüştü. Özellikle 2. Dünya Savaşı zamanında ihtiyaç sahiplerine büyük yardımlar yapıldı.
BEŞ YIL HAPİS CEZASI ALDI
O dönemdeki komünist rejimin ülke yönetimini ele geçirmesiyle birlikte dinlerin toplumsal hayattaki varlığı giderek azaltıldı. İzetbegoviç,İslami görüşü savunduğundan mevcut yönetimin hedefi haline geldi. Bu sebeple beş yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Aliya İzetbegoviç'in sıkıntıları 1953 yılında iktidara gelen Tito zamanında katlanarak arttı. Ancak 1974'te hazırlanan yeni bir anayasayla bazı geleneksel İslami kurumların yeniden işlev kazanmasına imkan sağladı. Bu olayın üzerine bazı camiler ve medreseler yeniden hizmete açıldı.
SIRALI FEDARASYON CUMHURBAŞKANLIĞI ANLAŞMASI
1980'de Devlet Başkanı Tito'nun ölümüyle federasyon Cumhurbaşkanlığı konusunda bir anlaşmazlık ortaya çıktı. Bunun üzerine altı federal eyaletin her birinin Cumhurbaşkanının sırayla bir yıl federasyon Cumhurbaşkanlığı yapması üzere anlaşma sağlandı. Bu gelişmeyle birlikte ülkede kısmen bir demokratikleşme sürecine girilmiş oldu.
İZZETBEGOVİÇ'İN OĞLU BABASININ MAKALELERİNİ KİTAPLAŞTIRDI
İzzetbegoviç'in oğlu bu ortamdan yararlanarak babasının makalelerini bir kitapta toparlayıp, 1983'te "İslamî Manifesto" adıyla yayınladı. Kitabın yayınlanması geniş çapta bir yankı uyandırdı.
14 YIL HAPİS CEZASI ALDI
Mevcut rejim bu gelişmeye tahammül edemeyerek İzetbegoviç'i Avrupa'nın ortasında İslam Cumhuriyeti kurmak istemesiyle suçlayarak, 14 yıl hapis cezasına mahkum edildi. Daha sonra Yargıtay kararıyla hapis cezası 11 yıla indirildi. 1988'de çıkarılan bir afla da serbest bırakıldı. İzetbegoviç tahliye olduğu dönemde dünyada bulunan komünist rejimler çöküş içerisine girmişti.
1990'DA CUMHURBAŞKANI OLDU
Bu dönemde Demokratik Eylem Partisi'ni kurdu. Parti, 5 Aralık 1990 tarihinde Bosna'da gerçekleştirilen Genel Seçimleri kazandı ve İzzet Begoviç ülkenin Cumhurbaşkanı oldu. Ancak 14 Mart 1996' hastalığı sebebiyle görevini bırakmak zorunda kaldı.
SREBRENİTSA KATLİAMI
1990'lı yıllarda Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti içinde bir bağımsızlık hareketi içerisine girdi. Bosna-Hersek de 1 Mart 1992'de gerçekleştirdiği referandum sonrasında bağımsızlığını ilan etti. Fakat Sırplar hemen arkasından Bosna yönetiminde söz sahibi olan Müslümanlara karşı savaş açarak katliama başladılar.
Hırvatistan ve Slovenya'nın bağımsızlık mücadelesine destek veren Avrupa Birliği ve ABD, Bosna-Hersek'i Sırp saldırıları karşısında yalnız bıraktılar. Müslümanlar bu savaşta askeri açıdan oldukça zayıf bir konumdaydılar. Bu yüzden Sırplar Bosna'nın önemli şehirlerini işgal ettiler. Ayrıca Sırplar ele geçirdikleri bölgelerde büyük katliamlar gerçekleştiriyorlardı. Özellikle camileri ve İslamî izler taşıyan tarihî eserleri tahrip ediyorlardı.
1995'TE DAYTON ANLAŞMASI İMZALANDI
1995 yılında ABD'nin zoruyla imzalatılan Dayton Anlaşması'yla savaş sona erdi. Savaşın sonucunda 250 bin insan hayatını kaybetmiş, 1 milyondan fazla insan da mülteci konumuna düşmüştü.
Bosna-Hersek topraklarının % 51'i Müslümanlara ve Hristiyan Hırvatlara, % 49'u da Sırplara verildi. Ülkenin yönetimi de bu üç halk arasında paylaştırıldı. Bunun yanında Amerika Birleşik Devletleri, Müslümanlara ellerindeki silahları imha etmelerini ve ABD patentli silahları, yedek parçasız bir şekilde satın almalarını şart koştu. Aliya İzzetbegoviç bu olaydan ülkesini en az zararla kurtarmaya çalıştı.
19 Ekim 2003 tarihinde Saraybosna'da vefat eden Aliya İzzetbegoviç, yaşamı boyunca birçok eser yazdı.
ALİYA İZZETBEGOVİÇ ESERLERİ
- İslam Manifestosu
- İslam Deklarasyonu ve İslamî Yeniden Doğuşun Sorunları
- Doğu ve Batı Arasında İslam
- Tarihe Tanıklığım
ALİYA İZZETBEGOVİÇ SÖZLERİ
- Din ahlaktır; onu hayata geçirmek ise terbiyedir.
- Hayvanlar açken tehlikeli olur. İnsanlarsa tokken tehlikeli oluyorlar.
- Bir şahsın yüceltilmesi hadisesi, geçmişte ve bugün var ama İslam'a kesinlikle yabancıdır! Çünkü bu bir çeşit putçuluktur!
- Biz de zalimlerden olursak, zulme karşı savaşmamızın bir anlamı kalmaz. Kitaba uyacağız.
- Özgürlük verilmez, alınır.
- Çok yaşadım ve çok yoruldum. Şimdi sevgilime kavuşmak istiyorum.
- İyi insan olmadan iyi Müslüman olamayız.
- Kur'an ve İslam sadece hocalara bırakılmayacak kadar önemlidir.
- İlimle din, birbirinden ayrıldığı takdirde, din insanları geri kafalılığa, ilim ise ateizme sürükler.
- Biz ölüyoruz ama onlar da kazanmıyorlar.
- Bu adil bir barış olmayabilir; fakat süren bir savaştan daha iyidir.
- Düşmanına benzediğin zaman, savaşmanın anlamı kalmaz.
- Ben Müslümanım ve Müslüman olarak kalmaya kararlıyım. Bu hayatımın sonuna kadar böyle devam edecek. Çünkü İslam benim için iyi ve asil olmanın en doğru ifadesidir.
- Bütün yücelik ve şükran Allah'a aittir ve insanların gerçek kalitesini ancak Allah tespit edebilir.
- Müslümanlar, hayatta nasıl uygulanacak sorusundan kaçmak için Kur'an'ın nasıl okunması gerektiği hususunda geniş bir ilim ürettiler.
- Olduğunuz gibi kalın. Dininizi, milliyetinizi koruyun. Kimliğinizi kaybetmenin bedeli köleliktir.
- Bazıları dini bağlılıklarının kendilerini tefekkürden azade kıldığına inanırlar.
