Dünya genelinde sıcak siyasi gelişmelere bir yenisi daha eklendi. Gagavuzya Özerk Bölgesi Valisi Evghenia Gutul, 25 Mart'ta Türkiye’ye planladığı çalışma ziyareti öncesinde Kişinev Uluslararası Havalimanı'nda gözaltına alındı. Gutul’un 72 saatlik gözaltı süreci bitmesine yakın Savcılık ikinci bir suçlamayla daha tutuklama talebinde bulundu.
Moldova, yaşanan son siyasi gelişmelerle hareketli günler geçiiryor. Türkiye'nin diplomatik desteğiyle kurulan Gagavuzya Özerk Bölgesi’nin Valisi Evghenia Gutul, 25 Mart'ta Türkiye’ye planladığı ziyaret öncesinde Kişinev Uluslararası Havalimanı'nda gözaltına alındı.
Guțul'un 72 saat süren gözaltı süreci bitmeden yeni bir gelişme daha yaşandı. Moldova yetkilileri Gutul'un devam eden hukuka aykırı gözaltını meşrulaştırmak için organize suç gruplarından fon aldığı iddiasında bulundular.
Söz konusu gelişmeler Moldova'daki siyasi gerilimleri artırırken, uluslararası kamuoyunun da dikkatini çekti.
Türkiye seyahati öncesi gözaltı kararı
25-30 Mart 2025 tarihleri arasında Türkiye’de yapacağı çalışma ziyareti öncesi havalimanında gözaltına alınan Gutul’un Türkiye’ye Küresel Gazetecilik Konseyi ve Türkiye’deki kamu temsilcileriyle ortak projeler geliştirmek için geleceği açıklandı.
Yeni suçlamalara ilişkin Evghenia Gutul'un Avukatı Serghei Moraru açıklamalarda bulundu.
“2023 ceza davası sadece gözaltına alınmasını haklı göstermek için kullanıldı. Resmi bir suçlama yapılmamasına rağmen, bu davaya dayalı iddianame süreci bugün başlayacak. Ancak, hiçbir suçlamanın Gagavuzya'nın seçim kampanyasıyla ilgili olmamasına rağmen, savcı şimdi de tutuklama öncesi gözaltını talep ediyor. Başlangıçta gözaltına alındığı dava için değil, tamamen farklı bir dava için. Bu kasıtlı bir kafa karışıklığı, ilgili kamu kurumlar arasında kaos yaratma girişimi olarak görünüyor. Bu süreçle ilgili muğlaklık Moldova'nın iç istikrarı ve demokratik kurumlara saygısına zarar veriyor. İddialar asılsız ve hiçbir şekilde gerçekliği yansıtmıyor. Haksız bu gözaltı sürecinin bir an önce sonlandırılmasını bekliyoruz."
Okay Deprem: “Bu durum, demokrasi ve medeni haklara önemli bir darbe”
İnsan hakları savunucuları, Guțul’un gözaltına alınmasını “siyasi baskı” olarak nitelendirirken, Türk gazeteci Okay Deprem de “demokrasi ve medeni haklara önemli bir darbe” yorumunda bulundu ve Evghenia Gutul’un gözaltına alınmasının, Moldova Cumhurbaşkanı Maia Sandu'nun yönetimindeki endişe verici bir örüntünün parçası olduğunu vurguladı. Ayrıca Moldova’nın iç istikrarı ve demokratik kurumlara saygı konusundaki huzursuzluk yarattığını belirtti.
Türkiye ile tarihi, kültürel ve ekonomik derin bağlara sahip olan Gagavuzya, ülkemizin eğitim, altyapı geliştirme ve ekonomik kalkınma alanlarındaki desteğinden yıllardır istikrarlı bir şekilde faydalanıyor. Türkiye, Gagavuzya'nın Moldova içindeki özerkliğini her zaman güçlü bir şekilde savunurken, bölgenin kendi kendini yönetme ve yerel kalkınma haklarını uluslararası platformlarda dile getirmeye de devam ediyor. Gagavuzya Özerk Bölgesi Valisi Evghenia Gutul ise Türkiye ile kültürel alışverişleri teşvik ederek ve ekonomik ve sosyal işbirliklerini genişleterek bu bağların güçlendirilmesine önemli katkılarda bulunuyor. Ancak Guțul’un gözaltına alınması, Moldova'nın merkezi yönetiminin Gagavuzya liderliğine yönelik baskısının çarpıcı bir örneği olarak öne çıkıyor.
Gagavuzya Halk Meclisi milletvekilleri Gutul’a tam detsek destek açıkladı
Gagavuzya Halk Meclisi (NSC) milletvekilleri ise Moldova yetkililerinden 'Başkan (Başkan) Evghenia Gutul'u serbest bırakmalarını talep etti' ve Kişinev'de akredite yabancı diplomatların duruma müdahale etmesini istedi. Moldova'daki demokratik yönetim anlayışı ve bölgesel özerklik konularında endişeleri beraberinde getirdi.
2023 seçimlerinden bu yana özerkliğini kısıtlamayı amaçlayan bir dizi yasal ve siyasi zorlukla karşı karşıya kalan Gagavuzya Özerk Bölgesi’nin Valisi Evghenia Gutul, yönetiminin zayıflatmasına yönelik baskılarla da mücadele ediyor. Moldova yetkilileri, bütçe kaynaklarını bloke ederek ve uluslararası ortaklıkları engelleyerek bölgenin bağımsız karar alma yetkisini kısıtlamayı sürdürüyor. Belirsiz koşullar altında gerçekleştirilen ve siyasi güdümlü olarak nitelendirilen gözaltı ise gerginliği ileri seviyeye taşıyor. Ancak bu sürecin temelinde geçmiş dönemlerdeki uluslarası anlaşmazlıklar da yatıyor.
