FEYZA NUR ÇALIKOĞLU
"Haftalık izinler 3 güne mi düştü?", "Artık 10 gün çalışmadan tatil yapamayacak mıyız?" Sosyal medyada turizm çalışanları arasında hızla yayılan bu endişe verici iddialar, Meclis'e sunulan yeni yasa teklifiyle alevlendi. Ancak Sosyal Güvenlik Uzmanı Sertaç Sedat Köksal, kanun teklifinin detaylarını inceleyerek gerçeğin çok farklı olduğunu ortaya koydu. İşte o teklifin perde arkası...
Yaz sezonunun en yoğun döneminde, turizm çalışanlarının kafasını karıştıran "haftalık izin" düzenlemesi, Meclis'e sunulan "Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" ile gündeme oturdu. Teklifin 10. Maddesi, özellikle belgeli konaklama tesislerinde çalışanların izin günleriyle ilgili yeni bir esneklik getiriyor. Ancak bu esneklik, sosyal medyada "hak kaybı" olarak yorumlanınca ortalık karıştı.
MEVCUT DURUM ZATEN SORUNLUYDU
Sosyal Güvenlik Uzmanı Sertaç Sedat Köksal'a göre, konuyu anlamak için önce mevcut duruma bakmak gerekiyor. Normalde İş Kanunu'na göre bir işçi, haftada 6 gün çalışıp 1 gün hafta tatili kullanmak zorunda. Ancak turizm gibi vardiyalı ve yoğun sektörlerde bu kural kağıt üzerinde kalıyordu. Köksal, "Birçok çalışan, bir hafta salı, diğer hafta perşembe izin kullanıyor. Hatta bazen 12 gün kesintisiz çalışıp sonra iki gün izin alabiliyordu. Bu durum, fiiliyatta yaygın olsa da teknik olarak yasaya aykırıydı ve denetimlerde otellerin başını ağrıtıyordu," diyerek mevcut sistemin çarpıklığına dikkat çekti.
YENİ DÜZENLEME NE GETİRİYOR? HAK KAYBI VAR MI?
İşte kafa karışıklığının tam merkezinde yer alan Madde 10, tam da bu fiili durumu yasal bir çerçeveye oturtmayı amaçlıyor. Uzman Sertaç Sedat Köksal'ın analizine göre yeni düzenleme şunları içeriyor:
Esnek İzin Planlaması: Haftalık 45 saatlik çalışma süresini tamamlayan bir turizm çalışanı, hafta tatili hakkını, hak ettiği günden sonraki dört gün içerisinde kullanabilecek. Bu, iki izin günü arasındaki sürenin 10 günü geçmemesi gerektiği anlamına geliyor.
İşçinin Onayı Şart: Bu esnekliğin uygulanabilmesi için en önemli şart, işçinin yazılı talebinin veya onayının alınması. İşçi, bu onayı 30 gün önceden yazılı bildirimde bulunarak geri çekebilecek.
İzin Süresi Azalmıyor: Köksal, "Düzenleme, haftalık izin süresini (en az 24 saat) azaltmıyor. '10 gün çalışmadan izin verilmeyecek' gibi söylemler tamamen yanıltıcı, itibar edilmemeli," diyerek en büyük endişeye açıklık getirdi.
ÖZETLE: KISITLAMA DEĞİL, YASALLAŞTIRMA ADIMI
Kanun teklifini yorumlayan uzmanlara göre bu düzenleme, turizm sektöründe zaten yıllardır süregelen "değişken izin günü" uygulamasını yasal bir zemine kavuşturuyor. Amaç, hem işverenin işin yoğunluğuna göre planlama yapabilmesini sağlamak hem de bunu yaparken işçinin yasal hakkını güvence altına almak.
Özünde büyük bir hak kaybı getirmeyen bu düzenleme, mevzuatla uygulamanın birbiriyle örtüşmesi adına atılmış bir adım olarak görülüyor. Yine de uzmanlar, tüm çalışanların bu tür yasal değişiklikleri yakından takip etmelerini ve haklarını bilmelerini tavsiye ediyor.
