Apriori ne demek? A priori, kelime anlamı olarak ‘önsel, önsezi veya ön bilgi’ anlamına gelmektedir. Her ne kadar günlük dilde sıkça karşılaşmasak da, felsefi bir kavram olarak oldukça derin bir anlamı bulunmaktadır. A priori, bir durumun öncesini ya da öncel halini tanımlar. Yani bir şeyin başlangıcından, onun öncesine dair olan bilgiye işaret eder.
FELSEFE AÇISINDAN A PRİORİ NE ANLAMA GELİYOR?
Felsefede a priori, deneyden önce var olan bilgi anlamında kullanılır. Bu, deneyden elde edilen sonuçlar veya bilgiler (a posteriori) ile karşılaştırıldığında deney öncesinde sahip olduğumuz bilgi veya inançları tanımlar. Örneğin, matematikteki bazı kavramlar a priori bilgi olarak kabul edilebilir çünkü bu bilgiler deney yapmadan, sadece mantık yoluyla kabul edilir.
BİLİM VE A PRİORİ ARASINDAKİ ÇATIŞMA
Ancak a priori ile bilim arasında büyük bir çatışma bulunmaktadır. Bilim, bir şeyi kabul etmek veya reddetmek için deneylere ve kanıtlara dayanır. Bu nedenle, deneylerle doğrulanmayan a priori bilgileri kabul etmek bilimsel yöntemle çelişir. Metafizik alanında, Tanrı'nın varlığı gibi kavramlar a priori bilgiye örnek olarak verilebilir. Bu tür bilgiler, bilimsel deneylerle doğrulanamaz, ancak bazı filozoflar için kabul edilebilir a priori bilgilerdir.
