İsviçre'deki Bern Üniversitesi ile Avusturya'daki Viyana Veteriner Hekimliği Üniversitesinden bilim insanlarının gerçekleştirdiği güncel bir araştırma, evcil köpeklerin oyuncaklarına yönelik geliştirdikleri aşırı düşkünlüğün, insanlardaki kumar bağımlılığı gibi zorlayıcı davranışsal bağımlılıklara benzerlik taşıdığını gözler önüne serdi.
Köpeklerde aşırı oyuncak motivasyonu konusunu ele alan bu çalışma, yayımlandığı Scientific Reports dergisinde alandaki ilk bulgu olma özelliğini taşıyor.
İNCELENEN KÖPEKLERİN YÜZDE 31'İ BAĞIMLILIĞA YAKIN EĞİLİMLER SERGİLİYOR
Daily Mail tarafından haberleştirilen araştırmada, yaşları 12 ay ile 10 yıl arasında değişen 56'sı erkek ve 49'u dişi olmak üzere toplam 105 köpek incelendi.
Sahipleri tarafından oyuna son derece düşkün olduğu belirtilen Malinois, Border Collie ve Labrador Retriever gibi ırkların da yer aldığı bu grup içinde, yaklaşık yüzde 31'e karşılık gelen 33 köpekte 'bağımlılığa benzer eğilimler' gözlemlendi.
Bu eğilimler; insanlarla etkileşimi reddetme, mamaya karşı ilgisizlik ve en sevdikleri oyuncaklardan uzaklaştırıldıklarında öz denetimlerini kaybetme gibi çarpıcı belirtiler olarak kaydedildi.
Beynimizin 25 milyon yıl önceki özelliği meğer hâlâ aktifmiş!
KONTROLLÜ ORTAMDA GÖZLEMLER VE SAHİP ANKETLERİYLE VERİ TOPLANDI
NTV'de yer alan habere göre, çalışma, kontrollü bir oda ortamında gerçekleştirildi. Her köpek, top, çekme ipi veya peluş gibi en sevdiği oyuncakla hem sahibi ve bir araştırmacı eşliğinde hem de yalnızken oyun oynadı.
Araştırmacılar, oyuncaklara erişimleri kısıtlandığında köpeklerin gösterdiği tepkileri titizlikle gözlemledi.
Bir test aşamasında, kısa bir oyunun ardından oyuncak bir rafa kaldırıldı ve sahiplerinden köpekleriyle etkileşim kurmaları istendi.
Bir diğer testte ise oyuncak, kilitli bir kutuya konuldu ve köpeklerin dikkatini dağıtmak için bir yiyecek bulmacası sunuldu.
Köpeklerin tüm davranışları kamerayla kayıt altına alınırken, sahiplerine de evdeki oyun alışkanlıklarıyla ilgili detaylı anketler uygulandı.
OYUNCAKLAR ERİŞİLMEZ OLDUĞUNDA ŞİDDETLENEN ZORLAYICI DAVRANIŞLAR
Elde edilen sonuçlar, 33 köpeğin kendilerine alternatif olarak sunulan yiyecek ya da insan ilgisine rağmen oyuncaklarına yönelik takıntılı ilgiyi sürdürdüğünü ortaya koydu.
Bu 'oyuncak bağımlısı' olarak nitelenen köpekler, oyuncak erişilmez hale geldiğinde dahi ona ulaşma amacıyla defalarca teşebbüste bulundu.
Daha da önemlisi, oyuncaklar tamamen ortadan kaldırıldıktan sonra bu köpeklerin sakinleşmesi, ortalama 15 dakika veya daha uzun sürdü.
Bu süre, davranışsal dürtülerin yoğunluğunu gösteriyor.
Bilim kurgu gerçek oluyor: İnsansı robotlar satışa sunuldu!
KÖPEKLER VE İNSANLAR ARASINDAKİ NÖROKİMYASAL BAĞIMLILIK BENZERLİĞİ
Araştırmacılar, gözlemlenen bu zorlayıcı davranışların, olası olumsuz sonuçlara rağmen ödüllendirici etkinliklere karşı gösterilen aşırı yönelimi yansıttığını ve bir tür davranışsal bağımlılık olabileceğini belirtiyor.
Bu bağımlılık türü, insanlarda kumar, oyun oynama veya benzeri dürtüsel aktivitelerdeki bağımlılıklarla benzerlik gösteriyor.
Hem insanlarda hem de köpeklerde, zevk veren aktiviteler sırasında dopamin ve opioid gibi tatmin ve ödül hissi yaratan kimyasalların salgılandığı biliniyor.
Bilim insanları, başlangıçta masum bir oyun olarak başlayan bu davranışların zamanla kontrolden çıkarak bağımlılık mekanizmalarına benzediğine dikkat çekiyor.
GÖREV ODAKLI IRKLARIN YÜKSEK TEMSİL ORANI VE DAHA FAZLA ARAŞTIRMA İHTİYACI
Çalışmanın sınırlılıklarından biri, sadece oyun motivasyonu yüksek köpeklerin incelenmesi olarak gösterildi; bu durumun, genel köpek nüfusunu tam olarak temsil etmeyebileceği vurgulandı.
Ayrıca, tarihsel olarak görev odaklı davranışlar için yetiştirilen Border Collie ve Malinois gibi ırkların örneklemde fazla temsil edildiği kaydedildi.
Araştırmacılar, çeşitli yayınların, çalışan köpeklerin başarısı için takıntılı oyun isteğinin önemine işaret ettiğini ve bu özelliğin gözlemlenen eğilimleri kısmen açıklayabileceğini belirtti.
Ekip, köpeklerin 'şimdiye kadar bağımlılık benzeri davranışları kendiliğinden geliştirdiği bilinen tek insan dışı tür' olduğunu ifade etti.
Bilim insanları, oyuncaklara aşırı yönelimin altında yatan nedenlerin ve bunun köpeklerin refahı üzerindeki olası etkilerinin tam olarak anlaşılması için daha fazla çalışma yapılması gerektiğini de ekledi.
Beslediği kedisi tırmalayan adam kısmi kör oldu! Meğer sokaktan o bakteriyi eve taşımış
