Research İstanbul tarafından gerçekleştirilen 'Türkiye Raporu Mayıs 2025' adlı kapsamlı araştırma, Türkiye'deki işgücünün çalışma hayatına bakış açısını derinlemesine inceliyor.
Araştırmanın en çarpıcı bulgularından biri, her beş çalışandan ikisinin, yani yüzde 40'ının, kendi pozisyonu ortadan kalksa çalıştığı kurumun ya hiç etkilenmeyeceğini ya da çok az etkileneceğini düşünmesi.
Bu durum, çalışanların kendi işlerinin kurumsal değerine dair ciddi bir tatminsizlik hissettiğini gösteriyor.
Aynı zamanda, çalışanların yüzde 75'i yaptığı işin dünyaya anlamlı bir katkı sağladığına inanırken, bu kişisel ve toplumsal anlam algısının, işin kurumsal düzeydeki işlevselliğiyle örtüşmediği görülüyor.
Bu ikilem, çalışanların işlerine yükledikleri manevi değerler ile günlük görevlerinin somut bir fark yaratmadığı hissi arasındaki çelişkiyi ortaya koyuyor.
İŞ TATMİNİDE GELİR FAKTÖRÜNÜN ETKİSİ
Marketing Türkiye'de yer alan habere göre, araştırma, çalışanların iş tatminini iki farklı perspektiften ele alıyor: Gelirden bağımsız ve gelirle birlikte değerlendirildiğinde.
Gelirden bağımsız olarak yapılan değerlendirmede, çalışanların tatmin düzeyi 10 üzerinden ortalama 5,7 olarak belirlendi.
Ancak, işin içine gelir faktörü eklendiğinde bu ortalama 4,7'ye kadar düşüyor.
Bu 1 puanlık düşüş, maaşın iş tatminini ne kadar olumsuz etkilediğini açıkça gösteriyor.
Bulgulara göre, gelirden bağımsız olarak işinden tam tatmin duyduğunu belirten çalışanların oranı yüzde 20 iken, gelir faktörü hesaba katıldığında bu oran yalnızca yüzde 8'e geriliyor.
Bu veriler, çalışanların büyük bir kısmının aldıkları maddi karşılığı yeterli veya adil bulmadığını gösteriyor.
ÇALIŞMA HAYATINA YÖNELİK DEĞİŞİM ARZUSU
Araştırma sonuçları, çalışanların mevcut iş yaşamından ne kadar uzaklaşmak istediklerini de ortaya koyuyor.
Katılımcıların yaklaşık yarısı (yüzde 49), maddi güvenceleri olsa hiç çalışmayacağını belirtiyor.
Benzer şekilde, çalışanların yüzde 53'ü imkanı olsa mevcut işini değiştireceğini ifade ediyor.
Bu yüksek oranlar, çalışanların iş hayatını büyük ölçüde bir 'zorunluluk' ve 'geçim kaynağı' olarak gördüğünü kanıtlıyor.
Ayrıca, çalışanların yüzde 45'i haftada 5 gün, günde 8 saatlik geleneksel çalışma modelini gereksiz buluyor.
Bu bulgu, esnek çalışma saatleri ve daha kısa mesailere yönelik artan talebi vurguluyor.
Çalışanlar, iş hayatının daha insani koşullarda ve bireysel özgürlüğe daha fazla alan açacak şekilde kurgulanmasını arzuluyor.
BEYAZ YAKA VE MAVİ YAKA ÇALIŞANLARI ARASINDAKİ FARKLILIKLAR
Araştırma, beyaz yaka ve mavi yaka çalışanlar arasında iş algısı ve memnuniyet düzeyleri açısından belirgin farklılıklar olduğunu gösteriyor.
Mavi yakalı çalışanların yüzde 63'ü, imkanı olsa işini değiştireceğini söylerken, bu oran beyaz yakalılarda yüzde 39'da kalıyor. İş tatmini düzeyleri de farklılık gösteriyor.
Beyaz yakalı çalışanlar, gelirden bağımsız olarak daha yüksek bir tatmin ortalamasına (6,5) sahipken, mavi yakalılarda bu oran 5,2 olarak ölçüldü.
Ancak, gelir hesaba katıldığında beyaz yakalıların tatmini daha keskin bir düşüş yaşayarak 5,2'ye gerilerken, mavi yakalıların tatmini 4,3'e düşüyor.
Bu veriler, beyaz yakalıların işlerinin doğasından daha fazla içsel tatmin duyduğunu, ancak gelir beklentilerinin bu tatmini daha fazla düşürdüğünü gösteriyor.
Mavi yakalılar ise genel olarak daha düşük bir tatmin düzeyine sahip olsalar da, gelir faktörünün etkisi beyaz yakalılar kadar keskin değil.
