İran ve dünya güçleri arasında varılan nükleer anlaşma, Arap ülkelerini ikiye böldü. Bazı ülkeler İran'ın bölgedeki nüfuzunun artacağından endişe ederken, bazıları anlaşmayla ilgili olumlu mesajlar verdi.
İran ile P5+1 ülkeleri arasında varılan nükleer anlaşma, Arap dünyasını ikiye böldü. Suudi Arabistan ve Suriyeli muhalifler anlaşmadan derin endişe duyduklarını ifade ederken, Esad rejimi ve Irak hükümeti anlaşmayı olumlu karşıladı.
Anlaşmadan rahatsız olan güçler, İran'ın, üzerindeki ekonomik yaptırımların kalkmasıyla Suriye, Irak ve Yemen'deki nüfuzunu artırmasından endişe ediyor.
“Anlaşma Arap çıkarlarına tehdit”
Suudi Arabistan, anlaşmanın hemen ardından yaptığı açıklamada kesin bir görüş belirtmedi fakat İran'ın nükleer bomba geliştiremeyeceğinin garantiye alınmasının ve anlaşmadan doğan yükümlülüklerini yerine getirmediği takdirde ekonomik yaptırımların ivedilikle yeniden uygulanmasının gerektiğini ifade etti. Açıklamada “İran bu anlaşma sayesinde elde edeceği ekonomik kazanımları bölgedeki kaosu beslemek için değil, kendi halkının refah seviyesini yükseltmek için kullanmalıdır” denildi.
AP (Associated Press) ajansına konuşan Körfez Uluslararası İlişkiler Konseyi Başkanı Suudi Tarık el-Şamari ise anlaşmanın Körfez ve Arap çıkarlarına dolaylı bir tehdit oluşturduğunu öne sürdü.
Suudi Arabistan ve müttefiklerinin, anlaşmayla İran üzerindeki ekonomik yaptırımlar kaldırılsa da, İran'ın üzerindeki tecridi fiilen sürdürmek için her şeyi yapacaklarını iddia eden Şamari, Suudi Arabistan'ın son dönemde İran'ın güçlü müttefiki Rusya ile ilişkilerini geliştirme çabası bu politikanın bir parçası olduğunu söyledi. Şamari ayrıca Arap ülkelerinin, anlaşmanın İran'ın nükleer silah sahibi olmasını kesin olarak engelleyeceğinden şüphe duyduklarını ifade etti.
“İran Anlaşması daha fazla varil bombası demek”
Suriye'de Esad rejimine karşı savaşan ılımlı örgütlerden Şam Cephesi'nin Ebu Yasir takma adını kullanan bir üyesi, İran'ın uluslararası toplumla barışmasının, Suriye'de Esad rejimine daha fazla destek vermesine neden olacağını söyledi.
Ebu Yasir, AP'ye yaptığı açıklamada “Bu anlaşma Suriye için daha fazla varil bombası, daha fazla katliam ve daha fazla kan demek” diye konuştu. Esad rejiminin varil bombalı saldırıları bugüne kadar binlerce sivilin ölümüne sebep oldu.
Esad çok mutlu
Suriye'de beşinci yılına giren iç savaşta hala ayakta kalmasını İran'a borçlu olan Beşar Esad, anlaşma sonrası İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'e bir tebrik mesajı yolladı. Mesajda anlaşma için 'büyük zafer', 'tarihi bir dönüm noktası' gibi ifadeler kullanıldı.
Esad ayrıca kendi rejimini kastederek “İran'ın ulusların haklı davasını daha fazla destekleyeceğinden eminiz” dedi.
Kuveyt, BAE, Irak ve Mısır'dan olumlu mesajlar
İran'la uzun süredir ticari bağları olan Birleşik Arap Emirlikleri'nin kralı ve geçen yıl Tahran'ı ziyaret eden Kuveyt Emiri İran'ı kutladılar ve anlaşmanın bölgenin güvenliği ve isitikrarını geliştirmesinden umutlu olduklarını belirttiler.
Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Bedir Abdülati, ülkesinin, anlaşmanın nükleer silahların olmadığı bölgeye doğru bir adım olmasını umduğunu söyledi.
Irak Başbakanlığı Sözcüsü Saad el-Haditi de “Bölgede istikrarı sağlayacak bir anlaşma” ifadelerini kullandı.
