Gensoru önergesi nedir, ne anlama gelir, kaç milletvekiliyle verilir, kim verir, nasıl verilir, oylamalar nasıl olur, neden verilir? Soruları pek çok kişi tarafından büyük bir merak içerisinde araştırılmaya başlanmış durumda. Bu soruların cevaplarına ve konu hakkında daha fazla detaya haberimizden göz atabilirsiniz…
Gensoru önergesi, Türkiye Büyük Millet Meclisi liderlerinin incelemesi şeklinde sunuldu. Türk Dil Kurumu'nun, TBMM'nin sorunları hakkında bakanlara veya başbakana sorulan ve tartışma sonunda soruşturma açılması istenebilecek soruya hayır denir. En az 20 milletvekilinin imzasıyla veya siyasi bir dernek adına gensoru önergesi sunulabilir.
Parlamenter denetimin tüm araçlarından yalnızca hiçbir güven, yürütmenin veya başbakanın siyasi görevine götüremez. Bu, örneğin, onu tahtadan çıkarmanıza izin verir. Buna karşılık, hükümet bir değişiklikle Yüksek Mahkeme'ye götürerek meclisten ayrılabilir. Ancak bu çalışma yalnızca "yasal" bir taahhüt gerektiren faaliyetler için kullanılmaktadır.
GENSORU ÖNERGESİNDE ZAMAN NASIL İŞLER? SONUCUNDA NELER OLUR?
Gensoru önergesi karara bağlandıktan sonra yaklaşık 3 gün içinde meclis üyelerine dağıtılacak. Programa katılım, paylaşımdan sonra 10 gün içinde görüşülecektir. Gündem programa alınıp bu konuda bir karar alındığında aynı zamanda gensoru tartışmasının ve müzakeresinin zamanı da belirlenir. Ayrıca gündem maddesinin gündeme alınması durumunda karardan sadece 2 gün sonra yapılır. Ama 7 günde hazır olur ve 7 günden sonra da bırakılmaz.
Bu toplantılarda parti grupları ve meclisin bakanlar kurulu adına adaylardan sadece biri, başbakan veya bakan söz alabilir. Gensoru görüşmelerinde, üyeler veya kesimler tarafından sunulan gerekçe, Bakanlar Kurulu'nun bu gerekçeyi onaylaması için tam bir gün geçtikten sonra kabul edilir. Bakanlar Kurulunun veya bir bakanın görevden alınması, üyelerin çoğunluğuna göre oyların sayılması suretiyle yapılır.
Kanun, Bakanlar Kurulu üyelerinin çoğunluğunun veya bakanın idareyi istikrara kavuşturma görüşünü azaltmaktadır. Anayasa (1982), oy pusulasında yalnızca güvensizlik oylarının sayılacağını şart koşuyordu. Sonuç olarak, kanunen istifaya zorlanmayan önemsiz bir güç, salt çoğunlukla güvenoyu ile prestij kaybetmekten kurtulmuştur. Bu oylar sonucunda sadece güvenilmeyen oylar tam oy olarak kabul edilir. Güven oylaması sonucunda Bakanlar Kurulunun veya herhangi bir bakanın görevden alınması için üyelerin çoğunluğunun sağlanması gerekir.
