Yapılan son araştırma, tarımın ana vatanının bugünkü Türkiye toprakları, daha doğrusu Anadolu olduğunu ortaya çıkardı. Araştırmacılar, tarihin ilk çiftçilerinin Anadolu üzerinden Avrupa’ya yayıldığını keşfetti.
SELMAN CÖMERT
Dünya tarihinde yaşanan en önemli ve devrimsel nitelikteki değişimlerin başında, bundan yaklaşık 12 bin yıl önce avcı-toplayıcılıkla hayatta kalan insanların tarımı icat ederek yerleşik düzene geçmesi geliyor. Bugüne kadar “Neolitik devrimi” adıyla da anılan bu büyük devrimin hep Mezopotamya’da, yani Fırat ve Dicle nehirlerinin arasında kalan sulak bölgede gerçekleştiği düşünülürdü. Ama yürütülen geniş çaplı bir gen araştırması, tarımın ana vatanının bugünkü Türkiye toprakları, daha doğrusu Anadolu olduğunu ortaya çıkardı. Araştırmaya göre, tarihin bu ilk çiftçileri, Anadolu üzerinden Avrupa’ya yayılıp bu yeni üretim teknolojisini beraberlerinde Avrupa’nın dört bir yanına götürdüler.
Cell'de yer alan makaleye göre; ilk çiftçilerin yaklaşık 11 bin yıl önce Doğu Akdeniz ve Mezopotamya’yı içine alan "Bereketli Hilal'den" ortaya çıktığı zannediliyordu. Ancak, bilim insanları, çiftçiliğin Avrupa'ya Bereketli Hilal'den gelen göçler yoluyla mı yoksa kültürel yayılmayla mı geçtiğinden emin değildi.
Önceki araştırmalar, Avrupalı çiftçilerin Anadolu'daki avcı-toplayıcılardan geldiğine işaret ediyordu. Ancak Bern Üniversitesi tarafından yürütülen yeni bir araştırma, çiftçiliğin tek bir bölgeden gelmediğini öne sürüyor.
'AVRUPA VE ANADOLUDAN GELEN AVCI-TOPLAYICILARIN GENETİK KARIŞIMI'
Daha önceki araştırmalar, ilk tarımcıların genetik olarak diğer insan gruplarından farklı olduğunu göstermişti. Bununla birlikte, Cell dergisinde yayınlanan bu çalışma, ilk çiftçilerden üç bin yıl önce, yaklaşık 14 bin yıl önce Avrupa ve Anadolu'dan gelen avcı-toplayıcıların genetik bir karışımının olduğunu gösteriyor.
Araştırmanın ortak yazarı Nina Marchi, "Artık Anadolu ve Avrupa'nın ilk çiftçilerinin, Avrupa ve Yakın Doğu'dan avcı-toplayıcıların birbirine karıştığı bir nüfustan ortaya çıktığını görüyoruz" dedi.
Genetik karışımı binlerce yıl süren aşırı genetik farklılaşma izledi. Earth.com'a göre bu çalışmanın belki de en etkileyici yönlerinden biri, bize bu sonuçları getiren disiplinlerarası çalışmadır.
'DEMOGENOMİK MODELLEME'
Araştırmacılar, tarih öncesi iskeletlerden elde edilen yüksek kaliteli genetik materyali kullandılar ve gerekli verileri toplamak için demografik verileri analiz ettiler. Ekip bu yöntemi "demogenomik modelleme" olarak adlandırdı.
Çalışmanın kıdemli yazarı Laurent Excoffier, "En son istatistiksel genomik yöntemlerin son 30 bin yılın güç algılanan demografik süreçlerini yüksek çözünürlükte yeniden oluşturabilmesi için mümkün olan en iyi kalitede genom verilerine sahip olmak gerekiyor" dedi.
Araştırmacıların iskeletleri toplaması ve incelemesi neredeyse on yıl sürdü. Ayrıca birkaç antropolog ve arkeologla da görüş alışverişinde bulundular.
Marchi, "Farklı antik genomların benzerliğini basitçe karşılaştırmak, onların nasıl evrimleştiğini anlamak için yeterli değil. İncelenen popülasyonların gerçek tarihlerini mümkün olduğu kadar doğru bir şekilde yeniden inşa etmek zorundaydık. Bu ancak karmaşık popülasyon genetik istatistikleriyle mümkündür" dedi.
