Halil Ziya Doğruöz’ün Ahmet Hamdi Tanpınar Edebiyat Ödülü’nü alan uzun hikâyesi ‘Müzmin Susuzluk’ Ötüken Neşriyât’tan çıktı. Doğruöz’ün, Tanpınar’daki mitik ‘şehre dönüş özlemi’ ile Oğuz Atay’daki ‘yalnızlık, isyan, iletişimsizlik ve hayatın anlamsızlığı’ arasında gidip gelen ‘şizofren bir üslûp’ ile yazdığı hikâyesi sarsıcı bir metin. Hikâyesinin asıl kahramanı ise Bursa şehri. Doğruöz, kendisi ve kuşağı için yeni bir ‘mitik’ Bursa inşâ ediyor, kuşağının evlerini sokaklara bir gerdanlığın inci
Hikâyesinin asıl kahramanı ise Bursa şehri. Doğruöz, kendisi ve kuşağı için yeni bir ‘mitik’ Bursa inşâ ediyor, kuşağının evlerini sokaklara bir gerdanlığın inci taneleri gibi sıralıyor.
TANER AY
Geçtiğimiz hafta Halil Ziya Doğruöz’ün 19’uncu Ahmet Hamdi Tanpınar Edebiyat Ödülü’nü alan uzun hikâyesi ‘Müzmin Susuzluk’ Ötüken Neşriyât’tan çıktı. Doğruöz’ün, Ahmet Hamdi Tanpınar’daki mitik ‘şehre dönüş özlemi’ ile Oğuz Atay’daki ‘yalnızlık, isyan, iletişimsizlik ve hayatın anlamsızlığı’ arasında gidip gelen ‘şizofren bir üslûp’ ile yazdığı ‘Müzmin Susuzluk’, çok sarsıcı bir metin. Burada ‘şizofren üslûp’ ifâdesini, elbette Gilles Deleuze gibi olumlayarak kullanıyorum. En fazla da ’92 doğumlu çok genç bir yazar olan Doğruöz’ün ‘mitik şehre dönüş özlemi’ duygusunu, ‘yaşlı’ Ahmet Hamdi kadar ustalıkla yazmasına şaşırdım. Bu duyguyu dile getirmek yazarın bir salyangoza dönüşüp ustura sırtında yol almasına benzer; son noktayı koyduğundaysa bir bakar ki ikiye bölünmüştür. Ben de Doğruöz’ün ‘Müzmin Susuzluk’a son noktayı koyduktan sonra dağılıp dağılmadığını ve yeni bir hikâyeye başlayıp başlayamadığını merak ediyorum.
Halil Ziya Doğruöz, ‘Müzmin Susuzluk’ hikayesi ile 2020’de Ahmet Hamdi Tanpınar Edebiyat Ödülü’ne değer görülmüştü
‘Müzmin Susuzluk’un asıl kahramanı Bursa şehri. Doğruöz, kendisi ve kuşağı için yeni bir ‘mitik’ Bursa inşâ ediyor. Bursa’ya defalarca gittim,Vecdi Çıracıoğlu, Metin Belgin, Nevzat Çalıkuşu ve M. Sedat Sert gibi çok da Bursalı arkadaşım var. Onların ‘mitik’ Bursası, elbette Doğruöz’ünkünden çok farklı. Ben bile Kayhan Caddesi’ndeki Pidecioğlu’nun ‘cantık’ pidesini, Arap Şükrü mahallini, oradaki Balıkçı Reşat’ı, Sarı Kasap’ı, Burç ve Yazıcıoğlu sinemalarını, Grégorie Bey’in gurabahâne-i laklakanını biliyorum. Hikâyedeki Yeşil Mahalle’yi Nevzat Çalıkuşu’ndan okumuştum. Vecdi’nin ve Metin’in Bursası da Kafkas’tan alınmış kestane şekeri lezzetindeler. Doğruöz ise kendi kuşağının Bursa evlerini sokaklara bir gerdanlığın inci taneleri gibi sıralıyor. O evlerden Anuş ve Deka teyzeler çok canlılar. Babaanne de, tefarik kokusuyla karşımıza çıkan dede de, babaanneyi kızdıracak derecede ‘dinci’ olan anne de öyleler. Onların arasındansa, babaanneden çok köpeği Enginar ile yatan dedeye ve dede ölünce intikam duygusuyla ilk işi Enginar’ı vurdurtmak olan babaanneye bayıldım. ‘Müzmin Susuzluk’ta bir Doğruöz’ün rakıya şalgam ve maden suyu katmasından hiç hoşlanmadım. Güzel kardeşim, rakıyı kahramanlarına böyle içireceksen, Ahmed Rasim üstadımızın kemiklerinin sızlamaması için hiç içirme.
BU AYKİ DERGİLER OKUMA ŞÖLENİ
Mayıs-Haziran dergilerinin de okurlar için bir ‘okuma şöleni’ olduğunu belirtmeliyim. ‘Ayarsız’ dergisinde Oğuzhan Murat Öztürk’ün ‘Komik-i Şehir Kel Hasan’ını ve Ali Akar’ın ‘Teo’nun Yeni Hayatı’ isimli hikâyesini çok sevdim. ‘Sözcükler’ dergisinde Nihat Ziyalan’ın ‘Sıkıntılı Miyav’ şiiri insanın ruhunu feci acıtıyor. Cevat Çapan’ın ‘Unuttum Unutkanlığımı’ ve ‘Kış Manzaraları’ şiirleri nedense bende Ingmar Bergman sinematografisinin etkisini yarattı.
Naci Güçhan’ın ‘Kont Kavur’ ve Fatin Hazinedar’ın ‘Turgut Uyar’ın Denizi’ nefis metinler, Hakan Savaş’ın ‘Üç Renk, Mavi’nin Dili’ de öyle. Abdullah Ezik, yine leziz bir söyleşiyle bu defa ‘Sözcükler’de karşıma çıktı. ‘Şiraze’ dergisinin dosya konusu ‘Türk Edebî Kanonu’, ‘Söğüt’ün ise ‘Âşık Veysel’. ‘Şiraze’de Tahsin Yıldırım’ın ‘Abdülhak Şinasi Hisar’ın Kütüphânesi’ne, ‘Söğüt’te ise Senail Özkan’ın Ralf Thomas çevirisine bilhassa dikkatlerinizi çekerim. Yedi aydır yeni sayısının yayımlanmasını beklediğimiz ‘Pathos’ ise sonunda ‘Hipster’ ve ‘Bilimkurgu’ dosyalarıyla çıktı. Dergide Mine Gürevin’in ‘Ona Reddedemeyeceği Bir Teklif Yapacağım’ı ve Besim Dalgıç’ın ‘Eylül’de Sokak Buluşmaları ve Yürüyüş Sohbetleri’ keyifli denemeler...
YENİ BİR BAŞUCU KİTABI
Kitaplardaki insanları sokaktakilerden daha fazla tanıdığım kesin. Sadece insanları değil, Jack London’ın ‘Vahşetin Çağrısı’ndaki Buck’ını, Cengiz Aytmatov’un ‘Kopar Zincirlerini Gülsarı’sındaki Gülsarı’yı veya Abbas Sayar’ın ‘Yılkı Atı’ndaki Doru Kısrak’ını bile... Denemelerini hep severek okuduğum Ömer Faruk’un Tün Kitap’tan çıkan ‘Kendi Küçük Bahçemiz’ isimli deneme kitabını biraz gecikerek okudum. Kitap seven herkesin denemelerine bayılacağından eminim. Ancak, denemelerindeki bazı görüşler de kafa karıştırmıyor değil. Örneğin, Behçet Necatigil’in kitaplarla dolu odasına kapanması, gerçekten ‘hayatını kasten daraltması’ anlamına mı geliyordu? Behçet Hoca, sokaklardan ve mahfillerden kaçarak hayatını kasıtlı olarak şeklen daraltmıştı, bu konuda Hilmi Yavuz haklı, ama onun kitaplardan binlerce başka hayata karışarak çoğalmasına ne diyeceğiz? Ömer Faruk, ‘kitaplıklarımız ufkumuzun hudutlarını gösterir’ diyor, ama benim gibi bir ‘mecânîn-i kütüp’ iseniz sonunda hudut filan da kalmıyor. Kitaplığımda, ‘klasikler’ de ‘ucuz romanlar’ da, ‘sanat kitapları’ da ‘çizgi romanlar’ da, ‘büyük filozoflar’ da ‘kitsch yazarları’ da var. Ömer Faruk’un kitabı, şimdi, Necip Âsım’dan ‘Kitap’ın, Alberto Manguel’den ‘Okumanın Tarihi’nin, ‘Kütüphanemi Toplarken’in ve ‘Gezgin, Kule ve Kitapkurdu’nun yanlarında duruyor. Yani, benim için artık yeni bir ‘başucu kitabı’ oldu.
