İngiliz konsolosun çaldığı Eros 140 yıl sonra Türkiye’de

İngiliz konsolosun çaldığı Eros 140 yıl sonra Türkiye’de

İngiliz Konsolos Sir Charles Wilson’ın 1882’de Konya’da keşfedilen Sidamara Lahdi’nden kırarak kızının çantasıyla İngiltere’ye kaçırdığı Eros Başı Türkiye’ye geri döndü. Yerine replikasını koyularak çalındığı 2010’da Şehrazat Karagöz tarafından tespit edilen eser, Kültür ve Dışişleri bakanlıklarının Londra’daki Victoria&Albert Müzesi ile verdiği 12 yıllık mücadelenin ardından geri geldi. Eros Başı, 140 yıl sonra İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde bulunan 33 tonluk lahitte yer alan vücuduna kavuştu.

SALİHA SULTAN

Türkiye’nin 12 yıllık çabaları sonuç verdi, Sidamara Lahdi’nin 140 yıl önce yasa dışı yollarla İngiltere’ye kaçırılan eksik parçası Eros Başı yıllar sonra evine geri döndü. Eserin kaçırıldığı 2010’da Eski İstanbul Akreoloji Müzesi Müdürü Dr. Şehrazat Karagöz tarafından tespit edilmiş, ardından Kültür ve Turizm ile Dışişleri bakanlıklarının 12 yılı aşan mücadelesi başlamıştı. Londra’daki Victoria&Albert Müzesi ile yapılan görüşme ve yazışmaların ardından eser nihayet 10 Haziran’da Türkiye’ye geri getirildi. 140 yıl sonra eksik parçasıyla kavuşan eser, dün İstanbul Arkeloji Müzesi’nde ziyarete açıldı. Müze, 12 yıl önce başlayan müzakereler sırasında eserin ‘yasa dışı yollarla kaçırıldığı’ iddiasını kabul etmemiş ve Türkiye’ye de bu ifadeyi kullanmama şartı getirmişti. Eser evine döndüğünde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada söz konusu ifadenin kullanılmadığı dikkat çekti.

22.jpg

HEYKELİ ÖNCE KIRDI SONRA KIZININ ÇANTASINA ATIP GÖTÜRDÜ

Sidemara Lahdi, 1800’lü yıllarda David H. French tarafından Konya Anbararası köyünde keşfedildi. İngiliz Konsolos Sir Charles Wilson tarafından lahit önce kazdırıldı daha sonra kaçırılmak üzere üstü örtüldü. Osman Hamdi Bey durumu öğrenince Konya’ya gidip Osmanlı Devleti adına kazı yaparak 1901 yılında lahdi İstanbul Arkeoloji Müzesi’ne getirdi. Müze inşaatı bitmeden 25 tonluk lahit müzeye yerleştirildi. Roma dönemindeki soylu bir aileye ait olduğu sanılan ve yıllarca depoda kaldıktan sonra ziyarete açılan lahde ait Eros Başı’nın kaçırıldığı ise müze uzmanı arkeolog Dr. Şehrazat Karagöz tarafından fark edildi. 2010’da müze arşivinde rastladığı bir cümleden yola çıkan Karagöz, Sidemara lahdinin kapağında olan Eros Başı’nın alçıdan yapıldığı ve orjinalinin çalındığı söylentisinin peşine düştü. Karagöz lahdi incelediğinde bunun gerçek olduğunu gördü. Karagöz, Hans Wiegart’ın, Victoria Albert Müzesi’nden alçı baş için izin alarak kalıbını çıkardığını ve 1965 yıllarında çalışma tamamlanınca alçı baş ile değiştirdiğini tespit etti. Karagöz, Konsolos Wilson’un, lahit Konya’da bulunduğunda bölgeyi gezerken başı kırıp kızının çantasıyla İngiltere ’ye götürdüğünü ve ardından Victoria Albert Müzesi’ne hediye ettiğini ileri sürüyor. Müze ise, tarihi eserin müzeye Marion Olivia Wilson tarafından babası Charles Wilson’un anısına 1933 yılında bağış olarak girdiği savunmasını yapmıştı. Müze, müzakereler sırasında, 130 yıl önce İngiltere’ye kaçırılan eserin iadesi sırasında ‘yasa dışı yollarla gitmiştir’ denilmemesi şartı koymuştu. Türkiye ise 2012’deki açıklamalarında bu konuda asla taviz vermeyeceğini vurgulamıştı.

23.jpg

BAKANLIK ‘YASA DIŞI YOLLARLA KAÇIRILDI’ DEMEDİ

Kültür ve Turizm Bakanlığı eserin eve dönüş hikayesini şu ifadelerle aktardı: İngiliz Askeri Başkonsolos Charles Wilson tarafından 1882 yılında keşfedilen ve taşınamadığı için yeniden toprak altına gömülen lahitten ayrılmış yüksek kabartmalardan biri olan Eros Başı’nın İngiltere’nin başkenti Londra’ya götürüldüğü anlaşıldı. Karaman’da bulunan Sidamara Antik Kenti’nde 1898 yılında bir köylü tarafından yeniden görülen lahit günümüzde İstanbul Arkeoloji Müzesi olan Müze-i Hümayun’a bildirildi. Osman Hamdi Bey’in bölgede yaptığı incelemeler sonucu İstanbul’daki müzeye taşınmasına karar verilen dev lahit zamanın koşullarında mandalarla çekilerek merkeze taşındı. Tren vagonlarının özel olarak düzenlenmesiyle meşakkatli bir yolculuk yapan eser 1901 yılında bugünkü İstanbul Arkeoloji Müzesine ulaştı. Tarihî eserin Londra’da bulunan Eros Başı kabartması ise Marion Olivia Wilson tarafından babası Charles Wilson’un anısına 1933 yılında Victoria & Albert Müzesine bağışlandı. İstanbul Arkeoloji Müzelerinde bulunan dev lahde de 1930’lu yıllarda Victoria & Albert Müzesi yetkilileriyle yapılan görüşmeler sonucunda Eros Başı’nın plaster kopyası yerleştirildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı, 2010 yılında Dr. Şehrazat Karagöz’ün konuyu yeniden gündeme taşıyan araştırması ile Eros Başı’nın lahit ile birlikte sergilenmesi hususunu Victoria & Albert Müzesine iletti. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Victoria & Albert Müzesi Direktörü Dr. Tristram Hunt ve ekibinin kültür varlıklarının korunmasını amaç edinen iş birlikleri ve kültürel varlıklarının yerinde korunmasına yönelik yaklaşımları Eros Başı’nın lahdine yeniden kavuşmasını sağladı.

24.jpg

YERİNE UZMANLAR YERLEŞTİRDİ

Dünyanın en büyük ve en ağır lahitlerinden biri olduğu bilinen Sidamara Lahdi’nin eksik parçası olan Eros Başı, Dışişleri Bakanlığı ve Türk Hava Yollarının desteğiyle Londra’dan Türkiye’ye taşındı. Eksik parça, lahde İstanbul Arkeoloji Müzeleri ile Victoria&Albert Müzesi uzman restoratörlerinin ortak gerçekleştirdikleri bilimsel çalışmalarla yerleştirildi.

Öne Çıkanlar
YORUMLAR (12)
YORUM YAZ
UYARI: Hakaret, küfür, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış, Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır. (!) işaretine tıklayarak yorumla ilgili şikayetinizi editöre bildirebilirsiniz.
12 Yorum
Diğer Haberler
Son Dakika Haberleri
KARAR.COM’DAN