Gazze’nin en büyük ve en eski camisi olan Büyük Ömer Camii, İsrail saldırısı sonucu yıkılan camilerden biri oldu. Yazar ve Filistin’in eski UNESCO Daimi Temsilcisi Büyükelçi Elias Sanbar, ‘İsrail’in Filistin’de bir etnik kıyım yapmayı amaçladığını’ ve Filistinlilerin kültürünü yok etmek istediğini söyledi.
Paris’teki Arap Dünyası Enstitüsünde (IMA) ‘Gazze: Yıkım Nereye Kadar Devam Edecek?’ başlıklı bir konferans düzenlendi. Konferansta, İsrail’in aylardır devam eden saldırıları sonucu tahrip edilen Gazze’deki kültürel mirasın nasıl korunacağı ve yeniden nasıl inşa edilebileceği ele alındı. Konferansta konuşan yazar ve Filistin’in eski UNESCO Daimi Temsilcisi Büyükelçi Elias Sanbar konuşmasında “Sadece Gazze’ye yönelik bir savaş değil bu, Filistin’in tamamına yönelik bir savaş” dedi.
‘İsrail’in Filistin’de bir etnik kıyım yapmayı amaçladığını’ söyleyen Sanbar, Tel Aviv yönetiminin, Filistin halkının kültürünü yok etmek istediği değerlendirmesinde bulundu. Sanbar, İsrail ordusunun bölgede Filistinlilerin kültürel mirasını ‘çaldığını’ ifade ederek, “Bu savaş uzun sürecek, sonuçları çok ciddi olacak ve belki de Filistin sınırlarını aşarak bölgeyi (Orta Doğu) ateşe verecek bir savaşın arifesindeyiz” diye konuştu.
SİMGESEL 3 BİNA YIKILDI
Gazze’de 20 yıla aşkındır arkeoloji alanında faaliyetler yürüten Kudüs Fransız İncil ve Arkeoloji Okulu’nda arkeolog ve araştırmacı Rene Elter ise bölgede 2017’den bu yana geliştirdikleri ‘İntikal’ isimli programla Filistinli gençlere kültürel miraslarını koruma eğitimi verdiklerini anlattı. Bölgede arkeoloji alanında eğitim verdikleri Gazzelli gençlerin kendi miraslarından gurur duyduğunu dile getiren Elter, “1 Kasım’da (2023) Gazze’den çıktım, roketlerin ve İsrail’in bombardımanları arasında bir ay geçirdim” dedi. Artık Gazze’ye girilemediği için bölgedeki yıkımın boyutu hakkında bilgi veremeyeceğini kaydeden Elter, “Birçok yer yıkıldı. Gazze’nin tarihi kent merkezindeki yıkım en çarpıcı olanıydı. Kent merkezinin 3 simgesel binası tamamen yıkıldı. Bunlardan biri de kentin tam merkezinde bulunan Büyük Ömer Camisi” ifadesini kullandı. Elter, şimdilik Gazze’deki kültürel miras alanlarının muhafaza edilmesinin önemine vurgu yaparak, gelecek yıllarda bu alanların yeniden inşasının gündemde olacağına işaret etti.
Elke Selter de uluslararası sözleşmelere göre, bir miras alanını hedef almanın suç teşkil ettiğini hatırlatarak, “Uluslararası hukuka saygının hiç olmadığı bir savaşın içindeyiz.” dedi.
Selter, bölgedeki kültürel mirası Gazzeliler ve Filistinliler için korumanın önemine dikkati çekti.
BİN 400 YILLIK BİR GEÇMİŞİ VARDI
Yaklaşık bin 400 yıllık geçmişi olan ‘Büyük Ömer Camii’ Gazze’deki en eski, Filistin genelinde ise Kudüs’teki Mescid-i Aksâ ve Akka’daki Cezzâr Ahmed Paşa Camii’nden sonra 3. büyük cami özelliğini taşıyor. Avlusuyla birlikte yaklaşık 5 bin 300 metrekarelik alana kurulu cami, 38 mermer sütunuyla farklı dönemlerin mimari güzelliğini yansıtıyordu.
