Bu haber anne ve babaları yakından ilgilendiriyor. Çocuklarınıza bu yiyecekleri yedirirken bir kez daha düşünün! Erken ergenliğin başlıca nedenleri resmen bu yiyeceklermiş… Çocuğunuzun sağlığı için bunlardan kesinlikle uzak durun. İşte detaylar…
Son yıllarda başta kız çocukları olmak üzere çocukların birçoğunda erken ergenlik gözlemleniyor. Uzmanlar ise bu durumun tüketilen yiyeceklerden kaynaklı olduğunu söylüyor. Uzmanlar, erken ergenliğin nedenini endokrin bozuculara bağlarken, nelerin yapılması gerektiğini de açıklıyor. Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Doç. Dr. Elif Sağsak, ebeveynlere nasıl bir yöntem izlemeleri gerektiği hakkında önemli bilgiler verdi.
ENDOKRİN BOZUCULARDAN UZAK DURULMALI
Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Doç. Dr. Elif Sağsak, endokrin sisteminin işlevini bozup insan sağlığını olumsuz etkileyen maddelere endokrin bozucu olarak tanımlandığını açıkladı. Sağsak, hormonların işleyişini engelleyerek ya da hormonları taklit ederek etki gösteren endokrin bozucuların, vücuttaki yağ dokusunda uzun süre depolanabildiğini ifade etti. Ayrıca bu durumun gebelik döneminde anneden bebeğe geçebileceğini ve olumsuz etkiler yaratabileceğinin de altını çizdi.
Vücuda zarar veren maddelerin özellikle de çocukların sağlığı açısından son derece kritik bir durum olduğunu anlatan Sağsak, son yıllarda endokrin bozucularının çocuklarda erken ergenliğe de yol açtığını açıkladı.
ENDOKRİN BOZUCULAR ERKEN ERGENLİĞE YOL AÇIYOR
Endokrin bozuculara ilişkin bilgi veren Sağsak, “Endokrin bozucular vücudumuzda beyin veya üreme organlarındaki hormon reseptörlerini etkileyerek ergenliğin daha erken başlamasına veya kızlarda ergenliği taklit eden izole meme büyümesine neden olabiliyor. Daha nadir olarak gecikmiş ergenliğe de neden olabiliyor. Yapılan çalışmalarda günde iki kez kırmızı et yiyen, yoğun trafiğin olduğu anayol kenarında yaşayan, tütün dumanına maruz kalan kızlarda ergenlik yaşının daha düşük olduğu gösterilmiş. Başka bir çalışmada daha erken adet gören kızların idrarında daha ileri yaşta adet gören kızlara göre endokrin bozucular daha fazla tespit edilmiş. Aynı zamanda östrojenik etkileri olan endokrin bozucular erkekler çocuklarda da jinekomastiye yani meme büyümesine de yol açabiliyor” dedi.
BAZI YİYECEKLER TEHLİKE ARZ EDİYOR
Uzun süre fitoöstrojenler içeren ürünlerin tüketimi ile vücutta östrojen benzeri bir etki göründüğünü söyleyen Doç. Dr. Sağsak, “Fitoöstrojenler doğada bazı besinlerin içinde bulunur. Bunların başında soya ürünleri, keten tohumu, adaçayı, meyan kökü, ısırgan otu gelir. Fitoöstrojenler aynı zamanda çilek, kızılcık, ahududu gibi meyvelerde de bulunur. Bu meyvelerin yıl boyu, mevsimi dışında, günde 1 porsiyondan fazla tüketimi sonucunda da vücutta östrojen benzeri etki görülebilir. Bunun yanında çoğu bitki çayları ve besin takviyeleri içinde de bu maddeler yaygın olarak bulunmaktadır" diye konuştu.
ÇOCUKLARIN BİTKİ ÇAYLARINDAN UZAK DURMASI GEREK
Çocukların bitki çayı tüketiminden uzak durması gerektiğini söyleyen Sağsak, açıklamalarına şu ifadelerle devam etti:
“Tek tük, tadımlık tüketilen bitki çayları değil ama özellikle aylarca düzenli içilen, adaçayı, ısırgan otu içeren bitki çayları yine östrojenik etkiler göstererek çocuklarımızda erken ergenliğe neden olabilir."
ALINABİLECEK TEDBİRLERİ SIRALADI
Endokrin bozuculara maruz kalmanın nasıl azaltılacağından söz eden uzman isim, vatandaşlara şu tavsiyelerde bulundu:
“Etiket okumak alışkanlık haline getirilme: “Bir ürün alırken içinde BPA içermediğine dikkat etmemiz gerekir. Bu nedenle etiket okumayı alışkanlık haline getirmeliyiz. Çocukların plastik ürünlerle, oyuncaklarla maruziyeti olabildiğince kısıtlanmalı. Bebeklerin kullandığı emzik ve biberonların da BPA içermediğine dikkat edilmeli.
Gıdalar plastik kaplarda saklanmamalı: Anne sütü ve mamalar, çocuklara sunduğumuz gıdalar plastik kaplarda saklanmamalı, plastik kaplarda saklanan yiyecekler özellikle mikrodalgada ısıtılmamalı, yerine seramik kaplar kullanılmalı. Plastik kap kullanıyorsak sıcak yemekle temas etmemeli ve bulaşık makinasında yıkanmamalı.
Çocuklara çelik matara tercih edilmeli: Özellikle okul mataraları için plastik ürünler kullanmamalıyız. Mümkün oldukça çelik mataralar tercih edilmeli. Kullandığımız pet şişeler çok soğuk ve sıcak ortamlarda kimyasal madde salgıladıkları için güneş ışığında bırakılmamalı veya dondurucuya konmamalı.
Plastik ambalajlı ürün alacaksak da bu ürünlerin alt kısmında yazılan simgelere dikkat edelim. 1,2,4,5 sayıları varsa sağlık için risk taşımıyor ancak 3-6 ve 7 numaraların olması sağlık açısından riskli oluşturduğu anlamına geldiği hatırlanmalı.
Organik ürünler tercih edilmeli: Tavuk ve yumurtaların organik olmasına dikkat edilmeli. Yumurtaların üzerindeki barkod numarası ‘0 organik yumurta’, ‘1 gezen tavuk yumurtası’ olduğunu ifade eder. Bu nedenle satın aldığımız ürünlerde bu rakamların olduğundan emin olunmalı.
Sebze ve meyveler mevsimine tüketilmeli: Sağlıklı beslenme açısından da çok önemli olan bu konuya endokrin bozuculardan korunmak için de dikkat edilmeli. Mevsimindeki sebze ve meyveler karbonatlı suda beklettikten sonra akan suda yıkanmalı ve soyulabilecek meyve sebzelerin kabukları soyularak tüketilmeli."
