Sulak alanda yetişen bir bitki olan kuzukulağı çok bilinmese de tam bir şifa kaynağı. İçerisinde bir çok vitamin barındıran doğanın bu mucize bitkisi pek çok şeye iyi geliyor.
Yüzyıllardır doğada kendiliğinden yetişen ve alternatif tıpta doğal ilaç yapımında sıklıkla kullanılan kuzukulağının, doğadaki en güçlü mikrop öldürücülerden biri olduğu söyleniyor.
İlkbaharda toplanan genç yaprakları çiğ olarak veya pişirilerek yenebilir. Ekşimsi bir tada sahip olan bu bitki, C vitamini açısından zengindir ve halk arasında bazı rahatsızlıklara karşı kullanılır.
Bilim literatüründe Rumex acetosella olarak adlandırılan kuzukulağı, kırmızı gövdeli bir bitki türüdür. Yapraklarında yüksek miktarda potasyum barındıran kuzukulağı, ayrıca okzalat, oksalik asit, tanen, antrakinon, reçine ve şeker içerir. Bunun dışında A, B ve C vitaminleri bakımından zengindir. Tüysüz uzun yaprakları nedeniyle kuzuların kulaklarına benziyor.
Halk arasında ekşimlik, oğlak kulağı ve ebemekşisi olarak da isimleri vardır. Türkiye'de en fazla yetiştiriciliği Tokat'ta yapılırken Dünya da ise Avrupa ülkelerinde sera yöntemiyle yetiştirilir.
Eski çağlardan beridir cilt hastalıklarında sıklıkla kullanılan kuzukulağı özellikle sedef hastalığı, egzama ve çıbanlara birebir fayda sağlar. İçerdiği asidik özellikle cilt yüzeyindeki deforme olmuş hücreleri yeniler.
Alternatif tıpta kuzukulağı suyu özellikle cilt hastalıklarının tedavisinde kullanılır. Bir demet kuzukulağı iyice yıkandıktan sonra bir litre su eklenerek kaynatılır. Yarım saate kadar kaynayan su süzülür. Yumuşamış olan lapa kuzukulağını kurumuş topuk ya da dirseğe koyup üzerini streçleyip yarım saat beklerseniz. Bu bölgenin yenilenmesine yardımcı olur.
Ayrıca bu su egzama gibi rahatsızlıklara sürüldüğünde deforme olan bölgeyi yeniler. kuzukulağı kurutulup kaynatılıp çay elde edilir. Bu çay güçlü bir idrar söktürücüdür. Sindirimi düzenler ve safranın fonksiyonlarını yeniler.
Kadınların ergenlikten itibaren yaşadığı adet döngüsünde yaşanan sancı ve ağrıları dindirir. Ayrıca düzensiz adet döngüsünde de fayda sağlar. Geleneksel tıpta da çeşitli amaçlarla kullanılan kuzukulağının faydaları arasında şunlar sayılabilir:
C Vitamini: Kuzukulağı, yüksek miktarda C vitamini içerir. Bu vitamin, bağışıklık sisteminin desteklenmesi, cilt sağlığının korunması ve antioksidan etkileriyle bilinir.
Demir: Demir yönünden zengin olan kuzukulağı, anemi (kansızlık) riskinin azaltılmasına yardımcı olabilir, özellikle C vitamini ile birlikte tüketildiğinde, demirin emilimini artırabilir.
Antioksidanlar: Flavonoidler gibi antioksidan bileşikler içerir. Bu bileşikler, serbest radikallere karşı koruma sağlayarak oksidatif stresten kaynaklanabilecek hasarı önlemeye yardımcı olabilir.
Sindirim sağlığı: Lif açısından zengin olması nedeniyle sindirim sistemine faydalı olabilir ve kabızlık problemini önlemeye yardımcı olabilir.
Anti-inflamatuar: Kuzukulağının anti-inflamatuar özellikleri olabilir, bu da onu iltihapla mücadelede ve iltihaplı hastalıkların belirtilerini hafifletmede potansiyel olarak yararlı kılar.
Çiğ olarak tüketildiğinde dil üzerindeki enfeksiyonlu hücreleri ve diş aralarındaki besin atıklarını temizler. Diş etlerini güçlendirir. Diş kaybını azaltır.
C vitamini eksikliğinden kaynaklı ortaya çıkan ciddi hastalıkların riskini düşürür. Vücuttaki sağlıklı hücre sayısını artırır.
Taze olan kuzukulağı ezilip cilt yüzeyine sürüldüğünde burada olan egzama, sedef, güneş yanığı gibi cilt problemlerin riskini azaltır. Tüm cilt hücrelerini güçlendirerek yaşlanma ve kırışıklık gibi etkileri ortadan kaldırır.
Çeşitli sebeplerden ötürü yavaşlayan bağırsaklar kabızlığa neden olur. Ancak kuzukulağı bağırsakların işlevselliğini artırarak sindirim sorunlarının önünde geçer. Adeta müshil gibi etki sağlar. İçeriğinde sıvı oranı yüksek olduğunda böbrek bezlerini çalıştırır. Ancak yüksek potasyum içerdiğinden vücutta sıvı dengesizliğine yol açabilir.
Kandaki toksinleri ve yağları temizleyerek idrar yolu ile atar. Bu işlemi sırasında idrar yollarını ve mesaneyi temizler. Taş ve kum oluşumunu önler. Yapılan araştırmalarda kuzukulağı tohumunun anne sütünü artırdığını ve besleyici özelliğini çoğalttığı görülmüştür.
Üst solunum yolları hastalıkları sırasında tüketildiğinde boğazı enfeksiyondan arındırır. Bağışıklığın neden olduğu yüksek ateşi düşürür.
Genellikle çiğ olarak salatalarda kullanılır. Ancak çorba ve böbreklerde de iç malzeme niyetine de tüketilebilir. 20 gram kurutulmuş kuzukulağını kaynamış bir bardak sıcak suyun içine ekleyin 5 dakika sonra süzüp tüketin. Bu çay ateşi düşürmeye ve idrar sökmeye yardımcı olur.
