Kene ısırıkları, sadece Lyme hastalığı gibi bilinen tehlikelerle sınırlı değil. Son yıllarda hızla yayılan ve et, süt ürünlerine karşı ömür boyu süren alerjilere yol açan gizemli bir hastalık tüm dünyada alarm zillerini çaldırıyor: Alfa-Gal Sendromu. Tek bir kene ısırığı, hayatınızdaki tüm beslenme alışkanlıklarınızı kalıcı olarak değiştirebilir. Uzmanlar, bu sinsi sendromun küresel bir sağlık sorununa dönüştüğünü ve yayılma hızının endişe verici boyutlara ulaştığını belirtiyor.
BİR KENENİN NEDEN OLDUĞU ET VE SÜT ALERJİSİ
Alfa-Gal Sendromu, adını bir şeker molekülünden alıyor. Kene, ısırığı sırasında vücuda "alfa-gal" adı verilen bu molekülü aktarıyor. Memeli hayvanlarda doğal olarak bulunan ancak insan vücudunda üretilmeyen bu molekül, bağışıklık sistemi tarafından bir tehdit olarak algılanıyor. Vücut, bu "yabancı" maddeye karşı antikor üretmeye başlıyor ve bir hassasiyet geliştiriyor. Sonrasında kırmızı et, süt, peynir ve yoğurt gibi memeli hayvanlardan elde edilen gıdalar tüketildiğinde, bu antikorlar aşırı tepki vererek ciddi alerjik reaksiyonları tetikliyor. Bu durum, sadece beslenme düzenini değil, aynı zamanda bu bileşenleri içeren bazı ilaçların tedavisini de zorlaştırıyor.
YAYILMA HIZI ENDİŞE VERİCİ
Başlangıçta yalnızca Amerika'nın güneydoğu bölgelerine özgü olduğu düşünülen Alfa-Gal Sendromu, iklim değişikliği ve artan kene popülasyonları nedeniyle hızla küresel bir sorun haline geldi. Özellikle "yalnız yıldız kenesi" gibi türler hastalığın ana taşıyıcıları olarak öne çıkarken, Lyme hastalığını da bulaştırabilen kara bacaklı kenelerin de bu sendromu tetikleyebileceği belirlendi. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), 2023 yılında 450 binden fazla Amerikalının etkilendiğini açıkladı. Ancak uzmanlar, küresel çapta yapılan incelemelerle farklı kıtalarda da çok sayıda vakaya rastlandığını ve bu durumun, hastalığın artık bölgesel bir tehdit olmaktan çıktığını kanıtladığını belirtiyor.
ALFA-GAL SENDROMUNUN BELİRTİLERİ VE TEŞHİS SÜRECİ
Hastalığın sinsi yanı, belirtilerin kene ısırığından haftalar, hatta aylar sonra ortaya çıkabilmesi. Özellikle et veya süt ürünleri tüketildikten 2 ila 6 saat sonra kendini gösteren semptomlar, hafif kaşıntı ve kurdeşenle başlayıp, mide bulantısı, kusma, şiddetli karın ağrısı, nefes darlığı ve hatta ölümcül anafılaktik şoka kadar varabilen hayati tehlikeler taşıyabiliyor. Bu belirtilerin başka hastalıklarla kolayca karıştırılabilmesi, tanının gecikmesine ve hastaların uzun süre doğru tedaviye ulaşamamasına yol açıyor. Kesin teşhis için kan testi yapılması ve bağışıklık sisteminin alfa-gale karşı antikor üretip üretmediğinin incelenmesi gerekiyor.
KESİN BİR TEDAVİSİ YOK
Ne yazık ki, Alfa-Gal Sendromu'nun bilinen kesin bir tedavisi bulunmuyor. Hastalar, alerjik reaksiyonları önlemek için ömür boyu kırmızı et ve süt ürünlerinden uzak durmak zorunda kalıyor. Bu durum, özellikle protein ihtiyacının karşılanması noktasında yeni ve dikkatli bir beslenme planı gerektiriyor. Uzmanlar, hastaların anafilaksi riski nedeniyle yanlarında acil durum ilaçları (adrenalin otoenjektörü gibi) taşımalarını öneriyor. Ayrıca, herkesin kene ısırıklarına karşı önlem alması, açık havada uzun kollu giysiler giymesi ve kene kovucu ürünler kullanması büyük önem taşıyor.
DOKTORLARDA BİLGİ EKSİKLİĞİ SORUN YARATIYOR
Alfa-Gal Sendromu'nun teşhisindeki en büyük engellerden biri, sağlık çalışanlarının konu hakkındaki bilgi eksikliği. ABD'de yapılan araştırmalar, doktorların önemli bir kısmının bu hastalığı daha önce hiç duymadığını ortaya koyuyor. Bu durum, doğru teşhis ve tedavi sürecini ciddi şekilde aksatıyor. Bu nedenle hem halkın hem de sağlık profesyonellerinin bu sendrom hakkında daha fazla bilgilendirilmesi hayati önem taşıyor.
