Bitlis’in inci kolyesi olarak bilinen Adilcevaz ilçesi, bereketli topraklarında yetiştirdiği ve coğrafi işaret tesciliyle kalitesini resmiyete döktüğü cevizle adından söz ettiriyor. Türkiye'nin en iyi ceviz çeşitleri arasında gösterilen Adilcevaz cevizi, eylül ayının sonlarına doğru başlayan hasat sezonuyla yeniden gündemde. 2025 yılı hasadının geçen yıla oranla daha verimli geçmesi beklenirken, üreticiler; bu eşsiz ürünün iriliği, benzersiz aroması ve yüksek besin değeriyle dünya sofralarına ulaşma hedefini büyütüyor.
ADİLCEVAZ CEVİZİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ
Adilcevaz cevizi, yetiştiği coğrafyanın (yaklaşık 1800 metre rakım, özel iklim ve toprak yapısı) etkisiyle kendine has nitelikler kazanmıştır ve bu özellikleriyle Türkiye'nin en kaliteli ceviz çeşitleri arasında gösterilir. Başlıca özellikleri şu şekildedir:
İnce Kabuklu: Kabuğu ince ve pürüzsüzdür, bu sayede kırılması oldukça kolaydır.
Yüksek İç Randıman: Cevizin iç (yenilebilir) kısmının kabuklu ağırlığına oranı (iç randıman) yüksektir, genellikle %50 ile %60 civarındadır.
İri ve Dolgun Tane: Kabuklu tane ağırlığı genellikle 18 ila 25 gram arasında değişir. İçi dolgun ve iridir.
Beyaz İç Rengi: İç rengi beyazdır ve bu özelliği pazarda yüksek talep görmesini sağlar.
Mükemmel Yağ ve Aroma: En belirgin özelliği, yüksek yağ oranı, yoğun ve belirgin tadı ile aromasıdır. Bu sayede damakta kalıcı ve güzel bir lezzet bırakır. Bu aroma, bölgenin iklim, su ve toprak özelliklerinden kaynaklanır.
ÜRETİM VE FİDAN ÖZELLİKLERİ
Soğuğa Dayanıklılık: Yüksek rakımlı bölgelerde yetiştiği için fidanları soğuğa karşı oldukça dayanıklıdır.
Yüksek Verim ve Dayanıklılık: Ağaçları meyve verimi açısından yüksek kapasiteli olup, hastalıklara karşı dirençlidir.
Tescilli Çeşitler: Bölgede 'Adilcevaz13' ve 'Kazankaya' gibi tescillenmiş ve sertifikalı fidan çeşitlerinin üretimi yapılmaktadır.
Kendini Dölleme Özelliği: Bazı çeşitleri, dölleyici (tozlayıcı) fidan ihtiyacı olmadan kendi kendini dölleyebilme özelliğine sahiptir.
YÜKSEK KALİTE YÜKSEK FİYAT
Adilcevaz cevizini diğer türlerden ayıran en önemli özellikler, incecik kabuğu ve kabuk kırıldığında neredeyse tamamını dolduran büyük iç oranıdır. Bölgenin verimli toprakları ve Van Gölü’nün yumuşatıcı iklimsel etkisi, cevizin aromasını ve yağ oranını eşsiz bir seviyeye taşıyor.
KİLOGRAM FİYATI 600 TL’YE SATILIYOR
Bu yüksek kalitenin doğal bir yansıması olarak, Adilcevaz cevizinin kilogram fiyatı piyasada 300 TL ile 600 TL arasında değişiyor. Üreticiler, fiyat aralığının cevizin kalitesine, iriliğine ve iç doluluk oranına göre belirlendiğini ifade ediyor. Bu yüksek fiyat, ürünün pazardaki nadide konumunu ve tüketicinin kaliteye olan talebini gösteriyor.
CEVİZ ÜRETİMİNDE REKOR ALAN VE VERİM ARTIŞI
Adilcevaz, ceviz üretimi konusunda ciddi bir potansiyel barındırıyor. İlçe genelinde yaklaşık 25 bin dekarlık devasa bir alanda ceviz yetiştiriciliği yapılıyor. İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün üreticilere sağladığı artan destek programları ve uygun mevsim şartları sayesinde, 2025 yılı hasadında geçen yıla göre daha yüksek verim bekleniyor.
Üretici Mehmet Akkoyun, bu yılki verimin sevindirici olduğunu belirterek, "Adilcevaz cevizi artık sadece Türkiye’nin değil, yurt dışının da aranan lezzeti olmaya başladı. Hedefimiz, bu üstün kaliteyi tescilli bir marka haline getirerek üreticilerimizin uluslararası pazarlarda hak ettikleri kazancı elde etmesini sağlamaktır," dedi.
