Yaylada hiç durmaksızın çalışıp en az kazanan kişi oluyorlar. Üreticiden 100 TL almayan şehirde 400 TL'ye kazıklanıyor. Erzincan'ın vazgeçilmez lezzeti olarak biliniyor üreticiler fiyatlardan dertleniyor. Kimse aracıya kazandırmak istemeyecek.
Erzincan’ın vazgeçilmez lezzeti tulum peyniri, üreticiden tüketiciye ulaşan süreçte yaşanan fiyat farkları nedeniyle büyük bir sorun haline geldi. Üreticinin emeği karşılanmazken, tüketicinin ödediği yüksek fiyatlar dikkat çekiyor. Erzincan’ın Günebakan köyünden Akyazı Mahallesi’ne kadar uzanan bu hikâye, adalet arayışını gündeme taşıyor.
EMEKLERİ KARŞILIK BULMUYOR
Erzincan merkeze bağlı Günebakan köyünde hayvancılıkla uğraşan üreticiler, tulum peyniri üretimi için yoğun emek harcıyor. Ancak bu emek, ekonomik olarak karşılığını bulmuyor. Murat Kamay, “Yıllardır yaylalarda çoluk çocuk demeden çalışıyoruz. Peynirimizi 100 TL’ye satıyoruz, ama tüketici bu peyniri 300-400 TL’ye alıyor. Bu fark nereden kaynaklanıyor, anlamıyoruz” diyerek yaşadığı durumu özetliyor.
ÇOBAN BULMAK ÜRETİCİYİ ZORLUYOR
Mustafa Erdoğan, üreticilerin karşılaştığı zorluklara dikkat çekiyor: “Yem fiyatları sürekli artıyor. Çoban bulmak ise neredeyse imkânsız hale geldi. Afgan çobanlar bile 50-60 bin TL talep ediyor. Bu maliyetlerle üretime devam etmek oldukça güç. Üstelik sattığımız peynirin fiyatı bu maliyetlerin karşılığını dahi vermiyor.”
TİCARET YAPAN ÜRETİCİLER DE ZORDA
Tulum peynirinin ticaretini yapan Hacı Genç, fiyat farkının aracıların cebine gittiğini belirtiyor. “Üreticiden 100 TL’ye aldığımız peyniri 180 TL’ye mal ediyoruz. Ancak bunu 260 TL’ye satmamız bile aylar alıyor. Marketlerde 350 TL’ye satılan bu ürünün esas kazananı aracılar oluyor. Hem biz tüccarlar hem de üreticiler bu durumdan şikayetçiyiz” diyor.
YAYLADA 7 AYLIK EMEĞİN KARŞILIĞI YOK
Akyazı Mahallesi’nde üretim yapan İlhan Koyun, yaylada geçirdiği 7 ayın ardından emeğinin karşılığını alamadığını söylüyor. “220 koyunumuzdan ürettiğimiz 3 ton peyniri 100 TL’den satıyoruz. Çoban, yem, ilaç ve diğer masrafları karşılayınca elimizde hiçbir şey kalmıyor. Çocuklarımız için en azından asgari ücret seviyesinde bir gelir sağlayabilseydik, durum farklı olurdu” ifadelerini kullanan Koyun, üreticilerin çaresizliğini dile getiriyor.
ŞARKÜTERİ FİYATLARINA TEPKİ
Erzincan merkezdeki şarkütericiler ise fiyatların yüksekliğini doğruluyor. Nusret Sürcü, kendi dükkanlarında tulum peynirinin kilosunu 350 TL’den sattıklarını belirtiyor. Murat Baydil ise deri tulum peynirini 400 TL, bidon tulum peynirini ise 350 TL’den satışa sunduklarını ifade ediyor.
ÜRETİCİLER ADALET TALEP EDİYOR
Erzincan tulum peynirinin üretimden sofraya uzanan yolculuğunda yaşanan bu sorun, hem üretici hem de tüketici için çözüm bekliyor. Üreticiler, emeğinin karşılığını almak için adil bir fiyat politikası talep ediyor. Bu durum, sadece Erzincan’daki peynir üreticileri için değil, ülke genelindeki gıda üreticileri için de bir örnek teşkil ediyor.
Yaylada emeğini tüketiciye ulaştıran üreticilerin sesine kulak verildiğinde, hem fiyatların dengelenmesi hem de emeğin karşılık bulması mümkün olacaktır. Bu süreçte üretici ve tüketicinin ortak kazanç sağlayacağı bir modelin oluşturulması bekleniyor.
