Menemen Olayı nedir? Şehit Mustafa Fehmi Kubilay kimdir? sorularının detaylı yanıtı haberimizde. Yüzlerce İzmirli, devrim şehitlerini anmak için sabahın erken saatlerinde, Yıldıztepe'de bulunan şehitliğe akın etti. Şehitliğe karanfiller bırakılarak, dualar okundu. İşte katledilişinin 88. yılında binlerce kişinin andığı Menemen Olayında katledilen Mustafa Fehmi Kubilay hakkındaki detaylar...
Menemen'de 88 yıl önceki ayaklanmada Cumhuriyet karşıtı gericiler tarafından şehit edilen Asteğmen Mustafa Fehmi Kubilay, Bekçi Hasan ve Şevki Bey için anma töreni düzenlendi. Yıldıztepe'deki şehitlikte düzenlenen resmi törene Ege Ordusu Komutanı Orgeneral Abdullah Recep, İzmir Vali Yardımcısı Nihat Kaynar, Menemen Kaymakamı Mustafa Özkaynak, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu ve eşi Türkegül Kocaoğlu, Menemen Belediye Başkanı Tahir Şahin, bazı CHP'li milletvekilleri ile ilçe belediye başkanları katıldı.
Yıldıztepe'deki şehitlikte düzenlenen tören, saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marşı'nın okunmasıyla başladı. Daha sonra Şehit Asteğmen Kubilay Anıtı'na çelenk bırakıldı. Kubilay Ailesi adına anıta Mustafa Fehmi Kubilay'ın torunu Mustafa Kubilay da çelenk koydu. Daha sonra Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) adına konuşma yapan Topçu Yüzbaşı Özhan Oktay, "Kubilay olmak, Cumhuriyet için gerekirse başını vermek ama asla boyun eğmemektir, asla eğilmemektir. Kubilay olmak karanlıklar yerine aydınlığı, doğmaların yerine bilimselliği ve akılcılığı seçmektir. Kubilay olmak dinin ve dini duyguların sömürülmesi değil, özgürce yaşaması, yaşatılmasıdır. Şehit Kubilay ve arkadaşları rahat uyusunlar, onların bize emaneti olan Türkiye Cumhuriyeti, Atatürk devrimlerini koruyan Cumhuriyet gençliği görev başındadır" dedi.
'BİZE BIRAKTIĞINIZ MİRASA SAHİP ÇIKACAĞIZ'
Daha sonra Anı Özel Defteri imzalandı. Defteri imzalayan Menemen Kaymakamı Mustafa Özkaynak, defterde yazılanları okudu. Özkaynak, şöyle dedi:
"Menemen'de genç Cumhuriyetin birer neferi olarak sizler, Cumhuriyete kast etmek isteyenlerin karşısına kahramanca çıkarak şehit oldunuz. Bu kahramanlığınız tarihimize ve yüce milletimizin kalbine altın harfler ile yazıldı. Şehadetleriniz ile bırakmış olduğunuz meşale, bugüne kadar olduğu gibi, bundan sonra da Türkiye Cumhuriyeti'nin n önemli ilham kaynaklarında biri olmaya devam edecek. Yüce milletimiz, mukaddes vatanımızın bekası için, sizler gibi gözünü kırpmadan canlarını feda eden aziz şehitlerimizi hiçbir zaman unutmayacak. Bizlere emanet ettiğiniz kutsal mirasa, vatanımıza, şanlı bayrağımıza, Atatürk ilke ve inkılaplarına ilelebet sadakatle ve onurla sahip çıkacaktır. Aziz şehitlerimiz, bu vatan sizlere minnettardır."
Konuşmaların ardından, tören birliği tarafından saygı atışı yapıldı, ardından da hatıra fotoğrafı çekildi. Törende ayrıca, bu yıl 12'ncisi düzenlenen Cumhuriyet Şehitleri Ulusal Koşusu'nda dereceye girenlere ödülleri verildi. Protokol üyeleri daha sonra, şehitliği ziyaret ederek, burada dua okudu. Resmi törenler, şehitlerin mezarlarına karanfil bırakılmasıyla son buldu.
YÜZLERCE İZMİRLİ YÜRÜDÜ
Resmi törenlerin ardından, sivil toplum örgütleri, dernekler, siyasi parti ve vatandaşların katılımı ile Menemen İZBAN İstasyonu önünden, Yıldıztepe'ye kadar 'Demokrasi ve Laiklik Yürüyüşü' düzenlendi. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, CHP İzmir milletvekillerinden Kani Beko, Bedri Serter, Atatürkçü Düşünce Derneği Genel Başkanı Süheyl Batum, CHP İzmir İl Başkanı Deniz Yücel, üzerinde 'İrticaya geçit yok' yazılı pankart ile birlikte yürüdü. Yüzlerce kişinin katıldığı yürüyüşte, 'Türkiye laikti laik kalacak' sloganları atıldı. Yüzlerce kişi Yıldıztepe'deki şehitliğe gelerek dualar okudu, karanfil bıraktı.
İZMİR/DHA
ŞEHİT ASTEĞMEN KUBİLAY KİMDİR?
Tam adıyla Mustafa Fehmi Kubilay, 1930 yılında Menemen’de yedek subay sıfatıyla askerlik görevini yapmaktaydı. Şeyh Esat'ın Manisa'da Nakşibendi tarikatını yaymakla görevlendirdiği Laz İbrahim tarafından yönlendirilen, Manisa tarafından gelen çember sakallı, sarıklı ve cüppeli dördü silahlı 6 kişi, 23 Aralık 1930’da sabah namazını takiben camiden aldıkları Yeşil Sancağı yola dikerek silah zoruyla etraflarına adam toplamaya başladılar. Elebaşılar arasında, Giritli Derviş Mehmet, Şamdan Mehmet, Sütçü Mehmet Emin, Nalıncı Hasan, Küçük Hasan vardı. Derviş Mehmet camide namaz kılanlara kendini “Mehdi” olarak tanıttı ve dini korumaya geldiklerini söyledi.
Arkalarında 70 bin kişilik Halife ordusu olduğunu, öğle saatlerine kadar şeriat bayrağı altında toplanmayanların kılıçtan geçirileceğini söyleyerek tehdit ettiler. Diktikleri bayrağın çevresinde dönmeye, tekbir getirmeye, zikretmeye ve “Şapka giyen kafirdir! Yakında yine şeriata dönülecektir.” diyerek bir isyan hareketi başlatmak istediler. Kasabaya halife ordusunun geleceği iddiası halkı korkuttu.
Olayların ilçedeki askeri birlikte duyulmasıyla, bir bilgiye göre; alay komutanı, yedeksubay Kubilay’ı olay yerine gönderdi. Kubilay bu hareketi bastırmak için bir manga askerle olay yerine geldi. Askerlerin yanından ayrılarak tek başına onların arasına girip teslim olmalarını istedi. Gruptan biri ateş ederek Asteğmen Kubilay'ı yaraladı. Karşıdan bunu gören askerler ateş açtılar. Fakat tüfeklerinde öldürücü etkisi olmayan manevra fişekleri vardır. Derviş Mehmet “bana kurşun işlemiyor” diyerek halkı kandırmaya çalıştı.
Kubilay yaralı halde cami avlusuna sığındıysa da, Derviş Mehmet ve arkadaşları peşi sıra geldiler. Derviş Mehmet, çantasını açıp testere ağızlı bağ bıçağını çıkardı ve yaralı Asteğmen Kubilay’ın başını kesti. Kesik başı yeşil bayrağın sopasına dikmeye çalıştılar ancak başaramadılar. Birisi ip getirdi ve Kubilay’ın başı yeşil bayrağın dikili olduğu sopaya iple bağlandı. Olay yerine yetişen Bekçi Hasan ateş edip gruptan birini yaraladı. Ancak açılan ateş sonucu o da öldü. Arkadaşının yardımına koşan Bekçi Şevki de açılan ateş sonucu öldü.
Bu aşamada askeri birlik olay yerine geldi ve komutan “Teslim olun!” çağrısı yaptı Ancak olay çatışmaya dönüşür ve askeri birlik ateş etti. Göstericilerden Derviş Mehmet de dahil bazıları ölürken, bazıları katı. Kaçanların hepsi daha sonra yakalandı.
GENELKURMAY BAŞKANI HULUSİ AKAR'IN MESAJI
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve Vali Erol Ayyıldız'ın mesajlarından sonra TSK adına Topçu Üstteğmen Alkan Üner, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar'ın mesajını okudu. Akar'ın mesajında; yorgun, yoksul ancak gururla çıkmış Türk ulusunun bir yandan uygarlık yolunda büyük adımlar atarken, öte yandan Atatürk devrimlerinden rahatsızlık duyan ve Cumhuriyetin temel niteliklerini içine sindiremeyen çeşitli gruplar ve düşünceler ile de mücadele ettiği ifadeleri yer aldı.
Menemen Atatürk Anadolu Lisesi öğrencileri, Ayhan Emre Korkut ve Eray Küçük'ün Kubilay şiirlerini okumasından sonra, Kaymakam Gülihsan Yiğit, anıt defterini imzaladı, Kubilay'dan alınan gücün 15 Temmuz'da kendisini ortaya koyduğunu vurguladı. Protokol üyeleri, daha sonra Şehit Kubilay'ın aile üyeleriyle hatıra fotoğrafı çektirdikten sonra şehitlikteki mezarlara karanfil bıraktı.
Resmi anmanın ardından bu kez vatandaşlar, Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu, CHP Milletvekilleri Tacettin Bayır, Atilla Sertel, Özcan Purçu, Mustafa Balbay, İzmir barosu Başkanı Aydın Özcan, Menemen Belediye Başkanı Tahir Şahin'in yanı sıra çok sayıda ilçe belediye başkanının da katılımıyla, Menemen Tren Garı'ndan, Yıldıztepe Şehitliği arasındaki bir kilometrelik yolda yürüdü. Yürüyüşe, Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD), sendika ve sivil toplum örgütü üyeleri de büyük ilgi gösterdi. Yürüyüşte Türk bayrağı, Atatürk ve şehit Asteğmen Mustafa Fehmi Kubilay'ın resimleri taşındı,'Mustafa Kemal'in askerleriyiz" sloganlaı atlırken, halk şehitliği ziyaretlerinden sonra alandan ayrıldı.
