301 madencinin hayatını kaybettiği Soma davası yıllarca sürüncemede bırakıldı. Cinayet gibi facianın bir numaralı sorumlusu olan ve her can için 5 gün yatıp çıkan Can Gürkan’a bir de maden izni verilmesi ise 82 milyonu isyan ettirdi. Türkiye, vicdanları karartan kararın Yargıtay’dan dönmesini umut ediyor.
Manisa Soma’da 5 yıl önce 301 madencinin feci şekilde hayatını kaybettiği maden faciası hakkında geçtiğimiz günlerde yürekleri sızlatan bir gelişme yaşandı. Tüm Türkiye’nin gündemine oturan olayda, 15 yıl hapis cezasına çarptırılan Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, itiraz üzerine istinaf mahkemesince tahliye edildi. Gürkan’ın tahliyesi ise 301 madencinin ailesi dahil 82 milyonun vicdanını yaraladı.
Türkiye tarihinin en büyük maden faciasında yargı süreci de tartışma yaratmıştı. Faciadan bir buçuk yıl sonra başlayan yargı sürecinde, 8’i tutuklu toplam 46 sanık yargılanmaya başlandı. Dava ise güvenlik gerekçeleriyle Soma yerine 40 kilometre uzaklıktaki Akhisar’daki Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmeye başlandı. Hayatını kaybeden 301 madencinin dışında 162 yaralının olduğu faciada, sorumluların yargılanması için yaklaşık 500 kişi şikayetçi oldu. 162 yaralı da mağdur-müşteki olarak davada yer aldı. Soma Cumhuriyet Başsavcılığı’nın hazırladığı iddianamede, “olası kast suçundan” tutuklu sanıkların 301 kez 20 yıldan 25 yıla kadar hapsi istendi.
Ancak sanıklar “olası kastla” yargılanırken, davayı yürüten mahkeme heyeti ve savcı değişti. Yeni savcı ise “olası kast” yerine “bilinçli taksirle” sanıkların yargılanması için mütalaa hazırladı. Sanıkların alacağı ceza ölen kişi sayısı ile çarpılırken de, bu ortadan kalkmış oldu. Son bilirkişi raporunda da facianın nedeni olarak, “Eski imalattan sızan gazdan ve içindeki metanın zarar görmüş bir kablo ile kısa devre yapması” gösterildi. Faciaya da önlenebilir vurgusu yapıldı. Rapordaki en önemli vurgu ise Gürkan’ın olayda sorumluluğunun bulunduğu yönünde oldu.
Ancak dava süreci şikayetçiler ve mağdur müştekilerin istediği gibi sürmedi. Son olarak 5’i tutuklu, 51 sanığın yargılandığı davada, aralarında Can Gürkan’ın da bulunduğu 14 sanığa ceza verildi. Şirketin patronu olan Alp Gürkan ile birlikte 34 sanık ise beraat etti. Ceza alan sanıklar, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi’ne itirazda bulundu. 14.Ceza Dairesi de, yerel mahkemenin kararını onayıp, Can Gürkan’ın hapiste geçirdiği süreyi göz önünde bulundurup tahliyesine karar verdi. Mahkemenin Gürkan için “tekrar maden işletebilir” kararı da tartışma yarattı. Mahkeme heyetinden bir üye ise karara muhalif kaldı. Muhalif üye, Can Gürkan’ın ve babası Alp Gürkan’ın “basit taksirden” değil, “olası kastla birden fazla adam öldürme” suçundan cezalandırılmasını istedi. Madenci ailelerinin avukatları ise kararı Yargıtay’a taşıyacaklarını belirtti.
Gelinen son sürece ise aileler sert tepki gösterdi. Facianın mağdurlarından eski madenci Arif Şengül, “Tahliye kararını duyduğumda o günü tekrar yaşadım” dedi. Soma’da bir araya gelen aileler de kararı sert bir şekilde eleştirdi. İstanbul Kadıköy’de de Sosyal Haklar Derneği açıklama yapıp, kararın yeni facialara davetiye çıkaracağını belirtti.
