Zamanın her zamankinden daha hızlı aktığını hissediyorsanız, yalnız değilsiniz ve belki de haklısınız! Bilim dünyasını heyecanlandıran ve aynı zamanda endişelendiren bir gelişme yaşanıyor: Gezegenimiz Dünya, kendi ekseni etrafında son yıllarda giderek daha hızlı dönüyor. Bu durum, bu yaz bazı günlerin teknik olarak 24 saatten daha kısa sürmesine neden oldu ve eğer bu eğilim devam ederse, bilim insanları tarihte daha önce hiç yapılmamış bir şeyi yaparak, takvimlerimizden bir saniye silmek zorunda kalabilir!
BU YAZ BİR ŞEYLER FARKLI: "YILIN EN KISA GÜNÜ" KAYDA GEÇTİ!
Uluslararası Dünya Dönüşü ve Referans Sistemleri Servisi ile ABD Deniz Gözlemevi'nin verilerine göre, gezegenimizin hızlanması bu yaz somut olarak ölçüldü.
10 Temmuz 2025, yıl içindeki "en kısa gün" olarak kayıtlara geçti. O gün, normal bir günden tam 1,36 milisaniye daha kısa sürdü.
Benzer şekilde, 22 Temmuz'da 1,34 milisaniye ve 5 Ağustos'ta 1,25 milisaniye daha kısa günler yaşanması bekleniyor.
Bu milisaniyelik farkları günlük hayatımızda hissetmesek de, bilgisayar sistemleri, GPS uyduları, finansal piyasalar ve tüm küresel iletişim altyapısı için bu küçük sapmalar, senkronizasyon sorunları gibi ciddi sonuçlar doğurma potansiyeli taşıyor.
DÜNE KADAR SANİYE EKLİYORDUK, ŞİMDİ SİLMEKTEN BAHSEDİYORUZ!
Kaliforniya Üniversitesi'nden jeofizikçi Prof. Dr. Duncan Agnew'e göre, son 50 yıldır Dünya'nın dönüşünde genel bir hızlanma eğilimi var. Bu durum, tarihteki genel eğilimin tersine dönmesi anlamına geliyor. Prof. Agnew, "1972’ye kadar Dünya’nın dönüşü o kadar yavaşlamıştı ki takvim ile astronomik zaman arasındaki farkı telafi etmek için saatlere ‘artı saniye’ (leap second) eklenmeye başlandı," dedi. Hatta 1970'li yıllarda tam 9 kez saatlerimize fazladan bir saniye eklenmişti. Ancak 2016'dan bu yana gezegenimiz yavaşlamadığı için hiç saniye eklenmedi.
TARİHTE BİR İLK: "NEGATİF ARTI SANİYE" NEDİR?
İşte bu noktada bilim dünyası tarihi bir ikilemle karşı karşıya. Dünya'nın yavaşladığı dönemlerde saatlere saniye ekleniyordu. Peki ya hızlandığında ne olacak? Prof. Agnew, eğer gezegenimiz birkaç yıl daha bu hızda dönmeye devam ederse, tarihte ilk kez "negatif artık saniye" uygulamasına gidilebileceği, yani saatlerimizden bir saniyenin silinmesi gerekebileceği uyarısında bulunuyor.
"Bugüne dek negatif artık saniye hiç eklenmedi," diyen Agnew, "Ancak Dünya birkaç yıl daha bu hızda dönerse, böyle bir ihtimal yüzde 40 civarında gerçekleşebilir," diyerek bu eşi benzeri görülmemiş olasılığın ne kadar yakın olabileceğine dikkat çekti.
Bu durum, gezegenimizin ne kadar dinamik ve değişken bir yapıya sahip olduğunu bir kez daha gösteriyor. Bilim insanları bir yandan bu hızlanmanın nedenlerini (Ay'ın çekim gücü, atmosferik değişimler, gezegenin sıvı çekirdeğindeki hareketler) araştırmaya devam ederken, bir yandan da modern teknoloji dünyasını bu yeni ritme nasıl adapte edeceklerini tartışıyor.
