Dünyanın uydulara bağımlılığı arttıkça güneş fırtınaları daha fazla dikkat çekiyor. Peki neden? Çünkü bu fırtınalar uydu operasyonlarını bozma potansiyeline sahiptir. SpaceX , örneğin Şubat 2022'de fırlattığı 49 Starlink internet uydusundan 38'ini kaybetti, çünkü aynı zamanda bir güneş fırtınası Dünya'nın atmosferine çarptı. Bu durum SpaceX'e yaklaşık 50 milyon dolara mal olduğu bildirilen olay, güneş fırtınalarının ne kadar sorunlu olabileceğini açıkça ortaya koydu.
Uydular olmasaydı, Dünya'daki yaşam çok farklı olurdu. Küresel nüfus günlük olarak uydulara bağlıdır. NASA'nın açıkladığı gibi , uydular iletişim, elektrik enerjisi hizmetleri, petrol ve gaz boru hatları, hava ve deniz trafiği ve navigasyon, GPS, hava ve hava güvenliği, tarım, bilim ve diğer hükümet, sivil ve askeri operasyonlar için kullanılıyor.
Jeomanyetik fırtınalar olarak da adlandırılan güneş fırtınaları, Dünya'nın atmosferi ve manyetosferi güneş aktivitesinden etkilendiğinde meydana gelir. Güneş fırtınalarına güneş patlamaları, koronal kütle püskürmeleri, yüksek hızlı güneş rüzgarı veya güneş enerjisi parçacıkları neden olabilir. Bu fırtınalardan biri saatlerden günlere kadar sürebilir, ancak atmosfer üzerindeki etkisi haftalarca sürebilir. Şiddetli, aşırı güneş aktivitesi gezegenimizi sadece birkaç saat içinde vurabilir ve hazırlıklar için çok az zaman bırakabilir.
GÜNEŞ FIRTINALARI UYDULARI NASIL BOZAR?
NOAA'nın Uzay Hava Tahmin Merkezi , güneş fırtınalarının iyonosferi ve üst atmosferi veya termosferi ısıttığını açıklıyor. Sıcaklıktaki bu artışa, enerjik parçacıkların atmosferin bölgelerine "düşmesi" neden olur. Atmosferin ısınması yoğunluğunu arttırır ve uyduların sürtünmesinin de artmasına neden olur. Ek olarak, yüklü parçacıklar ve manyetik rahatsızlıklar, uydularda bulunan önemli elektronik ekipmanların arızalanmasına neden olabilir.
SpaceX, Şubat ayında Starlink uydularının kaybolmasına neden olan fırtına sırasında sürüklenmenin %50'ye kadar arttığını ortaya çıkardı. Fırtına vurduğunda, SpaceX ekibi acil durum prosedürlerini başlattı, uyduları güvenli moda aldı ve sürükleme direncini azaltmak için onlara "uçtan uçma" emri verdi. Ek olarak, özel şirket, bir devlet uzay güvenliği organizasyonu olan Space Force'un 18. Uzay Kontrol Filosu ve özel bir ticari uzay radar izleme hizmeti olan LeoLabs ile temas halindeydi. Çabalarına rağmen, şirket bu uydu grubunun çoğunu kaybetti.
SADECE UZAY ARAÇLARI İÇİN RİSK DEĞİL
SpaceX'in Starlink uyduları, güvenli bir şekilde yörüngeden çıkmak için tasarlanmış olsa da, bu, yeniden girişte yanacakları anlamına gelir, ancak tüm uydularda bu özellik tasarım gereği yerleşik değildir. Bu, uydu hizmetlerinin bozulmasını, yeniden giriş ve uzay çarpışmalarını güneş fırtınalarıyla ilgili ciddi bir endişe haline getiriyor. NASA, risk altında olanın sadece insansız uzay araçları ve uydular olmadığını ekliyor. Fırlatmalar ve uzay operasyonları da güneş fırtınalarından etkilenebilir ve yüksek düzeyde radyasyon astronotların sağlığı için bir risktir.
