Çocuk sahibi olmak isteyen bir bireyin; ideal kilosuna yakın olması, sağlıklı, dengeli ve makro besinler yönünden zengin bir beslenme programına sahip olması oldukça etkilidir. Kısır teşhisi konulan bir kadın ya da erkeğin, tüp bebek tedavisine başlamadan önce beslenme alışkanlıklarını gözden geçirmeleri gerekir.
Hem anne hem de baba adayı için, doğurganlığını arttırması için belirtilen bir yiyecek ya da içecek grubu olmasa da; makro besinler yönünden dengeli bir beslenme programı ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları, vücudun tüm sistemlerini olduğu gibi üreme sistemini de olumlu etkilemektedir. Doğurganlığı arttırabilecek bir beslenme düzenine geçerken, yine anne ve baba adaylarının öncelikle ideal kilolarına yaklaşmaları önemlidir. Fazla zayıf ya da aşırı kilolu olmak, kadın ve erkeğin çocuk sahibi olma şansını düşürebilir. Bununla birlikte, kilo sorununun ortadan kaldırılması, kısırlık tedavisi için olumlu bir adım olacaktır.
Kısırlık Tedavisinde Vitamin ve Mineral İhtiyacı
Kısırlık tedavisi gören kadın ve erkeğin, özellikle vitamin ve mineral alımı konusunda özenli davranmaları gerekmektedir. A, C, D, E vitaminleri, çinko, kalsiyum, demir mineralleri, folik asit, omega3 ve omega6 gibi sağlıklı yağ asitleri gibi besin grupları, kısırlık tedavisi sürecinde gözden kaçırılmaması gereken besin gruplarıdır.
• Brüksel lahanası, brokoli, karnabahar ve kara lahana gibi A vitamini kaynakları,
• Portakal, brokoli ve Brüksel lahanası gibi C vitamini kaynakları,
• Süt ürünleri ve somon gibi yağlı balıklar gibi D vitamini kaynakları,
• Baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler ve soya gibi E vitamini kaynakları,
• İstiridye ve soya gibi çinko kaynakları,
• Ispanak, kara lahana gibi demir kaynakları,
• Süt ürünleri, soya ve somon gibi kalsiyum kaynakları,
• Zeytinyağı, Hindistan cevizi yağı gibi sağlıklı yağ kaynakları,
• Yeşil yapraklı sebzeler, portakal, soya, buğday gibi folik asit kaynakları bu süreçte tüketilmesi gereken besinlerdir.
Yukarıda saydığımız vitamin ve mineral gruplarının besinler yoluyla alınması önemlidir. Ancak, folik asit alımından bir takviye olarak söz edilebilir. Hamileliğe hazırlanan bir kadının, günlük beslenme programına takviye olarak ortalama 800 mcg folik asit takviyesi almaları önerilmektedir.
Tüp Bebek Tedavisinde Kaçınılması Gerekenler
Yukarıda, çocuk sahibi olmaya hazırlanan bir anne ve baba adayı için, sağlıklı ve dengeli bir beslenme programına sahip olmak için besinler yoluyla alması gereken vitamin ve minerallerden bahsettik. Bunların dışında, yine aynı süreçte kaçınmanız gereken bazı yiyecek ve içecekler de vardır. Ayrıca, zararlı alışkanlıklardan uzak durulması da önemlidir. Hamile kalmayı planlıyorsanız:
• Sigara içmeyin,
• Alkol tüketimini sınırlandırın,
• Paketli ve işlenmiş gıdalardan uzak durun,
• Doğal olmayan tatlandırıcılardan uzak durun,
• Çay, kahve, kola gibi asitli içecekler, şekerli içeceklerin tüketimini sınırlandırın,
• İlaç kullanmadan önce doktorunuza danışın,
• Zencefil ve kinin tüketirken dikkatli olun,
• Katkı maddelerinden uzak durun,
• Besinleri pişmiş olarak tüketin,
• Aşırı yağlı ve tuzlu yiyeceklerden uzak durun.
Alkol de bu süreçte mutlaka uzak durulması gerekenler arasında. Çünkü alkol; gebelik şansını düşürmektedir. Kadınlarda; yumurtalık işlevlerinde azalmaya, adet düzensizliğine, düşük riskinde artışa ve libidoda azalmaya neden olmaktadır. Erkeklerde ise; testosteron seviyelerinde ve testis işlevlerinde azalmaya, sperm kalitesi ve hareketliliğinde ve libidoda azalmaya neden olmaktadır.
Stres Tedaviyi Olumsuz Etkiliyor
Katkı maddeleri, işlenmiş yiyecekler, şeker, aşırı yağlı yiyecekler ve alkol gibi beslenme ile ilgili kurallardan bahsettik. Tüp bebek tedavisi sürecinde, doğurganlığı olumsuz etkileyebilecek önemli faktörlerden biri de strestir. Stres, vücuttaki tüm sistemleri olduğu gibi üreme sistemini de olumsuz etkilemektedir.
Stres anne adayında; döllenme şansını, embriyonun rahme tutunma şansını ve annenin yumurta kalitesini olumsuz etkilemektedir. Stres ve doğurganlık arasındaki bağlantı üzerine yapılan çalışmalar, tedavi sürecinde stresi azaltmak için yapılan uygulamaların, doğurganlık şansını arttırdığını göstermektedir. Bu nedenle, kısırlık tedavisi sürecinde, stresi yönetebileceğiniz alışkanlıklar edinmeniz, mevcut olumsuz koşulların azalmasına fayda sağlayabilir.
Stres, kadını olduğu kadar erkeği de olumsuz etkilemektedir. Tüp bebek tedavisine karar verdiyseniz, bir baba adayı olarak gebeliğin gerçekleşmesinden ortalama 3 ay önce sperm sağlığı için sağlıklı beslenmeniz ve sağlıklı yaşam koşullarına sahip olmanız önemlidir. Genetik nedenlere bağlı kısırlığın tedavisi zor olsa da, sperm kalitesini olumsuz etkileyen koşulların ortadan kaldırılması, doğurganlığı olumlu yönde etkileyebilir.
Sperm sayısı, kalitesi ve hareketliliğini arttırmak için, sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek önemli bir fayda sağlayabilir. Bununla birlikte, sigara ve alkol kullanmak üreme sağlığını, sperm sayısı ve kalitesini de olumsuz etkileyen faktörler arasında yer almaktadır.
Sağlıklı Bir Beden İçin Egzersiz Yapın
Sağlıklı bir üreme sağlığı, sağlıklı bir bedene sahip olmaktan geçiyorsa; sağlıklı bir beden için dengeli bir beslenmenin dışında, düzenli bir egzersiz alışkanlığına sahip olmak da önemlidir. Kısırlık tedavisi gören bir anne ya da baba adayı için, bu süreçte uzmanların izin verdiği egzersizleri yapmaları faydalı olacaktır. Bununla birlikte; kasık bölgesinde baskıya neden olabilecek kürek ve bisiklet gibi sporlar, özellikle baba adayları için zararlı olabilir. Tempolu yürüyüş ve yüzme gibi sporlar, kısırlık tedavisi gören bir anne ve baba adayı için uygun sporlar olacaktır.
Kilo fazlalığınız varsa, tüp bebek tedavisine başlamadan önce, size özel olarak hazırlanacak bir beslenme programına geçmeniz gerektiğini unutmayın. Tüp bebek tedavisinde başarı şansını arttıracak bir faktör olarak doğru beslenme, kişiye özel olarak hazırlandığında tüp bebek tedavisinde oldukça yarar sağlamaktadır.
İdeal Kiloya Yaklaştıkça Hamilelik Şansı Artıyor
Beden Kitle İndeksi’nin sağlıklı aralıklarda olması, hem kadın hem de erkekte doğurganlık şansını arttırmaktadır. Anne adayının düzensiz adet görmesi, saç dökülmesi yaşaması, sivilce ve akne problemi yaşaması ve yumurtlamadaki düzensizlikler, sağlıklı bir gebelik geçirme şansını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, sağlıklı bir kiloya ulaşmak, doğurganlık şansınızı dolaylı olarak arttıracaktır.
Bununla birlikte, anne adayında Polikistik Over Sendromu olması durumunda da yine fazla kilolardan kurtulmak, gebelik şansını olumlu etkileyecektir. Bununla birlikte, fazla kilolardan kurtulmak; gebelik sürecinde ortaya çıkabilecek riskleri de büyük ölçüde ortadan kaldıracaktır. Bunlara ek olarak fazla kilolardan kurtulmak; erken doğum, düşük, gebelik şekeri, tansiyon gibi olumsuz koşullar için de faydalı olacaktır.
Kaynaklar:
Healthline - The 30-Day Guide to IVF Success
https://www.healthline.com/health/guide-prepare-for-ivf
Bülent TIRAŞ – Tüp Bebek Tedavisinde Beslenme Nasıl Olmalı?
https://www.bulenttiras.com/tup-bebekte-beslenme-nasil-olmali
The Fertility Institute - How Does Diet Affect IVF? IVF Diet Guidelines To Follow
https://fertilityinstitute.com/how-does-diet-affect-ivf/
