Hakan Erdem

Hakan Erdem Köşe Yazıları

Yazarın Yazıları

Osmanlı sanayiinden kalanlar ve bir ara toplam

Verilerin eksik ve bazen de şüpheyi davet edecek bir şekilde mükemmel olarak kaydedilmeleri ve seçici olarak derlenmiş bulunmaları gibi sebeplerden...

03.01.2020

Son vakanüvisin gramofon fabrikası

Osmanlı İmparatorluğu’nun son vakanüvisi Abdurrahman Şeref Bey, Teşvik-i Sanayi Kanunu’ndan yararlanan fabrika sahipleri arasındaydı.Sadece...

28.12.2019

Osmanlı’nın istatistik meselesi

Osmanlı sanayii ve sanayileşmesi gibi bir konuyu, özellikle nicelik boyutunu da işin içine katarak çalışabilmek için istatistik verilerinin ne...

21.12.2019

Yıl 1897 Van’da 9 bin 567 tiftik keçisi

Osmanlı sanayii konusunu ele alırken en ciddî sıkıntı, düzenli, tutarlı ve güvenilir istatistik verilerine sahip olmamamızdır.Gelelim Osmanlı...

14.12.2019

Osmanlı niye deri ithal ediyordu ki?

Osmanlı’da sanayi var mıydı?” sorusu düz bir sorudur, değer yargılarıyla yüklenmiş değildir. Soranın gerçekten de bu hususu merak ettiğini...

08.12.2019

Osmanlı’da sanayi var mıydı?

Başlıktaki soruya, Cumhuriyet Türkiye’sinde başından beri öğretildiği ve bugün bazılarının çok daha keskin ve o oranda da karikatürleşmiş...

30.11.2019

KAFESTEN BİR NİDÂ

III. Selim’in, diğer çağdaşlarından daha fazla bir şekilde olağanüstüne, sihre veya büyüye inandığını kendi şiirlerinden göremediğimi...

23.11.2019

Lisânı kaba Türkçe olan padişah

Osmanlı İmparatorluğu’nda III. Mehmed’den itibaren şehzadelerin sancağa çıkarılması yerine “kafes” uygulamasına geçilmesi “kardeş...

16.11.2019

Padişah yoksa büyülenmiş miydi?

Kim demiş ki, vakanüvisler sadece kuru bir şekilde olanı biteni, tayini- tevcihatı yazar diye? Âsım, yardımını gördüğü III. Selim için hem...

09.11.2019

Padişahı cin mi tutmuştu?

Osmanlılara göre Osmanlı padişahı ve halifesinin aklının başında olması gerekiyordu.Tahttan indirildikten sonra Sultan İbrahim ve hatta Sultan...

02.11.2019

Köylüleri askere mi alsak?

Zorunlu askerlik modern çağların bir olgusudur ama modernleşen her ülkenin izlediği bir yol değildir. Modern çağlardan önce de çeşitli kültürlerde...

26.10.2019

Vuralım, alalım yoldaşım arkadaşım!

III. Selim’in sadrazamlarından Koca Yusuf Paşa, vakanüvis Âsım’a göre kalyonlardan yetişme cahil bir leventti…Yusuf Paşa iki defa sadrazamlık...

19.10.2019

Hiç değilse vergide eşitlik

Gizli Sıtma İbrahim Efendi’nin kaderi, meslektaşı ve rakibi Çelebi Mustafa Reşid Efendi’nin kaderinin aynadaki görüntüsü gibiydi. Her şey...

12.10.2019

Bu da Nizam-ı Cedid’in Mustafa Reşid’i

Tanzimat’ın Koca Mustafa Reşid Paşa’sı varsa, Nizam-ı Cedid’in de Köse Kethüda Çelebi Mustafa Reşid Efendi’si vardı. Nizam-ı Cedid döneminin...

05.10.2019

Molla,Yeniçeri yanlısı mıydı?

Fark ettim ki bazı kaynaklarda “Tatarcıkzâde” lâkabı ile anılmasına rağmen Abdullah Molla’ya hep “Tatarcık” demişim. Evet, daha sonraki...

28.09.2019

Molla neden ıslahatçıydı?

Tatarcık Abdullah Molla çok ilginç bir kişiydi. Âlimdi, ulemadandı. Hem de ulemanın en üst rütbesi olan şeyhülislâmlığa son bir basamak kalıncaya...

21.09.2019

Yeni orduyla ne yapılacaktı?

Nizam-ı Cedid ıslahatçılarının pek çoğu, kurulacak yeni orduyla Osmanlı ülkelerinin yeniden fethedilmesi görüşündeydi.III. Selim’in isteği...

14.09.2019

Devlet devlet dedikleri, biraz nizam biraz çeri

Nizam-ı Cedid (ve sonraki Tanzimat) ıslahatının askerî ıslahatı mümkün kılma amacıyla yapılmadığını vurgulamaya çalışıyorum. Nizam-ı...

07.09.2019

Yeni devlet kurmak daha kolay

Tarihçi Cevdet Paşa, Nizam-ı Cedid dönüşümünün tam konsensüs gerektirecek kadar büyük olduğu düşüncesindeydi.Kıyısından köşesinden...

31.08.2019

Muhafazakar kimdi, inkılapçı kim?

III. Selim’e 1791’de lâyiha sunanları daha sonraki dönemlerden bakarak sınıflandırmaya çalışmak başlı başına güç bir iştir.Tarihçilerin,...

24.08.2019

Habeş iklimi de boşuna durur

Penah Efendi’nin “Güney açılımı” projesi Mısır ve diğer Osmanlı Arap vilayetleriyle sınırlı değildi.Kuzeyinde Hapsburglar ve Romanoflar...

17.08.2019

Önce taşrayı mı fethetsek?

Osmanlı dünyasında “ıslahat” önermek padişahın gücünü restore etmek ve yeniden merkezileşmek anlamına da geliyordu.Farklı siyasî yapıları...

10.08.2019

İmparatorluk olarak modernleşmek

Penah Efendi’nin düşünceleriyle örtüşen ve kısaca ıslahat veya modernleşme başlığı altında toplayabileceğimiz görüşlerin 18. Yüzyıl...

03.08.2019

Beş kuruşluk şal da aynıdır

Osmanlı aydını ve aydınlanmacısı Süleyman Penah Efendi, Avrupa ile olan ticareti değil Hindistan ve Yemen ile yapılan ticareti zararlı buluyordu.Penah...

27.07.2019

SON YAZILAR

İktidar da biliyor destekçileri de biliyor, seçmeni de biliyor

İbrahim Kiras