TCMB’nin 2026 yılı enflasyon tahmini: En düşük %13, en yüksek %19 ve orta noktasi %16.

Soru: %13’e inanan kimse yok, eledik; %16’ya da ancak “mucize olursa” diyenler çoğunlukta; peki, acaba %19 enflasyon oranını tutturma imkan ve ihtimali var mı?

Hangi doğrular yapılırsa ve hangi yanlışlar yapılmazsa enflasyon %20’nin altında gerçekleşebilir.

Sadece faizleri artırarak, sadece kredileri kısarak, sadece TCMB’nin para arzını kısmasıyla, sadece değerli TL sayesinde, sadece ücret artışlarını baskılayarak, sadece arz açığını kapatmaya çalışarak, sadece talebin kısılmasını sağlayarak, sadece servet gelirlerini frenleyerek enflasyon düşürülemez.

Hatta bu maddelerin bir kaç tanesi birlikte uygulayarak bile enflasyon düşürülemeyebilir.

Çünkü enflasyonu düşürmenin en önemli, en gerekli ve zorunlu şartı “sıkı maliye politikaları”dır.

Sıkı Maliye Politikaları uygulamak, Kamu harcamalarını “belirgin ve kararlı politikalarla” ve “reel” olarak azaltmak demektir.

Doğrusu sıkı maliye politikaları, diğer bütün “enflasyonla mücadele tedbirlerin anasıdır” ve ciddiye alınmadığı zaman alınan diğer bütün tedbirlerin etkisiz kalma ihtimali yükselir.

Türkiye’de enflasyonla mücadeleyi, “mucize tek bir veri”ye bağlama tutumu çok yaygındır.

İnsanlar bir “veri seti” ve bu verileri dönüştürecek bir “tedbirler demeti” görmek, duymak istemiyor.

Bu tutumları bildiğimden, 2024 yılında ben de “acaba açıklama gücü çok yüksek ‘tek bir veri’ bulabilir miyim”, diye günlerce araştırma yapmış ve aşağıdaki tabloyu “tek bir veri”ye bağlı olarak oluşturmuştum.

Bu Tek Veri: Merkezi Yönetim Bütçesindeki Artış Tutarının, GSYH’ya Oranı verisidir.

Tabloya bakan herkes bütçedeki artış tutarının GSYH’ya oranı ve oluşan enflasyon oranları arasında şaşırtıcı paralellikler olduğunu hemen fark eder.

Aşağıdaki “BÜTÇE ENFLASYON İLİŞKİSİ” tablosunda mavi sütunlar (sol sütun) “Bütçede Öngörülen Artış Tutarının Geçmiş yıl GSYH’ya oranı”nı gösteriyor.

Turuncu çizgi de enflasyon oranlarını (sağ sütun) gösteriyor.

Yüksek bütçe harcamaları ve enflasyon arasında bir “nedensellik ilişkisi” genel olarak biliniyor.

Tablonun görseli, Bütçedeki Artış Tutarının GSYH’ya Oranı İle, Enflasyon Oranı arasında bir “korelasyon ilişkisi” olduğunu belirgin bir şekilde gösteriyor.

2024 Ekim ayında yaptığım bu araştırmaya göre 2025 yılı enflasyonunu %29,6 olarak tahmin etmişim yani ayıptır söylemesi doğru bir model kurmuş ve tutarlı bir tahmin yapmışım gibi hissediyorum.

Soru: Modeli değiştirmeden 2026 enflasyonunu da tahmin edebilir miyiz?

Cevap: Evet.

Bu modele göre enflasyonla mücadelede başarı: Bütçedeki artış tutarının, GSYH’ya oranına bağlıdır ve bu oran “önceki yıllardan düşük” olmalıdır.

ENFLASYON %16’YA DÜŞEBİLİR EĞER…

Bütçe ve enflasyon arasındaki “nedensellik ve korelasyonu” aşağıdaki tabloda belirgin bir şekilde gösterilmiş.

Tahmini Bilgiler, 2025:

2025 GSYH TUTARI (Tahmin): 62,2 Trilyon TL

2025 Merkezi Yönetim Bütçesi: 14,730 Trilyon TL

2026 GSYH TUTARI: 77,2 Trilyon (OVP Tahmini)

Bu tabloda altı (6) senaryo var.

A senaryosu Merkezi Yönetim Bütçesinde en düşük artış tutarını ima ediyor: 2 Trilyon 225 TL

Eğer merkezi yönetim bütçesindeki artış sadece 2 Trilyon 225 Milyar TL’de kalırsa yani %15,1; varsayımlara göre bu model, enflasyon oranını %13 olarak tahmin ediyor.

B senaryosuna göre, Merkezi Yönetim bütçesinde artış tutarı 2 Trilyon 570 milyar TL veya %17,5’de kalırsa; model, enflasyon oranını %16 olarak tahmin ediyor.

C, D, E ve F senaryosunda da model aynı esaslara göre çalışıyor.

E senaryosu, Hükümetin piyasalarla gemileri yakması anlamına geliyor: Bütçedeki artış tutarı 5 Trilyon 270 milyar TL yani %35,8. Bu durumda model enflasyonu %35 artarsa enflasyon artışı da %34,2’ye kadar yükselebilir

HÜKÜMETİN DÜŞEBİLECEĞİ TUZAKLAR

Hükümet, “ben, bütçe açığıyla değil, vergileri yani gelirleri artırarak harcama bütçesini artıracağım” diyebilir.

Hükümet, bu yaklaşımla “harcamalar arttığı halde enflasyon artmayacak çünkü ilave harcamaların kaynağı bütçe açığı değil toplanan/toparlanan bütçe gelirleri olacak” demek isteyebilir.

Dünyanın her yerinden derlenen bilgilere göre enflasyon artınca bütçe gelirleri de artıyor.

Bu yıl bütçenin çok iyi performans göstermesinin sebeplerinin başında hala yüksek enflasyon geliyor.

Bazı iktisatçılar, bütçe açığı ve enflasyon arasında doğrusal bir ilişki olduğuna neredeyse hurafe niteliğinde inanıyorlar.

Bütçe açığı ve enflasyon arasında belirli ölçülerde korelasyon olduğu doğrudur fakat bu ilişki keskin ve doğrusal bir ilişki değil; bunu, dünyadaki diğer ülke örneklerinden biliyoruz.

Aşağıdaki iki mukayeseli ve abartılı “öncül”ün imaları hakkında düşünmeye başlayabiliriz:

Birinci seçenek: 14 Trilyon 730 Milyar TL olan 2025 yılı merkezi yönetim bütçesinin 2026 yılında, hiç artırılmadığını ve bütçe açığının da %6’ya çıktığını varsayalım.

İkinci seçenek: 14 Trilyon 730 Milyar TL olan 2025 yılı bütçesinin 2026 yılında, 25 Trilyon TL’ye yükseltildiğini ve bütçe açığının, Gabar Dağında çıkarılan petrollerden gelen gelirlerle arttığı için sıfıra düştüğünü varsayalım.

Soru: Enflasyon, hangi senaryoda düşer? Hangi senaryoda yükselir?

İktisat tarihi de gösteriyor ki, dünyanın her yerinde ve her zaman kamu harcamaları, enflasyonun en büyük tetikleyicisidir.

Bütçe açığı enflasyonu, tek başına açıklayıcı bir olgu değildir fakat bütçe harcamaları, her zaman kapsayıcı ve açıklayıcı bir olgudur.

2026 yılında enflasyon oranını bütçe büyüklüğü belirleyecek, bu kesin.

Tek bir verinin her şeyi dakik olarak ölçmesi her zaman mümkün değildir.

Dünya ekonomisinde Manşet enflasyonunun en az iki-üç puan üzerinde bir TCMB faiz oranı, az da olsa değerlenmiş bir TL ve mutedil bir enerji fiyatlaması hazırladığımız tablonun tutarlılığını artıracaktır.

Hükümet Eylül ayında kendi kurumlarına “Bütçe Çağrısı”nı yaptı. Yaparken de, çok yanlış bir tavsiye verdi: OVP’ye uyumlu bir bütçe imasında bulundu.

Yanlış yaptı çünkü OVP, büyümeyi önceleyen bir tavsiyeler belgesidir; türkiye’nin 2026’da ihtiyacı OVP değil, bir “mali disiplin belgesi” olarak daha küçük bir bütçedir.

Hükümet yakında TBMM bütçe ve Plan Komisyonuna bir bütçe taslağı sunacağı için 2026 yılı enflasyonun kaç olabileceğini artık beklemeyecek ve yukarıdaki önermeler çerçevesinde, tabloya bakarak hemen tahmin yapabileceğiz.

2026 bütçesi sadece bir “mali metin” değil; enflasyonun kaderini çizecek “siyasi bir samimiyet belgesi”dir.

Ayinesi bütçedir bir hükümetin, lafa bakılmaz.