İhracat, ithalat kadar olmasa da, şimdiye kadar iyi gidiyor. Fakat her an tökezleyebilir. Çünkü ihracatçıların maliyetleri, fiyatlarından daha hızlı artıyor ve fiyat tutturmakta her geçen gün biraz daha zorlanıyorlar.
Hemen bir örnekle konuya açıklık getirmeye çalışalım.
Not: Rakamsal ayrıntıları görmek isteyen okuyucular veri ve bilgileri yazının sonundaki köşeli parantezde [ ] takip edebilir
Özet: Yılbaşında 0,80 Euro/cent’e mal edilip 1.00 Euro/cent’e satılan bir ürünün, 31 Temmuz’daki maliyeti 1,04 Euro/cent’e yükselmiştir. Yani sadece maliyet ve satış fiyatı rakamlarına bakılırsa, imalatçı/ihracatçı firmaların zarar ettiği görülür.
Bir başka deyişle, enflasyonla mukayese edildiğinde döviz kurları yeterince artmıyor.
Burada anlatmaya çalıştığım olgu, kurların baskılandığıdır; yani kur artışları enflasyon kadar artmadığı için ihracatçıların kârları enflasyon karşısında erimektedir.
Önerdiğim şey, bu aşamada, bir devalüasyon değildir. Maazallah ilave ve sert bir devalüasyon, hiper enflasyonu garanti eder.
İhracatçılar adeta yedi cephede mücadele ederek ayakta kalmaya çalışıyorlar, enflasyon, baskılanmış kur, ihracat pazarlarında resesyon, çapraz kurların aleyhe çalışması, döviz bozdurma zorunluluğu, kredilere teminat bulma zorluğu, yetersiz kredi ve ne zaman ne yapacağı belli olmayan bir ekonomi yönetimi, vs. vs. vs.
İhracatçıların ayakta kalması, Türkiye ekonomisinin ayakta kalması demektir; ihracatın tökezleme ihtimali bile Türk ekonomisini allak bullak eder.
Peki, ihracatçılar, gerçekten zarar etmeye başlamışlar mı?
Hayır.
Tam tersine son iki yıldır işleri gayet iyi gidiyor ve makine/teçhizat yatırımlarının çoğunu da ihracatçılar yapıyor.
Kârlılıklarının temelinde, lojistik sıkıntıları dolaysıyla Çin ve diğer Uzakdoğu ülkeleriyle girdikleri rekabetin azalmasıdır; bu sayede, yüksek kâr oranı içeren fiyatlarla mal satabilmeye başladılar.
Lojistiğin yanı sıra enerji ve işçilik maliyetleri de rakiplerine göre daha avantajlı.
Bir diğer bileşen de düşük faizli kredilerdir, bilhassa TL krediler.
İhracatçılar, yıllık %20 faiz veya kâr payıyla aldıkları TL krediler sayesinde enflasyonun olumsuz etkileri minimuma inmektedir. Enflasyonla mücadelede, hala, en çok güvenilen enstrüman TL kredilerdir.
Enflasyon düşmedi ve mevcut politikalar devam ederse düşmeyecek.
Fakat Hükümet, son zamanlarda, verdiği kredileri azaltmak için ne gerekirse yapıyor. Eğer ihracatçıların krediye ulaşma çabaları sekteye uğrarsa, hem ihracat miktarı hem de ihracatçıların kârları kesinlikle düşecektir.
Daha önceki yazılarımda, ihracatçıların depolarının pahalı fiyatlarla satın alınmış mallarla dolu olduğunu anlatmıştım. İhracatçıların “malsız kalmak” kaygısıyla satın aldığı hammadde ve ara malların fiyatı, küresel düzeyde düştüğü için en az bir dönem, stok zararları oluşacaktır.
Fakat her şeye rağmen bu stok zararları zamana yayılarak telafi edilecektir, buna inanıyorlar.
GÖLGE ETME BAŞKA İHSAN İSTEMEM
Peki, ihracatçılar hükümetten ne istiyor?
Cevap: Bütün olumsuzluklara rağmen, yeni hiçbir şey veya mevcut düzeneğin devamını istiyor.
Mevcut ekonomi politikalarının neredeyse bütün yaklaşımlarını arızalı, eksik veya yanlış olarak görüyorum fakat ihracatçılara yapılacak en büyük iyilik mevcut ihracat sisteminin hatasıyla ve sevabıyla aynen devam etmesidir.
[(Üretim, Satış ve Kâr Varsayımları:
Satış Fiyatı: 1.00 Euro/cent
Üretim Maliyeti: 0,80 Euro/cent
Brüt kâr: 0,20 Euro/cent veya %25 Kâr oranı
Kur Varsayımları:
Euro: 31.12 2021: 15.09 TL ve 31 Temmuz 2022: 18,30 TL
Yılbaşına göre Euro’daki artış oranı: %19,88
TÜFE ve ÜFE
Yılbaşından Temmuz sonuna kadar,
TÜFE: %45,72
ÜFE: %70,04
(ÜFE+TÜFE)/2=) Aritmetik ortalama: %57,88
Yılbaşında ihracatçının ürün maliyeti (TL) (0,80*15,09=) 12.072 TL ve Temmuzdaki TL maliyet de (TÜFE-ÜFE aritmetik ortalamasına göre (12.072 TL*1,57=) 19,059 TL
Yani bir ihracatçı yılbaşında 12.072 TL’ye ürettirdiği bir malı bugün 19,059 TL’ye ürettirebiliyor.
Peki, 31 Temmuz’da bu ürünün Euro maliyet kaçtır?
Hesaplayalım: (19.0595/18,30=)1,04 Euro/cent
Yani, Temmuzdaki ürün maliyeti 0.80 Euro/cent değil 1,04 Euro/cent olur.)]
