Biliyorum, bir yıllık üzerine üç yazı neyin nesi diyenler olacaktır. Hayra yormayanlar da. Niyetim halis, bundan şüphem yok. Yazıların muhatapları başta olmak üzere, başkalarının da böyle düşünmesini arzu ederim. İbrahim Kiras’ın 20 Haziran tarihli “Önce üsluplar bozuldu” başlıklı yazısından bir cümle: “ Size hatalarınızı, kusurlarınızı dostlarınız söyler, ne olursa olsun her yaptığınızı alkışlayanların dostunuz olma ihtimali azdır.”
Meseleyi bir bina üzerinden düşünelim. Bina yıkmak, gerekli aletiniz varsa kolaydır. Yapmak zor ve aletin yanı sıra malzemeyi de gerektirir. Bina yapmaya koyulmuşsanız, başladığınız işi tamamlamak, çatısını çatıp içine girmek, masalsı tabirle ‘kerevetine çıkmak’ gerekir. Doğru dürüst yapılmayan, yarım yamalak işlerden hoşlanmayanlardanım. Bu yazıların bir tek gayesi var: Gelecek yıllıkların olabildiğince hatasız yayımlanmasına omuz vermek. Gerisi kıyl ü kal…
***
Edebiyat Ortamı dergisinin 2018 yılı Şiir Yıllığı değerlendirmesine kaldığımız yerden devam edelim. Seçilmiş Söyleşiler bölümünde Ali K. Metin ile yapılmış söyleşide düzeltilecek hiçbir husus yok fakat Doğan Hızlan’la Cüneyt Tanyeri’nin yaptığı söyleşi öyle değil. Esinti dergisinin 15.sayısından aktarılan söyleşinin muhtemelen kaynağında varolan hatalar düzeltilmeden aynen iktibas edilmiş. Belli ki, söyleşi ses kaydı yapılarak gerçekleştirilmiş, bilâhare çözümleme ehil bir kişi tarafından yapılmamış, Doğan Hızlan’a da baskı öncesinde okutulmamış. Hızlan aklında kaldığı kadarıyla yanlış beyanlarda bulunmuş. Sayfa numaralarını belirterek, doğru yazımları parantez içinde verip, yapılmayanı ben yapayım: “Ortegay Gasset’in…” 277, (José Ortega y Gasset). “Boğaz İçinde Bir Garip Orhan Veli”, 278 (İstanbul’da Boğaziçinde Bir Garip Orhan Veli). 279.sayfada iki kez “edilgin” deniyor, doğrusu edilgen. “… bu ölçütler”, 279 (özellikler). “Ahmet Mithat”, 280 (Ahmed Midhat). “… gazete yazarımız”, 280 (yazarlarımız). “… kendilerine özeleştirilerini yapmayıp”, 280 (özeleştiri yapmayıp). “Antalya’da bir toplantıda bir Türk dedi ki…”, 280 (bir dinleyici dedi ki). “Enver Gökçey’le”, 282 (Gökçe’yi). “Behçet Necatigil’in ‘Hani bir sevgilin vardı’ şiiri”, 283 (Gizli Sevda şiiri). “Atilla İlhan”, 283, 286, 287 (Attilâ). “… siyaset, eserde iyi edebiyatsa var.”, 283 (“iyi edebiyat” değilse yok mu?). “Moderatör”, 283 (Yönetici). “İletişimde misâk-ı millî yok. Kültürleme hiç yok.”, 284 (İki yok nasıl olabilir?). “Mümtaz Hoca’nın”, 284 (Kim?). “… kazandırdı bizde”, 284 (bize). “Şan Sineması’nda herkes şey yapmış. Yeni çıkmış, İlhan falan”, 284 (herkes ne yapmış, sayfada üç defa geçen İlhan kim?). “… soruşturmalar yedim ”, 284 (soruşturmalara maruz kaldım). “Erzurum’da çıkan bir Kürt dergisi ”, 284 (Kürtçülük yapan dergi). “Fotoğraf gösteri.”, 286 (gösterdi). “… gönderde”, 289 (göndereceklerinden). “… ertesi güne”, 289 (gün). “… kendi kendine karşı etme”, 290 (kendine karşı gelme). “… o iki şair kazanmasa”, 290 (Kim onlar?). “O. Pamuk’un kendi konuşmalarında ve yazılarda çıkmış beyanatı var, o başına kaldı.”, 291 (O. Pamuk’un konuşmalarında ve yazılarında (…) Ermeni meselesi üzerinde kaldı). “… yeni edebiyatta”, 291 (Yeni Edebiyat dergisinde). “Eee öyle değil. Öyle değil veya öyle, bilmiyorum.”, 291 (Bu nasıl ifade?). “Rainer Werner Fassbinder gibi romancı”, 292 (film yönetmeni). “Çünkü konuyu yediriyor aslında.”, 292 (konuya derinlik katıyor). “Eee tabii, o deyimlerin bazı hataları var”, 292 (hatalı söyleyişler var). “Ben bunu şu şartlarda, şu koşullarda”, 293 (yanlış (!) ifade düzeltiliyor). “… murtabıt bazı şeyler”, 293 (irtibatlı). “Bayar söylüyor”, 293 (Bayar kim?). “Evvelden”, 294 (Evvelce). Bir söyleşide bu kadar Bir söyleşide bu kadar hatalı yazım/söyleyiş nasıl izah edilebilir?
Yıllığın bir bölümü de Seçilmiş Poetik Yazılar. Fransızcadan dilimize/edebiyatımıza girmiş olan bu kavram yerine Şiir Sanatı Üzerine Yazılar ifadesini daha doğru bulurum. Yabancı olanı kullanacaksak, okunuşunu değil yazılışını esas almalıyız. Abdullah Harmancı’nın Karabatak dergisinden iktibas edilen yazısından bazı düzeltmeler: “Ali göçer”, 302 (Göçer). “… mısrasında” 304 (mısraında). “… çeşmelerin kurtulmuş”, 306 (kurutulmuş). Yazıda kaynak atıfları var, kaynakça yok. Bahtiyar Aslan’ın Türk Edebiyatı dergisinden iktibas edilen yazısından: “individüalizm”, 310 (endividüalizm). “dilemma”, 310 (ikilem). “… olduğu düşünmektedir”, 312 (olduğunu). “… insanın ontolojisinin”, 312 (varoluşunun). “… analoji”, 314 (benzeşim). “… anjambament”, 316 (mısranın diğer satırda devam etmesi). Bunca yabancı kavram düşkünlüğü neyin nesi?
Malzeme çok olunca, yine tamamlamaya yerimiz yetmedi.
