Geçtiğimiz bir yılda dünya kayıtlardaki en sıcak 12 aylık dönemi yaşadı. Yaklaşık 7,8 milyar insan bu dönemde ortalamanın üstünde sıcaklığa maruz kalırken sadece İzlanda ve Lesotho'da normalden daha düşük sıcaklıklar kaydedildi.
İklim değişikliği ve El Nino etkisiyle küresel sıcaklık ortalamalarında rekor değerler kaydedilmeye devam ediyor.
Araştırma kuruluşu Climate Central tarafından yapılan analize göre, 1 Kasım 2022-31 Ekim 2023 döneminde, 175 ülke, 154 eyalet/bölge ve 920 büyük şehrin günlük sıcaklık değerleri incelendi.
Fosil yakıt kullanımı nedeniyle iklim değişikliğinin günlük sıcaklık değerlerini nasıl değiştirdiğini ölçümleyen İklim Değişim Endeksi (CSI) merkezi sıfır olarak alınıyor, bir bölgedeki sıcaklık değeri için CSI seviyesinin sıfır olması insan faaliyetlerinden kaynaklanan iklim değişikliğinin sıcaklık üzerinde tespit edilebilir bir etkisi olmadığını gösteriyor.
Pozitif CSI seviyeleri 1 ila 5, sıcaklıklarda iklim değişikliğinin tespit edilebilir etkisi olduğu anlamına geliyor. CSI 1 seviyesinde iklim değişikliğinin tespit edilebilir olduğu ve sıcaklığın 1,5 kat daha olası hale geldiğini gösteriyor. CSI 2 ve üstü seviyelerde, sıcaklık olasılığının çarpan etkisinde arttığı anlamına geliyor.
7,8 MİLYON İNSAN SICAK HAVALARA MARUZ KALDI
Bu dönemde 170 ülkede 30 yıllık normları aşan sıcaklıklar nedeniyle dünya nüfusunun yüzde 99'unu oluşturan 7,8 milyar insan ortalamanın üzerinde sıcaklığa maruz kaldı.
Ortalama sıcaklık artışının en yüksek olduğu bölgeler arasında 1,8 dereceyle Tacikistan'ın başkenti Duşanbe, 1,6 dereceyle Japonya'da Tokyo, 1,5 dereceyle İran'ın Meşhed, Teksas'ın Houston, İspanya'nın Barselona, İsviçre'nin Bern ve Avusturya'nın Viyana şehirleri yer aldı.
125 BİN YILIN MUHTEMELEN EN SICAK YILI YAŞANDI
Fosil yakıt kullanımı ve diğer insan faaliyetlerinin bir sonucu olan iklim değişikliğinin etkisiyle bu dönemin, yaklaşık 125 bin yılın en sıcak 12 aylık dönemi olmasının muhtemel olduğu da tespit edildi.
Sadece İzlanda ve Lesotho'da normalden daha düşük sıcaklıklar kaydedildi.
ABD'nin New York eyaletinde ortalama sıcaklık artışı 1,4 derece olurken, Çin'in birçok şehrinde sıcaklık artışları 1 ila 1,5 derece arasında ölçüldü.
TÜRKİYE'NİN TAMAMI SICAK HAVADAN ETKİLENDİ
Türkiye'de ortalama sıcaklık artışı Kasım 2022-Nisan 2023 döneminde 1,6 derece, Mayıs-Ekim 2023 döneminde 1,1 derece oldu.
Analizde, sıcaklık değerlerinin ölçüldüğü büyük şehirler arasında yer alan İstanbul'da 12 aylık dönemde ortalama sıcaklık artışı 1,2 dereceye ulaşırken, Ankara'da 0,9 dereceyi buldu.
Yine bu dönemde Türkiye'deki nüfusun tamamı, iklim değişikliği kaynaklı sıcak hava dalgalarının etkilerini normalden üç kat fazla hissetti.
Jamaika, CSI endeksinin 4,5 ile en yüksek ölçüldüğü ülke oldu. Bu da ülkede iklim değişikliği nedeniyle sıcaklığın en az 4 kat arttığı anlamına geliyor.
'İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE KARŞI KİMSE GÜVENDE DEĞİL'
Climate Central Bilimden Sorumlu Başkan Yardımcısı Andrew Pershing, analize ilişkin değerlendirmesinde, "Bu 12 aylık rekor, karbon kirliliğinin körüklediği bir küresel iklimden tam da beklediğimiz şey. Gelecek yıl da rekorlar kırılmaya devam edecek, özellikle de büyüyen El Nino etkisini göstermeye başlayıp, milyarlarca insanı olağandışı sıcaklıklara maruz bıraktıkça." uyarısında bulundu.
