ABD'de uzun süredir tartışılan ve birçok kentte gösterilere neden olan kürtaj hakkı konusunda Yüksek Mahkeme kararını açıkladı. Yüksek Mahkeme, ülke genelinde kürtaj hakkını anayasal olarak garanti altına alan 1973 tarihli 'Roe-Wade kararını' iptal etti. Daha önce yasanın iptalini isteyen eski Başkan Trump "Tanrı'nın isteği" derken, Başkan Joe biden kararın ABD'yi 150 yıl geriye götürdüğünü söyledi.
ABD'de aylardır tartışılan ve birçok kentte gösterilere neden olan kürtaj hakkı konusunda Yüksek Mahkeme kararını açıkladı.
Yüksek Mahkemedeki 9 yargıçtan 6'sının oyu ile 1973 tarihli 'Roe-Wade kararı' olarak bilinen ve ABD'de kürtajın anayasal bir hak olmasına temel teşkil eden karar iptal edildi.
Bu karar ile kürtaj anayasal bir hak olmaktan çıkarken bu konudaki kanunlar eyaletlerin kendi inisiyatiflerine bırakıldı.
BUSH'UN SEÇTİĞİ YARGIÇ DUYURDU
Mahkemenin muhafazakâr yargıçlarından Samuel Alito tarafından kaleme alınan karar görüşünde ise 'Roe-Wade kararının açıkça yanlış' olduğu ve kaldırılması gerektiği belirtildi.
Görüşte, Roe-Wade kararının 'gerekçesinin son derece zayıf' ve 'toplumsal anlamda zararlı sonuçları olduğu' ifade ediliyor.
Söz konusu metinde ayrıca 'Kürtaj hakkının ülke tarihinde ve geleneklerinde köklü bir yerinin olmadığı' değerlendirmesi de yer alıyor.
Samuel Alito, yüksek mahkemeye Cumhuriyetçi Başkan George Bush tarafından seçilmişti.
TRUMP: 'BU TANRI'NIN İSTEĞİ'
Eski ABD Başkanı Donald Trump, ABD Yüksek Mahkemesi'nin kürtajı anayasal hak olmaktan çıkaran kararını 'Tanrı'nın isteği' olduğunu söyledi.
Fox News tarafından kendisine üç yargıcın atanması ve böylece yüksek mahkemenin çoğunluğunun muhafazakâr kampa geçmesindeki rolü sorulan Trump "Bu Tanrı'nın isteğidir" dedi.
Trump ayrıca, kararın 'Anayasa'ya uygun olduğunu' savundu.
BİDEN: BİZİ 150 YIL GERİ GÖTÜRDÜ
ABD Başkanı Joe Biden ise Yüksek Mahkemenin kürtajı anayasal hak olmaktan çıkaran kararından dolayı son derece üzgün olduğunu belirterek "Yüksek Mahkeme Amerika'yı tam anlamında 150 yıl geriye götürdü" dedi.
Bu kararın ülke tarihi için 'önemli bir an' olduğuna dikkati çeken Biden "Bugün Yüksek Mahkeme, Amerikan halkının anayasal hakkını elinden aldı. Ülkemiz ve mahkeme için üzücü bir gün" ifadelerini kullandı.
Biden ayrıca, mahkemenin aldığı karar ile kadınların haklarının kısıtlanmadığını, tamamen elinden alınıldığını dile getirerek "Şu anda Roe kararı artık yok. Açık konuşayım; bu ülkenin kadınlarının sağlığı ve hayatı artık tehdit altında" yorumunda bulundu.
KADINLARIN HAYATI TEHLİKEDE
Kadınların haklarını korumak için elinden geleni yapacağını vurgulayan Biden "Kürtajı yasaklayan eyalet yasaları bugün otomatikman yürürlüğe girmiş oldu. Milyonlarca kadının hayatını tehlikeye atıyorlar. Bir kadının sağlığını koruduğu için cezalandırılması çok kötü" dedi.
Biden, elindeki yetkilerin kısıtlı olduğuna işaret ederek, kürtajın federal bir hak olarak tanınması için Kongreye çağrıda bulundu.
Yüksek Mahkeme önünde devam eden protestolara da değinen Biden "Bu konuyu ne kadar önemserseniz önemseyin, protestolarınız barışçıl olsun. Kimseyi korkutma yok. Şiddet asla kabul edilemez. Tehdit ya da gözdağı ifade özgürlüğü değildir. Şiddetin her türüne karşı durmalıyız" değerlendirmesini paylaştı.
KANADA, İNGİLTERE VE FRANSA'DAN TEPKİ
ABD’de Yüksek Mahkemenin kararına dünya liderlerinden tepki yağdı.
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda “ABD’den gelen haberler korkunç. Hiçbir hükümet, siyasetçi ve kişi, bir kadına kendi vücuduyla ilgili ne yapıp yapmayacağını söyleyemez” dedi.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson ise “Bu geri doğru atılmış bir adım. Ben her zaman bu konuda kadınların kendi kararlarını kendilerinin vermesi gerektiğine inandım.” dedi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD’deki mahkeme kararından üzüntü duyduğunu belirterek, kürtajın bütün kadınlar için temel bir hak olduğunu ve bu kararın kadın haklarına gölge düşürdüğünü ifade etti.
KATOLİKLER KARARIRA DESTEK VERDİ
Bu arada başta Amerika kıtası olmak üzere dünyanın dört bir yanında faaliyet gösteren kadın hakları dernekleri kararı kınayan açıklamalar yaptı.
Kadın hakları dernekleri muhafazakâr iktidarların bu kararı emsal alıp kendi ülkelerinde de uygulamalarına yönelik endişelerini dile getirdi.
ABD’de Katoliklerin önemli bir kısmı kürtaj hakkını desteklese de bu ülkedeki Katolik kiliselerinin piskoposlarının ise karara destek veren açıklamalar yaptığı görüldü.
DSÖ BAŞKANI: HAYAL KIRIKLI
Senato Sağlık, Eğitim, Çalışma ve Emeklilik Komisyonu Demokrat Başkanı Senatör Patty Murray, "Cumhuriyetçiler, koşullar ne olursa olsun kadınları hamileliklerini sürdürmeye ve istemedikleri halde doğum yapmaya zorluyor. Amerikan halkı Cumhuriyetçiler’in bu zalimliğini unutmayacaktır. Ne bugün ne yarın ne de Kasım ayında" sözlerini kullandı ve beş ay sonraki Kongre ara seçimlerine işaret etti.
Senato Yaşam Yanlısı Grup Başkanı Cumhuriyetçi Senatör Steve Daines ise "ABD Anayasa Mahkemesi'nin kararı, tarihi bir adaletsizliğe son vermekte ve dünyanın en korkunç kürtaj politikalarından birini haklı olarak sona erdirmekte" diyerek kararı savundu.
Öte yandan Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus da konuyla ilgili Reuters haber ajansına açıklama yaptı.
DSÖ Başkanı "Hayal kırıklığına uğradım, çünkü kadın hakları korunmalıdır. Amerika'nın da bu hakları korumasını beklerdim" dedi.
Eski ABD Başkanı Barack Obama’nın eşi Michelle Obama da duruma isyan ederken, Twitter hesabından uzun bir metin yayınladı.
Ünlü yazar Stephan King kararın ardından “19. Yüzyılın ürettiği en iyi Yüksek Mahkeme” yazdı.
ABD’li şarkıcı Mariah Carey de sosyal medyadan yaptığı açıklamada, “11 yaşındaki kızıma neden kadın haklarının gözümüzün önünde parçalandığı bir dünyada yaşadığımızı anlatmaya çalışmak gerçekten akıl almaz” dedi.
ABD’li aktör Elizabeth Banks de Instagram hesabından yaptığı açıklamada, “Bu ülkede yaşamak bazen hücreyi parçalamaktan daha zor olabiliyor” dedi.
ABD YÜKSEK MAHKEMESİ'NDEKİ 9 YARGII CUMHURİYETÇİLER NSEÇTİ
Kürtaj kararı ABD Yüksek Mahkemsi'nnde Cumhuriyetçi yargıçların olarıyla alındı. 9 yargıçtan 6'sı kararın çıkmasında katkı sağladı. ABD Yüksek Mahkemesi'deki yargıçların seçildiği başkan dönemleri şöyle:
John Roberts: George W. Bush
Clarence Thomas: George W. Bush
Samuel Alito: George W. Bush
Stephen Breyer: Bill Clinton
Sonia Sotomayor: Barack Obama
Elena Kagan: Barack Obama
Neil Gorsuch: Donald Trump
Brett Kavanaugh: Donald Trump
Amy Coney Barrett: Donald Trump
