Turizm Bakanı'ndan teşvik değerlendirmesi: Taşıma suyla değirmen dönmez

YUSUF ZİYA CÖMERT/ANKARA

Cumhurbaşkanlığı kabinesinin siyaset dışından iki üyesinden biri olan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy koltuktaki 3’üncü ayını bitirirken porjelerini ve hedeflerini anlattı. Özellikle turizm sektöründe köklü değişimler hedefleyen Ersoy sektörün teşvik sistemine ciddi bir yenilik getirmeyi planlıyor. Turizme yatırım yapanların bir bölümünün sektörü ‘iş’ olarak görmemesini eleştiren yeni Bakan “Ben teşviklere karşıyım, yani taşıma suyla değirmen döndürürseniz, komşularınızdan biri öksürdüğü zaman sizin su akarı duruyor. Sadece böyle ciroyla iş çeviren yatırımcılar var. En küçük sarsıntıda sektörü bunlar paniğe sürüklüyor” dedi. Bakan Ersoy, gazetemizin Ankara Temsilcisi Yusuf Ziya Cömert’in de katıldığı medya temsilcileri buluşmasında kültür ve turizmle ilgili tüm projelerini anlattı:

TURİZM İŞİ BİR MARATON: Turizm bir 100 metre koşusu değil, önce turizme böyle bakmamız lazım. Bu bir maraton, her şeyden önce bütün stratejiyi buna göre kurmanız lazım. Turizm tek başına da bir olgu değil, yani turizmin çok paydaşları var. Bunların hepsini kademeli bir şekilde düzeltmeniz lazım. Siz bir yeri düzeltip bir yeri boş bırakırsanız maalesef sonuç alamıyorsunuz. Ben teşviklere karşıyım, yani taşıma suyla değirmen döndürürseniz, komşularınızdan biri öksürdüğü zaman sizin su akarı duruyor. Sadece böyle ciroyla iş çeviren yatırımcılar var. Şimdi ciroyla iş çeviren yatırımcı çok tehlikeli. Adamın hiçbir gücü yok, ilk yaptığı cansiperane fiyatı kırıyor, fiyatı bir kırıp aşağı çekmeye başladığı zaman, hani boğulan bir insan panik yapıp aşağı çeker ya, bu sefer yüzme bileni de aşağı çeker batırır, böyle bir sıkıntı yaratıyor sektörde. O yüzden biz bir kere bedava iş yapmamalıyız, kimseye bedava bir şey vermememiz lazım. Bu işi 2.’nci bir iş gibi görmemesi lazım. Bu bir ticaret, bu gerçek bir sektör, ya doğru yapacak, ya kurallarına göre yapacak ya da…

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, aralarında Karar gazetesi Ankara Temsilcisi Yusuf Ziya Cömert’in de bulunduğu gazetecilerle bir araya geldi.

HAVA OLSUN DİYE OTEL ALAN VARDI: Şöyle bir eğilim oluştu. Başka bir sektörde iş yapan büyük yatırımcılar, ya bir tane de yazlığım olsun gibilerinden bir otel olsun da kendi kendine bedavaya gelsin; bu öyle bir iş değil arkadaşlar. Yanda da işte misafiri ağırlayım, kendimi ağırlayım, hizmet alayım, otelim var, hani markası havalı ya. Bu böyle bir şey değil, bunun bir sektör olduğunu herkesin anlaması lazım. Ama bizde öyle olmuyor maalesef, çocuk büyüyünce çocuk otelci olacak, geç kardeşim başına deniyor, o vizyonla otelcilik yapılmaya çalışılıyor. Öyle değil, gerçekten hani iş edinen insanların yaptığı bir sektör olması lazım. İlk olarak en önemli konu iyi yetişmiş insan kaynağı.

TURİZMDE DEĞİŞİM ŞART: Türkiye 80’li yıllarda bir atağa başladı. Özal zamanında ve Türkiye o zaman her şey dahil konseptini geliştirdi, hızlı bir şekilde de mas turizmde markalaştı. O gün için bakın yapılan yüzde 100 doğru. Siz şimdi trene son vagondan biniyorsunuz, bir yerden işe başlamanız lazım, o işe başlarken rakipleriniz çok büyük, sizden 50-100 yıl önce turizme başlamış rakipleriniz arasında bir farklılaşma lazım. Şimdi mas turizmde gerçekten bir başarı yakalandı, bu sene inşallah 40-42 milyon sayılarına ulaşacağız, gerçekten büyük bir rakam. Şimdi buradaki misyonunu Türkiye bence tamamladı, şimdi biz artık sektörün yeni bir kısmına, ikinci etabına geçmemiz lazım. Mas turizmle paralel olarak nitelikli turist, nitelikli turizme geçmemiz lazım. Bakın mas turizmi bitirelim demiyorum, öyle bir şey olamaz, çok değerli bir veri, herkesin peşinde, yani siz bitirmek isterseniz talibi çok fazla var. Biz mas turizmle devam edeceğiz, ama nitelikli turizme geçişi başlatacağız hızlı bir şekilde. 

UBER VE BOOKİNG DİJİTAL KAPİTÜLASYON: Wikipedia’yı bilmem, ama UBER gibi şirketler konusunda benim şahsi fikrim; bunlar dijital kapitülasyonlar. Devletler bu dijital transformasyon konusunda çok yavaş kaldılar. Daha önce işgal ederek yapamadıklarını global ekonomide dijital transformasyonla yapmayı başardılar. Bir tek kurşun atmadan sizin ülkenizin ticari haklarına müdahil olmaya başladılar. Bakın bugün Uber olsun, Booking olsun, bu tarz rezervasyon motorları olsun, baktığınız zaman Türkiye’de şirketini açmış, hiç iyi niyetli yaklaşmıyor konuya, orada zihniyetini değiştirmesi lazım. Burada kazanıyor vergisini Amsterdam’a ödüyor. Dünyada bu tarz motorların, rezervasyon motorlarının tamamına yakını 5-6 tane Amerikan şirketine aittir. Çok güzel bir dijital kapitülasyon. Çuvaldızı biraz da kendimize batıralım. Mesela devlet taksicilere araçlarını yenilemek için vergisiz imkan sağladı. Ya da sektör olarak biz niye dijital dönüşümü yapamadık ve bunlara hazırlanamadık diye kendimizi de sorgulamalıyız.

 İNANÇ TURİZMİ İÇİN ALTAYIPIMIZ EKSİK: Akdamar Kilisesinin açılışına gittim, çok daha fazla insan gelmek istedi Akdamar’a, yani sizin gördüğünüzün beş-on katı. Bir; uçak bulamadılar. İki; Van’da konaklayacak tesis bulamadılar. Yani bir şeyi harekete geçirirken bütün kaynaklarıyla harekete geçirmemiz gerekiyor. Altyapısını yapmamız gerekiyor. Şimdi biz artık geniş kapsamlı bir eylem planı hazırlıyoruz, yoksa şu anda harekete geçirsek yani inanın bana hepsini kaldıracak bir altyapı yok bazı yerlerde.

AYDER PİLOT PROJE OLACAK: Nitelikli turist getirmek istiyorsanız çevreye saygılı olmanız lazım hani doğayı bozduğunuz zaman nitelikli turist zaten gelmez. En büyük iki tane kopyalanamaz şeyimiz var bir korumayı başarırsak doğamız, ikincisi arkeolojik kültürel değerlerimiz. Bunlar Türkiye açısından kopyalanamaz. Ve ikisinin bir arada sunulabileceği birkaç ülkeden biri Türkiye. Ayder’de Cumhurbaşkanımızın talimatıyla bir proje hazırlandı ilk denemesi o olacak. Orada yoğunluğu azaltan, alt yapıyı da kuvvetlendiren bir çalışma var, hayata geçirilecek çok kısa bir sürede. Ona göre diğer bütün yaylalarda benzer projeler geliştirilecek. Oradaki kaçak yapılar yıkılacak. İmar Barışı’ndan sonra yapılan bütün yapılar yıkılacak. Uyduyla takip ediyoruz. Boşuna kimsa parasını yakmasın.

MASANIN BU TARAFI FARKLI

Açık söyleyeyim, çok basit; Türkiye’ye en çok yolcu veren top 10’e ilk etapta konsantre oluyoruz, top 20’ye kadar çıkarmaya çalışacağız, hani ilk hedefte top 10. En çok, baktığınız zaman görürsünüz; Rusya, Almanya, bir sürü ülke var zaten, İngiltere, Hollanda, bizim turizm verilerini alabilirsiniz.

GAZİNOLAR BEN DEĞİLİM KARDEŞİM

Turizmci olmaya ilk kez lisede karar vermiştik. O dönem babam Türkiye’nin ikinci tatil köyü olan Torbalı tatil Köyü’nü satın almıştı. Daha sonra babam ‘Bu zor iş” deyip tatil köyünü satınca biz ikiz kardeşimle çok üzüldük, dedik ki biz bu oteli geri alacağız. 1991’de de kendi firmamızı ETS’yi 2000’de de Voyage otelcilik’i kurduk. 2007’de artık çok büyümeye başladığı zaman firma dedik ki kardeşimle, herkesin farklı alanlarda büyüme isteği vardı, firmaları ayırdık. Murat Bey o zaman işte havacılığı seçti, ben otelcilikte devam etme kararı aldım. Daha sonra Murat Bey kayınpederiyle Elexus Oteli kurdu Kıbrıs’ta. Hani bazen anons ediyorsunuz ya beni gazino kralı diye, benim aslında otelle uzaktan-yakından alakam yok, vesilesi gelmişken de belirteyim.

OPERA VE TİYATROLU MÜZELER

Yurt dışından Türkiye’yi ziyarete gelen turistlerin müze ziyaret etme oranı Avrupa standartlarının yarısında. Bizim böyle de bir sıkıntımız var. Okyanusu aşıyoruz, turisti getiriyoruz, sınır kapısından içeri soktuğumuz turistin müze ziyaretini başaramıyoruz. O yüzden yaşayan müze denen bir konsepte geçmeye çalışıyoruz, ilk 4-5 tane müzede uygulanacak. Müzeler sadece eserlerin sergilendiği değil kültürel faaliyetlerin de sergilendiği ortamlar haline gelecek. Kültür Bakanlığına bağlı tiyatro bölümümüz olsun, güzel sanatlar bölümümüzün olsun, opera bölümümüzün olsun skeçleri, küçük şeyleri, aktivitelerin de sergilendiği yerler haline getireceğiz. Toplumda AVM kültürü denen bir kültür oluştu, maalesef. Yani hiç olmazsa her Pazar bunu yapmasın da ayda bir kere böyle bir kültür merkezinde, bir müzede sabahtan akşama kadar oradaki kafeteryasının dizaynına kadar, keyif alacağı ortamları geliştirecek şekilde bir müze kültürü oluşturmaya çalışıyoruz. Bununla ilgili Milli Eğitim Bakanlığımızla da bir çalışma var, yakında açıklanacak. 

OTELLERE YENİ YILDIZ DÜZENLEMESİ GELİYOR

Türkiye’deki otellerin üçte biri turizm belgeli, üçte ikisi belediye belgeli. Ana sebebi; bizim belgelendirmemiz çok ağır. Çok daha sade bir belgelendirme sistemine geçiyoruz, hazırlıklarımız başladı. Yani belge almak çok kolay olacak, sınıflandırma kısmında farklılık yaratacağız. Yeni belgelendirmede konseptin de sınıflandırıldığı bir belgelendirme sistemine geçeceğiz, ondan sonra gerçek yıldızları görmeye başlarız.

HASANKEYF SU ALTINDA YAŞAYACAK

Ben tüccar mantığıyla şöyle söyleyeyim. Yani iyi değerlendirebilirseniz Hasankeyf’i o zamanki dibindeki bilançosu çok daha olumlu çıkar. Eski haliyle bırakıp da yaptığınız zaman belki baraj çok daha ağır çıkıyordu o zaman baraja ağırlık verdiler baktığınız zaman yani. Hasankeyf’te başka şeylerim var. O haliyle nasıl Hasankeyf’i tekrar yaratırız? Su altıyı vesaire gibi ilginç bir akımı oraya nasıl başlatırız gibi kafamızda bir proje var. Bitsin orası bir baraj gölü tamamen dolsun, biz onu da tekrar cazibe merkezi haline getirmek istiyoruz. Bunu da açıkçası Van’da dikkatimi çekti, Van Gölünün üstü kadar, Van Gölünün altı değerli biliyor musunuz. Yani orada Van Gölü’nün altında bildiğiniz bir Nevşehir Göreme var, Peri Bacaları farklı bir oluşumu var ve dünyada ben çok az yerde olduğunu düşünüyorum. Hasankeyfi tekrar suyun altında nasıl yaşatırızı ben kafamda düşünüyorum.