Türk lirası, döviz kurları karşısında rekor seviyelere ulaşan bir düşüş yaşarken piyasalardaki endişeler giderek artıyor.
Dolar kuru 41,3 TL, euro kuru ise 49 TL seviyelerini aşarak tarihi zirveleri gördü.
Bu durum, ekonomistler ve yatırımcılar arasında TL'nin gelecekte daha fazla değer kaybedebileceği yönündeki tartışmaları alevlendirdi.
Uzmanlar, Türkiye'de olası bir devalüasyon riskini değerlendiriyor.
"DEVALÜASYON KAÇINILMAZ"
Deutsche Welle Türkçe'de yer alan habere göre, Washington merkezli düşünce kuruluşu Brookings Enstitüsü'nün başekonomisti Robin Brooks, Türkiye'nin izlediği mevcut ekonomi politikaları nedeniyle kaçınılmaz bir devalüasyona sürüklendiği yorumunu yaptı.
Robin Brooks, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, Türkiye ekonomisinin yapısal olarak döviz krizlerine açık olduğunu vurguladı.
Robin Brooks, Türkiye'nin cari açığının, zaman zaman Merkez Bankası'nın resmi döviz rezervlerini tüketerek finanse edildiğini belirtti.
Ekonomist, bu durumun, Türkiye'nin sürekli olarak imkanlarının ötesinde yaşamasına ve bitmek bilmeyen bir döviz krizi döngüsüne girmesine yol açtığını öne sürdü.
Robin Brooks'a göre, bu süreç, ithalatı artıran ve devalüasyonu zorunlu kılan büyüme politikalarının bir sonucu.
Kredi kartı borcu olanlara yeni umut: Faizler düşürüldü!
TÜRKİYE'DE KUR REJİMİ TARTIŞMASI
Peki, Robin Brooks'un iddia ettiği gibi Türkiye'de TL'nin aşırı değer kaybetmesine yol açacak bir devalüasyon ihtimali bulunuyor mu?
Finansal danışmanlık şirketi STRFS (Stratejistanbul Financial Solutions) Baş Stratejisti Dr. Atahan Çelebi, bu konuda önemli açıklamalarda bulundu.
Dr. Atahan Çelebi, Türkiye'nin 2001 yılında serbest kur rejimine geçtiğini hatırlattı.
Ancak son yıllarda Merkez Bankası'nın dövize yönelik müdahalelerinin, Türkiye'deki kur rejimini 'yönlendirilen parite' olarak tanımlamayı daha doğru kıldığını ifade etti.
Dr. Atahan Çelebi, "Merkez Bankası'nın, daha doğrusu hükümetin, döviz kuru üzerinde çok fazla etkisi var. Dolayısıyla Çin'deki sistem kadar olmasa da, Türkiye'de de yönlendirilen bir kur mevcut" dedi.
TL'NİN DEĞERİ VE ENFLASYON ÇIKMAZI
Dr. Atahan Çelebi, 1990'lardan bu yana TL'nin seyrine bakıldığında, Dolar/TL paritesinin doğal seviyesine yakın ilerlediğini ve şu anda 'aşırı güçlü' olmadığını belirtti.
Ancak, kısa vadede döviz kurlarındaki artışın, faiz ve enflasyonun gerisinde kalmasının dış ticarette sorunlara yol açtığını dile getirdi.
Dr. Atahan Çelebi, "Türkiye hem enflasyonla mücadele edip hem de kuru stabil tutmaya çalışarak temel bir yanlış yapıyor. Eğer enflasyonda gerçek ve hızlı bir kontrol sağlanabilseydi, döviz kurunu belirli bir seviyede tutmak için çaba sarf etmeye gerek kalmazdı" yorumunda bulundu.
Ekonomist, ekonomi yönetiminin enflasyona müdahale etme fırsatını kaçırdığını ve bu durumun ekonomik aktivitede yavaşlamaya neden olduğunu vurguladı.
Vergi adaletsizliği! Emlak vergisi oranları halkı çileden çıkardı
YIL SONU KUR BEKLENTİLERİ YÜKSELİYOR
Hükümetin enflasyonla mücadele programına rağmen, özellikle hane halkı cephesinde 12 ay sonrası için döviz kuru beklentisi yükselmeye devam ediyor.
Merkez Bankası tarafından yayımlanan Eylül 2025 Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçlarına göre, 12 ay sonrası için dolar kuru beklentisi bir önceki ankette 48,36 TL iken, bu ankette 48,96 TL'ye yükseldi.
Bu durum, piyasa aktörlerinin ve vatandaşların döviz kurlarında yukarı yönlü bir hareket beklediğini gösteriyor.
PİYASALARDA SİYASİ DALGALANMA ETKİSİ
Borsa İstanbul, siyasi gelişmelerin etkisiyle dalgalanmaya devam ediyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınmasının ardından Borsa İstanbul birkaç gün içinde yüzde 18 değer kaybetmişti.
Ancak İmamoğlu'nun tutuklanmasından sonraki beş aylık süreçte BİST-100 Endeksi yüzde 31 yükseliş gösterdi.
Eylül ayı başında CHP İstanbul il kongresinin iptaliyle yüzde 10 düşen borsa, 15 Eylül 2025'teki kurultay davasının ertelenmesi kararıyla yüzde 7'lik bir yükseliş yaşadı.
Bu gelişmelerin ardından Türkiye'nin uluslararası kredi riskini gösteren 5 yıllık kredi temerrüt takası (CDS) 240 puana gerileyerek Şubat 2020'den bu yana en düşük seviyesini gördü.
Bu şehir Türklerle dolup taşıyor! Emlak piyasası 3 milyar dolara ulaştı
YAKIN GELECEKTE DEVALÜASYON BEKLENTİSİ YOK
Marbaş Menkul Değerler Baş Ekonomisti Doç. Dr. Caner Özdurak, piyasalardaki son gelişmelere dayanarak yakın gelecekte bir devalüasyon hamlesi beklemediğini belirtti.
Doç. Dr. Caner Özdurak, Merkez Bankası'nın faiz indirim sürecinde olduğunu ve devalüasyonun bu süreci olumsuz etkileyebileceğini söyledi.
"Faiz indirimleri devam ettiği sürece kurlarda belli bir hareketlenme yaşanacaktır. Yıl sonuna kadar yapılacak faiz indirimleri ile birlikte, zaten kurda bir iyileşme, yani TL'de bir değer kaybı olacaktır. Ancak, TL'nin aşırı değer kaybı üzerine ciddi bir politika değişikliği olacağını düşünmüyorum" dedi.
Doç. Dr. Caner Özdurak, siyasi gerilimlerin piyasadaki oynaklığı artırmaya devam edeceğini de sözlerine ekledi.
DEVALÜASYON NEDİR VE NEDEN YAPILIR?
Devalüasyon, bir ülkenin para biriminin, ekonomik ve ticari dengeleri düzenlemek amacıyla dış piyasalarda değer kaybettirilmesi işlemi.
Türkiye, geçmişte 1980'li yıllara kadar çeşitli dönemlerde devalüasyon uyguladı.
2001'den sonra serbest kur rejimine geçilmesiyle birlikte, döviz kurlarının piyasada belirlenmesi ve devletin müdahaleleri Merkez Bankası politikaları üzerinden gerçekleşti.
Devalüasyon, genellikle ticari hayatın durma noktasına geldiği, ihracatın artırılması ve dış ticaret açığının azaltılması hedeflendiği zamanlarda gündeme gelir.
