1894 depremine dair arşiv belgeleri ezberleri bozdu, tarihçi Murat Bardakçı’dan şaşırtan itiraf geldi: “Yanılmışım!” Şengör hâlâ 250 yıllık döngüyü savunuyor, Üşümezsoy farklı düşünüyor. Peki büyük İstanbul depremi gerçekten kapıda mı?
İstanbul’da geçtiğimiz günlerde meydana gelen 6.2 büyüklüğündeki depremin ardından, deprem bilimciler arasında hararetli bir tartışma başladı. Kimine göre “büyük İstanbul depremi kapıda”, kimine göreyse "yakın vadede büyük bir tehdit yok". Tartışmanın merkezinde ise bir teori yeniden gündemde: İstanbul’da depremler 250 yıllık periyotlarla mı meydana geliyor?
MURAT BARDAKÇI: "BEN DE YANILDIM"
Habertürk yazarı ve tarihçi Murat Bardakçı, bu konuda ezber bozan bir açıklamada bulundu. Kendi ifadesiyle, “İstanbul’un her 250 yılda bir büyük deprem yaşadığı” fikrini yıllarca savunduğunu belirten Bardakçı, şimdi ise bu düşüncesinden vazgeçtiğini duyurdu. Nedeni ise 1894 yılında yaşanan ve İstanbul’un altıda birini yok eden büyük deprem.
Bardakçı, “Şimdi bir itirafta bulunayım: 250 yıllık periyodu savunanlardan biri bendim! Ancak, Osmanlı Arşivleri’ndeki belgeleri daha derinlemesine inceledikçe, kanaatim değişti. Zira, 1894’te yaşanan büyük felaketi yeterince hesaba katmamışız” ifadelerini kullandı.
1894 DEPREMİ İSTANBUL'U YERLE BİR ETMİŞTİ
10 Temmuz 1894 günü saat 12:19’da meydana gelen depremin, sadece 161 can kaybına yol açtığı düşünülse de, aslında çok daha yıkıcı olduğu ortaya çıkıyor. Bardakçı’nın incelediği belgelere göre, İstanbul’da 20.959 bina tamamen yıkılmış ve şehir adeta harabeye dönmüştü. Aynı dönemde İzmit ve çevresinde toplamda sadece 600, Bursa’da ise 49 bina hasar görmüştü.
Bu verilere dikkat çeken Bardakçı, “Deprem uzmanları nedense bu depremin merkez üssünü İzmit olarak kabul ediyor. Oysa belgeler açıkça 1894’ün bir İstanbul depremi olduğunu gösteriyor” dedi.
ŞENGÖR VE ÜŞÜMEZSOY FARKLI CEPHELERDE
Ünlü yer bilimci Prof. Dr. Celal Şengör ise Bardakçı’nın eski görüşünü destekliyor. Şengör, “Bizans’tan bu yana İstanbul yaklaşık her 250 senede bir büyük depremle sarsılıyor. Bu model, hem tarihsel depremleri hem de Coulomb stresi analizlerini içeren bilimsel bir hesaba dayanıyor” diyerek 250 yıllık periyot teorisini savunmaya devam ediyor.
Öte yandan Prof. Dr. Şener Üşümezsoy ise, 1894 depreminin İstanbul merkezli olduğunu kabul eden nadir uzmanlardan biri. Bardakçı, Üşümezsoy’un 1999 depreminden sonra Düzce’de, son olarak da Silivri açıklarında yaşanan sarsıntıları önceden tahmin ettiğini hatırlatarak, “Bugün İstanbul depremi hakkında en gerçekçi yorumları o yapıyor” ifadelerine yer verdi.
İstanbul'daki son depremi bilen Şener Üşümezsoy'dan yeni uyarı: Bu 3 kente dikkat edilmeli
