Özellikle hava kirliliğinin yoğun olduğu bölgelerde basıncın artmasıyla birlikte meydana gelen asit yağmurlarının insanlara ve canlılara zararları, şu günlerde sıklıkla sorulmakta… Meteoroloji’den yapılan çeşitli uyarıların ardından, ‘Asit yağmuru nedir, insanlara zararlı mı?’ soruları merak ediliyor…
Yerel kirliliği düşürmek için uzun boylu bacalar kullanılırken, gazlar bölgesel atmosferik dolaşıma salınmış ve asit yağmurlarının yayılmasına olanak tanınmıştır. Yer yer bazı bölgelerde meydana gelen asit yağmurunun neden oluştuğu, günlük hayata etkileri ve asit yağmurları ile ilgili tüm bilgiler karar.com’da…
ASİT YAĞMURU NEDİR?
Asit yağmuru, asidik kimyasalların kar, yağmur, çiy, sis ya da kuru parçacıklar şeklinde yeryüzüne inmesine verilen addır. Karbondioksit yaydıktan sonra sonra damıtılmış su, nötr pH 7'ye sahiptir. 7'den büyük bir pH'a sahip olanlar alkalidir ve 7'den küçük bir pH değerine sahip olan sıvılar asidiktir. Suda yaşayan hayvanlar, bitkiler ve altyapı üzerinde zararlı etkilerine rastlanabilir. Asit yağmuru, asit üretmek adına atmosferdeki su molekülleri ile reaksiyona giren kükürt dioksit ve azot oksit emisyonlarından dolayı meydana gelir.
Bazı hükûmetler, 1970'li yıllarında bu yana azot oksit ve kükürt dioksitin atmosfere salınımını olumlu neticelere düşürmek adına uğraştılar. Azot oksitleri de yıldırım çarpmaları ile doğal olarak üretilebilir ve kükürtdioksit volkanik patlamalarla elde edilir.
1853 yılında asidik yağmur keşfedilmiş olmasına karşın, bilim insanları 1960'lı yıllarında sonuna dek fenomeni izleyerek ve incelemeye başladı. "Asit yağmuru" terimi, 1872’de Robert Angus Smith tarafından kullanıldı. Kanadalı Harold Harvey, "ölü" bir gölü araştıran ilk araştırmacılar arasında yer alıyordu. Amerika’da asit yağmuru bilinci, 1970'li yıllarda New York Times'ın New Hampshire'daki Hubbard Brook Deneysel Ormanı'ndan yayınladığı çok sayıdaki zararlı çevresel etkilerin raporlarını yayınladıktan sonra arttı.
Endüstrileşmiş bölgelerde 2.4'ün altında yağmur ve sis sularında bazen pH değerleri bildirilir. Endüstriyel asit yağmuru Rusya ve Çin’de önemli bir problemdir ve bölgeler bunlardan aşağı akar. Bu bölgelerin tümü kükürt barındıran elektrik ve kömür ısısı üretmek için yakarlar.
Asit yağmuru problemi yalnızca nüfus ve endüstriyel büyüme ile yükselmekle kalmamış, daha yaygın duruma gelmiştir. Yerel kirliliği en aza indirgemek adına uzun boylu bacaların kullanılması, gazların bölgesel atmosferik dolaşıma salınmasıyla asit yağmurunun yayılmasına olanak tanınmıştır. Çoğunlukla çökelme, emisyonların önemli ölçüde gerilemesine sebep olur ve dağlık yerlerde en çok birikimi (daha yüksek yağışları sebebiyle) almaya eğilimlidir. Bu etkinin bir örneği, İskandinavya'ya düşen yağmurun düşük pH'ıdır.
DİĞER BİLGİLER İÇİN TIKLAYIN
ETKİLERİ
Asit yağmurlarının çoğunlukla tarım alanları etkilemesi doğrudan olarak insan ve diğer canlılarının etkilenmesine sebep olur. Asit yağmurlarının insan sağlığı üzerindeki etkileri ile ilgili yapılan araştırmaların ardından asit depolanmasının insan sağlığı üzerinde dolaylı ve dolaysız olmak üzere 2 tür etkisi tespit edilmiştir. Bu güne dek gerçekleştirilen araştırmalar henüz asit depolanmasının insanlar üzerinde dolaysız bir etkisini belirlememiştir.
Bununla birlikte göz, deri ve solunum sistemindeki doğrudan etkileri dikkat çekiyor. pH 4.6’ ya dek asitlenmiş göl sularında insan ve tavşan denekleri üzerinde gerçekleştirilen araştırmalarda belirli bir takım etkiler belirlenmiş, pH’ ın 4 ten düşük olduğu değerlerde gözde tahriş ve kızarıklık oluşmuştur. Asidik zerrecikler çoğunlukla nitrikoksit ve sülfürdioksitlerin atmosferdeki dispersiyonu ile meydana gelir. Neticede oluşan sülfürik ve nitrik asit diğer partiküller (is, toz, duman, kurum vs) üzerine yapışır.
