Anayasa Mahkemesi bireysel başvuru istatistikleri, Türkiye'de en çok adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ortaya koydu. 9 bin 332 başvuruda adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar veren AYM, Türkiye'nin hukuk mücadelesini gözler önüne serdi.
Anayasa Mahkemesi (AYM) üçer aylık periyotlarda açıkladığı bireysel başvuru istatistiklerini yayımladı. İstatistiğe göre; yurttaşlara AYM’ye bireysel başvuru hakkının tanındığı 23 Eylül 2012’den 30 Haziran 2021 tarihine kadar toplam 323 bin 686 bireysel başvuru yapıldı. Bunların 271 bin 727’si sonuçlandırıldı. Sonuçlandırılan başvuru oranı yüzde 83,9 oldu.
En çok bireysel başvuru, 15 Temmuz darbe girişiminin olduğu 2016 yılında yapıldı. 2016’da AYM’ye 80 bin 756 bireysel başvuru geldi. 2016 yılını, 40 bin 530 bireysel başvuruyla 2017 yılı izledi.
2021 yılında ise 28 bin 648 bireysel başvuru yapıldı, 14 bin 619 bireysel başvuru sonuçlandırıldı. En çok hak ihlali kararı, 2018 yılında verildi ve 2 bin 221 başvuru dosyasında hak ihlali kararı çıktı.
ADİL YARGILANMA HAKKININ İHLALİ BİRİNCİ SIRADA
Sonuçlandırılan başvuruların yüzde 62,3’ünde (9 bin 332 başvuru) adil yargılanma hakkının ihlali; yüzde 19,3’ünde (2 bin 893 başvuru) mülkiyet hakkının ihlali; yüzde 4,2’sinde (633 başvuru) ifade özgürlüğü hakkının ihlali; yüzde 3,3’ünde (490 başvuru) kötü muamele yasağının ihlali; yüzde 3,1’inde (471 başvuru) özel hayatın ve ailenin korunması hakkının ihlali; yüzde 2’sinde (292 başvuru) etkin başvuru hakkının ihlali; yüzde 1,7’sinde (254 başvuru) kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlali ve yüzde 1’inde (150 başvuru) yaşam hakkının ihlaline karar verildi.
Bu hak ihlallerini, sırasıyla toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının ihlali, ayrımcılık yasağı, örgütlenme özgürlüğünün ihlali, maddi ve manevi varlığın korunması hakkının ihlali, suç ve ceza kanuniliği ilkesini ihlali, masumiyet karinesinin ihlali, seçme-seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkının ihlali, din ve vicdan özgürlüğü hakkının ihlali, eğitim hakkının ihlali ve bireysel başvuru hakkının ihlali izledi.
AYM’nin önünde şu anda 51 bin 959 derdest bireysel başvuru bulunuyor. Derdest başvuruların toplam başvuruya oranı yüzde 16,1.
AYM’nin aldığı kararların yüzde 0,3’ünde “hakkın ihlal edilmediği” (797 başvuru), yüzde 5,4’ünde (14 bin 694 başvuru) “en az bir hakkın ihlal edildiği” sonucuna varıldı; yüzde 4,6’sında (12 bin 374 başvuru) “idari ret”, yüzde 89,2’sinde (242 bin 493 başvuru) “kabul edilemezlik” kararı verildi.
