Türkiye ekonomisi 2025 yılının ilk çeyreğinde yüzde 2 büyüdü. Ancak büyümenin kaynağı, kapsamı ve etkileri üzerine ekonomistlerin değerlendirmeleri verinin manşetinden çok daha karmaşık bir tabloya işaret ediyor. Eski Merkez Bankası Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara, ekonomideki kırılgan büyüme yapısına dair dikkat çekici bir benzetmeyle uyarıda bulundu.
"KAS YERİNE YAĞ YAKIYORSAK, O DİYET DOĞRU DEĞİLDİR"
Prof. Dr. Kara, sosyal medya paylaşımında, “Diyet yapmak sağlık için bazen iyidir ama yağ yerine kas yakmaya başladığınız zaman belki de doğru diyet yapmıyorumdur diye düşünmemiz gerekiyor” diyerek, büyümenin niteliğini sorguladı. Kara’nın bu metaforu, Türkiye ekonomisinin yüzeyde pozitif büyüme gösterse de, uzun vadeli üretim gücünü ve yapısal dengelerini kaybetmekte olduğuna işaret ediyor.
“SİYASET REEL SEKTÖRÜN VE TARIMIN FERYADINA NEDEN KULAK ASMIYOR?”
İlk çeyrek verilerini değerlendiren Soydan’a göre, büyümenin içeriği manşet rakamlardan çok daha derin yapısal sorunları barındırıyor:
“İlk 3 ayda sanayi yüzde 1,8, tarım yüzde 2 küçüldü. İnşaat yüzde 7,3 büyüdü. Hizmetler yüzde 4’ün üzerinde büyüdü. Toplamda ise inşaat ve hizmetler sayesinde Türkiye ekonomisi yine yüzde 2 büyüdü. Siyaset reel sektörün ve tarımın feryadına neden kulak asmıyor? Manşet işsizlik neden artmıyor? Bu tabloda saklı.”
'İHRACAT SON İKİ ÇEYREKTİR BÜYÜMEYE KATKI SAĞLAYAMIYOR'
Ekonomist İris Cibre ise büyümenin beklentilerin altında kaldığını ve kompozisyonunun sağlıksız olduğunu vurguladı:
“GSYH 1. çeyrek yıllık yüzde 2 arttı, beklentinin altında. Bir önceki çeyreğe göre büyüme sadece yüzde 1. Tarım yüzde 2, sanayi yüzde 1,8 daraldı. Büyümeye katkılar finans, sigorta, bilgi iletişim ve diğer hizmet faaliyetlerinden geldi. Sanayinin GSYH içindeki payı yüzde 19,2’ye geriledi. İhracat son iki çeyrektir büyümeye katkı sağlayamıyor. Net ithalat ise büyümeyi aşağı çekiyor.”
'EKONOMİNİN İTİCİ GÜCÜ OLAN HİZMETLERDE BÜYÜME SINIRLI KALDI'
Ekonomist Burcu Aydın da özellikle hizmet sektöründeki büyümenin zayıf kaldığını şu sözlerle ifade etti:
“İlk çeyrekte büyümenin öncüsü yüzde 7,3 artış ile inşaat sektörü oldu. Ekonominin itici gücü olan hizmetlerde ise büyüme yüzde 1,3 ile sınırlı kaldı. Öte yandan tarım yüzde 2, sanayi ise yüzde 1,8 daraldı.”
Aydın’ın değerlendirmesi, kısa vadeli inşaat odaklı büyümenin kalıcı istihdam ve üretkenlik yaratmadığını, dolayısıyla ekonomide temel taşıyıcıların zayıfladığını ortaya koyuyor.
