Research İstanbul tarafından hazırlanan Susam Bülten'in güncel sayısındaki verilere göre, Türkiye'de kütüphane istatistikleri son 20 yılda büyük bir ivme kazandı.
Özellikle öğrencilerin ve araştırmacıların ücretsiz ders çalışma alanları ihtiyacını karşılayan bu mekanlar, 2000'li yılların başında 500 bin civarında olan üye sayısını 2024 itibarıyla 6,7 milyona taşıdı.
Toplam nüfus içinde kamu kütüphanesi sistemine kayıtlı olanların oranı 2007 yılında binde 7 seviyesindeyken, bugün bu oran yaklaşık yüzde 7,8 düzeyine ulaştı.
DİJİTAL DÖNÜŞÜM VE SOSYAL İMKANLAR CAZİBEYİ ARTIRDI
Yaşanan bu büyük sıçrama, bilhassa 2010 sonrasında hız kazanan dijitalleşme süreçleri, e-Devlet kapısı üzerinden sağlanan entegrasyonlar ve yerel yönetimlerin kültür yatırımlarıyla doğrudan bağlantılı ilerliyor.
Bir dönem popülaritesini yitirdiği düşünülen kütüphaneler, geçirdikleri sessiz dönüşümle birlikte yeniden sosyal hayatın merkezine yerleşti.
HER 10 KİŞİDEN BİRİ KÜTÜPHANE ÜYESİ
Marketing Türkiye'de yer alan habere göre, günümüzde Türkiye genelinde hizmet veren 1.301 halk kütüphanesi bulunuyor ve bu rakam 2000'lerin başındaki 1.350 sayısına oldukça yakın seyrediyor.
Buna karşın üye sayısındaki artış grafiği dikkat çekici bir tablo ortaya koyuyor.
2007 yılında 15 yaş ve üzeri her 100 kişiden sadece 1'i kütüphane üyesiyken, 2024 yılındaki verilere bakıldığında her 10 kişiden 1'inin aktif olarak halk kütüphanesine kaydı bulunuyor.
ÜYE SAYISI ARTTI ANCAK KİTAP SAYISI AYNI HIZI YAKALAYAMADI
Kayıtlı kullanıcı sayısındaki bu patlamaya rağmen, kütüphanelerdeki kitap sayısı aynı oranda artış göstermedi.
2000'li yılların başında halk kütüphanelerinin raflarında yaklaşık 12,4 milyon kitap okuyucuyu beklerken, bu sayı 2024 yılında 25 milyonun üzerine çıktı.
Kayıtlı üye sayısındaki devasa artışla kıyaslandığında, materyal sayısındaki artış daha sınırlı bir düzeyde kaldı.
ÇAY VE ÇORBA İKRAMLARI ÖĞRENCİLERİ ÇEKİYOR
Kütüphanelerin sadece kitap okunan yerler olmaktan çıkıp sosyal yaşam alanlarına dönüşmesi de ilgiyi artıran faktörler arasında yer alıyor.
Birçok halk kütüphanesi, belirli saat aralıklarında ziyaretçilerine ücretsiz çay ve çorba ikramı yapıyor.
Bu uygulama, özellikle sessiz bir ortamda ders çalışmak ve sosyalleşmek isteyen öğrenciler için kütüphaneleri cazip bir seçenek haline getiriyor.
DOĞU VE BATI ARASINDA KİTAP EŞİTSİZLİĞİ
Kütüphanelerdeki kitaplara erişim konusunda ise iller arasında derin uçurumlar göze çarpıyor.
Türkiye genelinde her 100 kişi başına ortalama 29 kitap düşüyor ancak bu ortalama bazı şehirlerde dramatik şekilde azalıyor.
Diyarbakır, Şanlıurfa, Bursa ve Gaziantep gibi yoğun nüfuslu illerde her 100 kişiye sadece 12 kitap düşerken; Nevşehir, Bayburt ve Tunceli gibi illerde bu oran 130 kitabın üzerine çıkıyor.
Ortaya çıkan bu tablo, kültürel altyapıdaki bölgesel dengesizlikleri net bir şekilde gözler önüne seriyor.
