Müşahit nedir? Kimler müşahit olabilir? Müşahit olmak için gerekli koşullar nelerdir? Müşahit' in görevleri ve sorumlulukları nedir? Müşahit olmak için nasıl başvuru yapılır? İşte ayrıntılar.
Seçim, oy vererek seçme işlemine denilir. Ülkemizde de demokrasi yönetim biçimi ile bizleri seçecek olan kişileri oy vererek belirli zamanlarda seçim yapılmaktadır. Seçimlerde sorunsuz bir şekilde hallolması için birçok kişi görevlendirilir. Bu görevlilerden birisi de müşahitlerdir. 'Müşahitler nedir, ne iş yapar?' soruları merak edilmekte ve araştırılmaktadır.
MÜŞAHİT NEDİR, KİMLERE DENİLİR?
Seçim günü sandık kurulu toplantısından başlamak üzere tüm oy verme, sayım, sayım, tasnif ve tutanak tutma işlemlerini denetleyen, sandık kurulunun şeffaf ve tarafsız bir şekilde görevlerini yerine getirip getirmediğini kontrol eden ve uyarılarda bulunanlar gerektiğinde, yasa gereği şikayet ve itiraz hakkı bulunan kişilerdir. Sandık başında gözlemciler bildiğimiz müşahitlerdir. Çok sayıda insan her seçime gözlemci olarak katılır ve sandıkta usulsüzlük olmaması için sandıklar gelene kadar çalışırlar.
MÜŞAHİT GÖREVLERİ NELERDİR?
Seçim sandığı gözlemcileri olan müşahitlerin belli başlı görevleri bulunmaktadır. Müşahitlere bu konuda büyük sorumluluk yüklenmektedir. Çünkü seçimlerin adil, sorunsuz bir şekilde tamamlanması gerekmektedir. Görevleri şöyledir:
-Seçim ve sayım sürecinde gözlemcilik yaparlar.
-Gerektiğinde sözlü ya da yazılı şikayetlere başvurabilirler.
Diğer yandan sandık sonuç tutanağını da ileriki zamanda yaşanılacak bir olumsuz durum olursa diye tedbir amaçlı alırlar.
Anayasada, sandık sonuç tutanağının birer kopyası o seçim yerindeki seçime katılan ve talep edilen siyasi parti ve bağımsız adayların müşahitlerine, sandık kurulu başkanı ve üyeleri tarafından imzalandıktan sonra verilir.
Gönüllü müşahitler seçim zamanı tarafsız olmalılardır. Sakin, uzlaşmacı tavırlar sergilemektedirler.
MÜŞAHİT OLMAK İÇİN NELER YAPILMALIDIR?
-Seçime katılan siyasi partiden müşahit belgesi alınır. Aldığınız belgeden herhangi partiye üye olma zorunluluğunuz yoktur. Örnek verilmek gerekirse CHP'den alınan müşahit belgesi için CHP'ye üye olmanıza gerek yoktur. Görev alabileceğiniz siyasi partiler; AKP,CHP,MHP, İyi Parti, DSP, DP, Saadet Partisi, TKP,HDP gibi partiler.
-Türkiye'de Oy ve Ötesi gibi bağımsız dernekler vardır. Bu derneklere başvuru yaparak da müşahit olabilirsiniz.
-Bu başvuruların yanı sıra bağımsız olarak da başvuru yapabilirsiniz. Anayasal hakkınız olarak kendi sandığınızın da gözetmenliğini yapabilmektesiniz.
Seçim günü müşahit olarak görevli iseniz mutlaka yanınızda müşahit belgenizin olması gerekmektedir. Eğer belgeniz yoksa asla yapamazsınız.
MÜŞAHİTLER NASIL OY KULLANIRLAR?
Müşahitler, hangi seçim çevresinin sandık seçmen listesinde kayıtlı olursa olsun, seçmen kartını göstererek görev aldıkları seçim sandığında oy kullanabilirler.
HANGİ SİYASİ PARTİLER MÜŞAHİT BULUNDURULAR?
Seçime katılan her siyasi parti her sandıkta müşahit bulundurabilirler. Yüksek Seçim Kurulu tarafından bir kısıtlama bir yasak bulunmamaktadır.
MÜŞAHİTLER GÖREV BAŞINDA OLMAZSA CEZASI NEDİR?
Müşahitler, görevli oldukları seçim günü sandık başında gözetmenlik yapmazlarsa hem para cezası hem de hapis cezası bulunur. Herhangi bir sebebi olmaksızın görev yerini bırakırsa 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası istenilir.
MÜŞAHİT BAŞVURU TARİHLERİ
YSK tarafından müşahit başvuruları belirlenir. YSK'nın resmi adresinden takip ederek bilgi alabilirsiniz.
MÜŞAHİT OLMA ŞARTLARI
Zabıta ve amirleri, idari amirleri, askeri şahıslar, milletvekilleri ve adayları müşahit olamazlar. Bunların dışında 18 yaşını doldurmuş herkes müşahit olabilir.
MÜŞAHİT OLMAMAK İÇİN NE YAPILMALI?
Müşahit olarak görev verilmişse ve siz olmak istemiyorsanız seçim kuruluna başvuru yapmanız ve görevi istemediğinizi beyan etmelisiniz.
