Trafikte adeta terör estiren ve kamuoyunda büyük tepki çeken "trafik magandalarına" yönelik hapis cezası öngören Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 223. maddesindeki önemli değişiklik teklifi, TBMM Adalet Komisyonu'nda yapılan değerlendirmeler sonucu partilerin ortak mutabakatıyla kanun teklifinden çıkarıldı. Bu kararın ardında, Yargıtay’ın maddeyle ilgili geçmişte verdiği kararların maddenin uygulanabilirliğini ciddi şekilde sınırlaması ve pratikte "ölü madde" olarak kalması endişesi yattığı öğrenildi.
NEYDİ BU TCK 223 VE NE DEĞİŞECEKTİ?
TCK'nın 223. maddesi, temel olarak ulaşım araçlarının hareketinin engellenmesi, kaçırılması veya alıkonulması gibi suçları düzenliyor. Gündeme gelen değişiklik teklifi ise özellikle trafikte kasıtlı olarak yol kesme, düğün veya asker uğurlama konvoylarıyla trafiği kilitleme, tünel veya köprü gibi kritik alanları işgal etme gibi kamu düzenini bozan eylemleri daha etkin bir şekilde cezalandırmayı hedefliyordu.
Yargı Reformu Strateji Belgesi kapsamında önerilen bu değişiklikle, mevcut maddedeki "cebir veya tehdit" şartının kaldırılarak, suçun oluşması için eylemin yalnızca "hukuka aykırı" olmasının yeterli sayılması planlanıyordu. Bu sayede, trafikteki tartışmalar, sataşmalar ve kasıtlı engellemelere karşı cezai yaptırımların daha kolay ve caydırıcı bir şekilde uygulanması amaçlanıyordu.
TEKLİF NEDEN GERİ ÇEKİLDİ? YARGITAY FAKTÖRÜ VE DİĞER ENDİŞELER
Ancak, umut bağlanan bu değişiklik hayata geçemedi. Geri çekilme kararının temel gerekçeleri şunlar oldu:
Yargıtay İçtihatları ve "Ölü Madde" Riski: Yargıtay’ın TCK 223. maddeyle ilgili geçmiş kararlarında, suçun oluşması için "cebir veya tehdit" unsurunun çok net ve somut bir şekilde kanıtlanması gerektiği vurgulanıyordu. Bu durum, mevcut haliyle bile maddenin trafik magandalarına karşı etkin bir şekilde kullanılmasını engelliyor, açılan davaların beraatle sonuçlanmasına yol açıyordu. "Cebir veya tehdit" şartı kalksa bile, maddenin genel yorumu ve Yargıtay'ın yerleşik içtihatları nedeniyle yeni düzenlemenin de pratikte uygulanamayarak "ölü madde" olarak kalacağı endişesi ağır bastı.
Geniş Yorum ve Hak İhlali Endişeleri: Bazı kesimler, "hukuka aykırılık" unsurunun tek başına yeterli sayılmasının, maddenin çok geniş yorumlanmasına yol açabileceğini savundu. Özellikle gösteri, yürüyüş veya protesto gibi toplumsal olaylarda yaşanan yol kapatma eylemlerinin de bu madde kapsamında değerlendirilebileceği ve bunun ifade özgürlüğü ile toplanma hakkını kısıtlayabileceği yönünde eleştiriler dile getirildi.Bu gerekçeler ışığında, TBMM Adalet Komisyonu'nda bulunan partiler ortak bir kararla TCK 223. madde değişikliğinin kanun teklifinden çıkarılması yönünde mutabakata vardı. Adalet Bakanlığı ve Komisyon, trafik magandalarına karşı mücadelenin, mevcut diğer yasal düzenlemeler ve caydırıcılığı artırılacak idari para cezaları gibi farklı yöntemlerle sürdürülebileceğini değerlendirdi.
PEKİ, ARAÇTAN İNİP BAŞKASININ ÜSTÜNE YÜRÜYENLERE NE OLACAK?
Kamuoyunda en çok tartışılan ve tepki çeken "trafikte araçtan inip başka bir sürücünün üzerine yürüme, tehdit etme veya saldırma" gibi yol verme kavgaları ve kaba kuvvet gösterileri için ise TCK 223 doğrudan bir çözüm sunmuyordu. Bu tür eylemler, mevcut durumda TCK'nın tehdit (madde 106), hakaret (madde 125), kasten yaralama (madde 86), mala zarar verme (madde 151) gibi genel suçları düzenleyen maddeleri kapsamında değerlendiriliyor ve bu suçlardan ceza verilebiliyor. TCK 223'teki değişiklik daha çok ulaşım araçlarının ve trafik akışının genel olarak engellenmesine odaklanıyordu.
Sonuç olarak, trafik magandalarına yönelik TCK 223 üzerinden hapis cezası getirme planı şimdilik rafa kalkmış görünüyor. Ancak bu, trafikteki tehlikeli ve saygısız davranışlarla mücadelenin sona erdiği anlamına gelmiyor. Yetkililerin, mevcut yasaları daha etkin kullanarak veya farklı yasal düzenlemelerle bu sorunun üzerine gitmesi bekleniyor.
Trafikte telefonla konuşan şimdi yandı! Trafik cezaları ağırlaştırılıyor
