2022 Haziran ayında yapılan kanun düzenlemesiyle, konut kiralarında yıllık yüzde 25'ten zam yapılamıyor. Fakat bazı ev sahipleri bu oranın çok üzerinde kira artışı yaptı. Doç. Dr. Umut Yeniocak, Yargıtay'ın kararını örnek göstererek yüzde 25'ten fazla zamlı kira ödeyen kişilerin fazla ödemelerini mahkemeye başvurarak geri alabileceklerini söyledi.
Son 24 yılın rekor enflasyonunun yaşandığı 2022 yılında, ev kiralarında fahiş artış yaşandı. Mülk sahipleri keyfi olarak yüzde 100'e varan kira artışları yapsa da, TBMM'nin 8 Haziran 2022 tarihli genel kurulunda kabul edilen geçici kanunla, kira sözleşmelerinde kira bedelinin artışına ilişkin anlaşmalara yüzde 25 oranında bir üst sınır getirildi. Türk Borçlar Kanunu'na eklenen geçici maddeyle getirilen yüzde 25'lik kira artış sınırlaması, konutlarla sınırlı olarak getirildi.
Yargıtay'ın 2021'de verdiği bir kararına atıf yapılarak, konut kiraları için getirilen yüzde 25'lik artış sınırlamasını aşan miktarda ödeme yapan kiracıların yaptıkları fazla ödemelerin iadesini talep edebilecekleri yönündeki yorumu değerlendiren Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Umut Yeniocak, bu emsal kararın kiracıların lehine olduğunu belirtti.
MAHKEME, KİRACI LEHİNE KARAR VERDİ
Umut Yeniocak, habere konu olan Yargıtay kararının, kiracısı tacir olan bir işyeri kirasıyla ilgili olduğunu ve kiracının kirasını yatırırken dava hakkını saklı tutarak ödeme yaptığını belirterek, kararda, "7161 sayılı kanunun 59. maddesi ile 6217 sayılı kanunun geçici 2. maddesinde, tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara göre değişim oranının esas alınacağına ilişkin hükmün, akdedilmiş diğer kira sözleşmelerinin yenilenmesinde de uygulanacağı açıkça belirtilmiş olup, kanunun yayın tarihinden itibaren derhal uygulanması gerekeceğinden, bu itibarla, ilk derece mahkemesince kira bedelinin tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara göre değişim oranının esas alınarak belirlenen kira bedeli üzerinden, davacının istirdadını istediği alacağın hesaplanarak karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır" denildiğini kaydetti.
KİRACILAR FAZLA ÖDEMELERİNİ TALEP EDEBİLİR
Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Umut Yeniocak, her ne kadar Yargıtay Başkanlığı yaptığı açıklamada bu kararın yüzde 25'lik artış kuralıyla bağlantısı olmadığını belirtmiş olsa da hukuksal açıdan bağlantının kolaylıkla kurulabileceğine işaret etti.
Yeniocak'a göre, bahsi geçen kararında Yargıtay; 2019 yılında getirilen TÜFE sınırlamasının, mevcut sözleşmelere de derhal uygulanması gerektiğini ve kiracının, bu artış oranını aşan miktardaki kira ödemelerinin iadesini talep edebileceğini söylüyor.
"YÜZDE 25'TEN FAZLA YAPILAN KİRA SÖZLEŞMELERİ GEÇERSİZ"
Bu yönüyle kararın, yüzde 25'lik artış sınırlaması bakımından da emsal teşkil edebileceğini vurgulayan Yeniocak, "Bu kararın özünde yatan sebep, kanunun emredici kuralına aykırı şekilde yapılan kira artış anlaşmasının Yargıtay tarafından geçerli olarak kabul edilmemesidir" dedi.
Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Umut Yeniocak, "Yüzde 25'lik artış sınırlamasının kiracı ile yapılan anlaşma sonucunda aşılması halinde, yapılan bu anlaşma da pekala kamu düzenini ilgilendiren emredici bir kurala aykırılık sebebiyle geçersizdir (kesin hükümsüzdür)" diye konuştu.
Yeniocak, böylece geçersiz bir anlaşmaya dayalı olarak verilen fazla kira bedelinin iadesinin talep edilebileceğini söyledi.
"SOMUT UYUŞMAZLIĞI HAKİM TESPİT EDEBİLİR"
Bazı hallerde ise, geçersizliği (kesin hükümsüzlüğü) ileri sürmenin hakkın kötüye kullanılması anlamına gelebileceğini de kaydeden Yeniocak, bu durumda somut uyuşmazlığın koşullarına göre bu tespiti hakimin yapabileceğini belirtti.
Yeniocak, "Ancak özellikle konut kiracıları bakımından koruma amacıyla getirilmiş bir artış sınırlamasının uygulamasında kiracının fazladan ödediği paranın iadesini talep etmesi hakkın kötüye kullanılması olarak değerlendirilemez. Aksi halde, artış sınırlamalarının anlamı kalmaz" değerlendirmesini yaptı.
