Yemeklerin olmazsa olmazı baharatları alırken nasıl aldığınıza hiç dikkat ediyor musunuz? O baharatlar resmen kansere davetiye çıkarıyor. Peki baharat alırken neye dikkat etmeli? Baharat alırken dikkat...
Baharatlar, yemeklerimize lezzet katmanın yanı sıra sağlık için de faydalıdır. Ancak, son yıllarda baharatların ışınlanarak mikrop ve zararlılardan arındırılması, bazı sağlık risklerini beraberinde getirebilir. Işınlanmış baharatların sağlığımıza olumsuz etkileri hakkında uzmanlar uyarıyor. Peki, bu baharatları nasıl anlayabiliriz ve sağlıklı seçimler yapmak için neye dikkat etmeliyiz?
IŞINLANMIŞ BAHARATLAR NEDİR?
Işınlanmış baharatlar, iyonlaştırıcı radyasyon kullanılarak mikroorganizmalar ve zararlılardan arındırılan ürünlerdir. Bu işlem, özellikle baharatların raf ömrünü uzatmak ve gıda güvenliğini artırmak amacıyla yapılır. Ancak, ışınlama işlemi, bazı sağlık risklerini de gündeme getiriyor. Peki, ışınlanmış baharatların zararları nelerdir?
IŞINLANMIŞ BAHARATLARIN SAĞLIK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
- BESİN DEĞERİ KAYBI
Işınlama işlemi, baharatlardaki antioksidanları ve vitaminleri yok edebilir. Özellikle C vitamini ve bazı fitokimyasallar, ışınlama süreciyle büyük ölçüde zarar görür. Bu da baharatların sağlık yararlarının azalmasına yol açar.
- SERBEST RADİKAL OLUŞUMU
Radyasyon uygulanan baharatların kimyasal yapısı değişir ve serbest radikallerin ortaya çıkmasına neden olabilir. Serbest radikaller, hücre hasarına yol açarak kanser gibi ciddi hastalıkların gelişimine zemin hazırlayabilir.
- TAT VE AROMA DEĞİŞİMİ
Işınlanmış baharatlar, karakteristik tat ve aromalarını kaybedebilir. Bu, yemeklerin lezzetini olumsuz etkileyebilir.
- DNA HASARI
Bazı araştırmalar, ışınlanmış gıdalarda ortaya çıkan radyolitik bileşiklerin DNA’ya zarar verebileceğini öne sürüyor. Bu durum, uzun vadede genetik değişikliklere ve hastalıklara neden olabilir. Ancak, bu konu hâlâ tartışmalı bir alan olarak kalmaktadır.
- YETERSİZ ETİKETLEME VE TÜKETİCİ BİLGİSİ EKSİKLİĞİ
Türkiye’de ışınlanmış gıdaların etiketlenmesi zorunlu olsa da, her ürün açıkça belirtilmiyor. Bu durum, tüketicilerin hangi baharatların ışınlanmış olduğunu anlamasını zorlaştırıyor.
IŞINLANMIŞ BAHARATLARDAN NASIL KAÇINIRIZ?
Işınlanmış baharatların olumsuz etkilerinden korunmak için dikkat edilmesi gereken birkaç önemli nokta bulunmaktadır:
- ORGANİK VE DOĞAL ÜRÜNLER TERCİH EDİN
Organik ve doğal yollarla üretilen baharatlar, ışınlanmış ürünlere göre daha sağlıklıdır.
- TAZE BAHARAT ALIN
Mümkünse baharatları taze olarak alıp, evde öğütmek en sağlıklı seçimdir. Bu şekilde, baharatlar daha fazla besin değeri ve aroma barındırır.
- ETİKETLERİ KONTROL EDİN
Baharat alırken ürün etiketlerini dikkatlice inceleyin. Işınlanmış olup olmadığı hakkında bilgi arayın. Türkiye’de ışınlanmış ürünlerin etiketlenmesi yasal bir zorunluluk olsa da, bazen bu bilgi açıkça belirtilmeyebilir.
