Dünyanın dört bir yanında sudan sonra en çok tüketilen içecek olan çay, özellikle antioksidan zenginliğiyle bilinen sağlıklı bir alışkanlık olarak kabul ediliyor. Ancak milyonlarca insanın, özellikle İngiliz kültürünün bir parçası olarak benimsediği "çaya süt ekleme" eylemi, bu faydaların neredeyse tamamını ortadan kaldıran bir etkiye sahip olabilir.
ÇAYIN GÜCÜ: ANTİOKSİDAN DEPOSU KATEŞİNLER
Siyah ve yeşil çayı bu kadar sağlıklı yapan temel bileşenler, flavonoidler ve özellikle de kateşinler olarak bilinen güçlü antioksidanlardır. Yapılan bilimsel çalışmalar, bu bileşenlerin:
- Kalp ve damar sağlığını korumaya yardımcı olduğunu,
- Kan basıncını düzenlediğini,
- Vücuttaki serbest radikallerle savaşarak hücre hasarını önlediğini ve kanser riskini azaltabileceğini göstermektedir.
Kısacası, sade içilen bir fincan çay, vücut için adeta bir sağlık kalkanı görevi görür.
SÜT EKLENDİĞİNDE NE OLUYOR? İŞTE O KRİTİK ETKİLEŞİM
Sorun, çay fincanına sütün girmesiyle başlıyor. Sütün içerisinde bulunan ve süte beyaz rengini veren ana protein olan kazein, çaydaki o faydalı kateşinler için adeta bir "mıknatıs" görevi görüyor.
Çaya süt eklendiğinde, kazein molekülleri, kateşinlere yapışarak onlarla bir bağ oluşturur. Bu bağlanma, kateşinlerin vücut tarafından emilmesini ve kullanılmasını engeller. Başka bir deyişle, süt proteini, çayın antioksidan faydalarını "kilitleyerek" etkisiz hale getirir.
BİLİMSEL ÇALIŞMALAR DA DESTEKLİYOR
Bu konuda yapılan çeşitli araştırmalar da benzer sonuçları ortaya koymuştur. Örneğin, bir grup katılımcıya sadece siyah çay, bir diğer gruba ise sütlü siyah çay içirilerek damar fonksiyonları üzerindeki etkileri ölçülmüştür. Araştırma sonunda, siyah çay içenlerin damarlarında belirgin bir rahatlama ve genişleme gözlemlenirken, sütlü çay içenlerde neredeyse hiçbir olumlu etki görülmemiştir.
PEKİ NE YAPMALI?
Eğer çayı sadece lezzeti için değil, sağlık faydaları için de tüketiyorsanız, onu sade içmek en doğru seçenek olarak öne çıkıyor. Tadını zenginleştirmek için süt yerine şu alternatifleri deneyebilirsiniz:
- Bir dilim limon: C vitamini, çaydaki antioksidanların emilimini artırmaya yardımcı olabilir.
- Nane veya zencefil: Çayınıza ferahlatıcı ve farklı bir aroma katabilir.
- Bir çay kaşığı bal: Tatlı bir lezzet katmak için rafine şeker yerine tercih edilebilir.
